Úc hủy hộ chiếu, cấm cửa tỉ phú Trung Quốc quay lại

Báo Sydney Morning Herald (Úc) ngày 6-2 đưa tin ông Huang Xiangmo – vốn gây nhiều chú ý sau khi tài trợ gần 3 triệu USD cho các đảng chính trị lớn của Úc, vừa bị bác đơn xin nhập cư.

Tờ báo cho biết thêm việc thường trú ở Úc của vị đại gia Trung Quốc – người sáng lập công ty bất động sản Yuhu, cũng bị hủy bỏ và Bộ Nội vụ Úc cũng hủy hộ chiếu Úc của ông Huang khi ông rời khỏi nước này.

Tỉ phú Trung Quốc Huang Xiangmo (trái) và Thủ tướng Úc (lúc đó) Malcolm Turnbull trong bức ảnh năm 2016. Ảnh: SCMP

Điều này có nghĩa là họ Huang không thể quay về ngôi nhà siêu sang ở Mosman – ngoại ô TP Sydney, nơi ông sống cùng gia đình từ năm 2011.

Dẫn các nguồn tin giấu tên, Sydney Morning Herald  nói rằng ông Huang cho biết đơn xin hộ chiếu Úc của ông bị từ chối vì nhiều lý do, trong đó có lý do về tư cách và lo ngại về sự tin cậy đối với những thông tin ông cung cấp trong phỏng vấn.

Cơ quan tình báo Úc từ lâu đã lên tiếng quan ngại rằng Trung Quốc đang can thiệp vào các cơ quan của nước này và sử dụng các hệ thống tài trợ chính trị để tìm đường tiếp cận. Cơ quan này được cho là cũng đã cảnh báo giới tinh hoa chính trị trong nước về việc tài trợ của tỉ phú Huang và một tỉ phú bất động sản khác có tên Chau Chak Wing.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 6-2, công ty bất động sản Yuhu Group Australia cho biết ông Huang không còn giữ bất cứ vị trí nào trong công ty này, không liên quan tới hoạt động hằng ngày của công ty, cũng như không còn nắm giữ bất cứ cổ phiếu nào.

Hồi cuối năm 2017, Thượng nghị sỹ Công đảng (Úc) Sam Dastyari đã buộc phải từ chức sau hàng loạt vỡ lở về quan hệ với các nhà tài trợ Trung Quốc giữa lúc Huang Xiangmo nổi lên là một cái tên được cho là đang lọt vào tầm ngắm giám sát của các cơ quan chính phủ Úc.

Theo tiết lộ của đài ABC (Úc), văn phòng của ông Dastyari đã nhiều lần liên lạc cá nhân với cơ quan nhập cư lúc đó – nay là một bộ phận của Bộ Nội vụ, về trường hợp bị trì hoãn đơn xin nhập cư của ông  Huang. Các thông tin trước đó nói rằng ông Dastyari từng cảnh báo ông Huang rằng điện thoại của vị tỉ phú bị tình báo Úc nghe lén.

Sự dính líu của ông Dastyari với các nhà tài trợ Trung Quốc đã châm ngòi cho chiến dịch chống can thiệp nước ngoài của chính phủ Úc và khiến mối quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng.

Lập trường của Úc với hành động quân sự hóa trái phép của Trung Quốc ở biển Đông càng khiến quan hệ giữa hai bên căng thẳng hơn. Tháng 5-2018, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo Úc nên "gỡ bỏ cặp kính  màu hồng" trong quan hệ với Trung Quốc.

Theo Guardian, quyết định hủy hộ chiếu của tỉ phú Huang được cho là một trong những động thái mạnh tay đầu tiên của Úc đối với Trung Quốc kể từ khi nước này thông qua luật chống can thiệp hồi năm rồi.

Cả hai chính đảng ở Úc đều đang đối mặt với sức ép trả lại 2,7 triệu USD mà ông Huang tài trợ trong 5 năm qua.

Khoản tài trợ 1,8 triệu USD của ông Huang cũng là công cụ để thành lập Viện Quan hệ Úc-Trung, do một cựu bộ trưởng ngoại giao, Bob Carr, thuộc ĐH Công nghệ Sydney, điều hành.

Họ Huang cũng đã quyên góp 3,5 triệu USD để thành lập Viện Văn hóa và Nghệ thuật Úc-Trung Quốc tại ĐH Western Sydney.