Vào cuối bản tin truyền hình nhà nước Cuba cuối ngày 25-11, Chủ tịch Raul Castro thông báo về sự ra đi của anh trai mình, lãnh tụ Fidel Castro: “Ngày hôm nay, 25-11, vào lúc 22 giờ 29 phút, Tổng Tư lệnh Cách mạng Cuba Fidel Castro qua đời”. Chủ tịch Raul kết thúc thông báo bằng cụm từ “Cách mạng Cuba, chiến thắng mãi mãi”.
Quốc tang 9 ngày
Chủ tịch Raul cho biết thi hài của lãnh tụ Fidel sẽ được hỏa táng theo tâm nguyện của ông. Tro cốt ông Fidel sẽ được an táng tại nghĩa trang Santa Ifigenia ở TP Santiago de Cuba vào ngày 4-12. Người dân Cuba có thể tỏ lòng tôn kính vị lãnh tụ tại Đài Tưởng niệm José Martí ở thủ đô Havana vào ngày 28 và 29-11. Ngoài ra, theo thông báo của chính phủ ngày 26-11, Cuba sẽ tổ chức quốc tang 9 ngày (từ 26-11 đến 4-12).
Ông Fidel dường như đã dự cảm về cái chết trước thềm sinh nhật lần thứ 90. Hồi tháng 4 qua, phát biểu trong kỳ Đại hội Đảng Cộng sản Cuba, ông nói: “Chết sớm hay muộn rồi cũng đến với mọi người nhưng lý tưởng của những người cộng sản Cuba vẫn trường tồn”.
Những năm gần đây, do tình hình sức khỏe nên ông Fidel ít xuất hiện trước công chúng. Trước đó, vào năm 2006, ông phải phẫu thuật ruột kết nên tạm trao quyền điều hành đất nước cho ông Raul. Hai năm sau, ông Raul chính thức lên nắm quyền thay anh trai.
Là nguyên thủ quốc gia phục vụ đất nước lâu năm thứ 3 trên thế giới (sau Nữ hoàng Anh Elizabeth và Quốc vương Thái Lan Bhumibol Adulyadej), ông Fidel được ca ngợi là một lãnh tụ đã mang đất nước Cuba trở về với nhân dân sau khi lãnh đạo phong trào cách mạng lật đổ chế độ độc tài Fulgencio Batista vào năm 1959.
Theo Cơ quan Nghiên cứu An ninh nhà nước Cuba, ông Fidel trở thành vị nguyên thủ bị mưu sát nhiều nhất trong lịch sử thế giới khi có đến 637 âm mưu và 164 lần ám sát hụt nhắm vào ông trong thời gian nắm quyền.
Ông Fabian Escalante, vệ sĩ của ông Fidel, xác nhận Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) thực hiện 638 âm mưu ám sát vị lãnh tụ này khi quan hệ 2 nước còn căng thẳng. Dù vậy, không lâu trước khi qua đời, ông Fidel đã chứng kiến một trong những sự kiện lịch sử khi quan hệ Cuba - Mỹ được nối lại sau nhiều thập kỷ đóng băng.
Tầm ảnh hưởng cực lớn
Nhiều người dân Cuba không khỏi bàng hoàng khi hay tin dữ. Một cư dân tên là Yoani Sánchez đăng tải một bức ảnh lên Twitter với dòng chú thích nghẹn ngào: “Sẽ chỉ còn vài giờ nữa là bình minh ngày mới - ngày đầu tiên trong cuộc đời tôi mà không có sự hiện diện của Fidel Castro”. Nữ y tá Dayan Montalvo, 22 tuổi, bày tỏ: “Thật là thảm kịch. Tất cả chúng tôi đều lớn lên bên ông. Ai cũng cảm thấy đau lòng khi nghe tin”.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục kế thừa di sản của ông (Fidel Castro), giương cao ngọn cờ độc lập” - Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro viết trên Twitter. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Francois Hollande chia buồn trước sự mất mát của một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn.
Điện Kremlin cho hay Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi ông Fidel là “biểu tượng của thời đại”, “một người mạnh mẽ và khôn ngoan luôn luôn nhìn về tương lai tràn đầy niềm tin”.
Nhà Trắng công bố lời chia buồn của Tổng thống Mỹ Barack Obama tới gia đình ông Fidel Castro khá muộn.
Ông Obama cho biết: “Trong gần 6 thập kỷ qua, mối quan hệ giữa Mỹ và Cuba gắn với bất hòa và những bất đồng chính trị sâu sắc. Trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của tôi, chúng tôi để lại quá khứ sau lưng, theo đuổi một tương lai mà trong đó các mối quan hệ giữa hai nước chúng ta được định hình không phải bởi những khác biệt, mà bởi văn hóa, thương mại và con người - các vấn đề chung giữa 2 láng giềng với nhau".
"Để đi đến bước này có sự đóng góp của người Mỹ gốc Cuba, những người đóng góp rất nhiều cho đất nước của chúng tôi và những người rất quan tâm đến những người thân yêu của họ ở Cuba. Hôm nay, chúng tôi gửi lời chia buồn tới gia đình của ông Fidel, cả những lo nghĩ và lời cầu nguyện của chúng tôi đến nhân dân Cuba. Trong những ngày sắp tới, họ sẽ nhớ lại quá khứ và nhìn về tương lai. Khi đó, người dân Cuba phải biết rằng họ có một người bạn và đối tác tại Mỹ”.
Theo đánh giá của học giả người Cuba Louis A. Perez Jr., ông Fidel Castro là “một nhân vật lịch sử mà tầm ảnh hưởng vượt xa quy mô đất nước do ông lãnh đạo”. Thành tựu lớn nhất ông để lại cho Cuba là hệ thống y tế hàng đầu thế giới, giáo dục miễn phí và ảnh hưởng của mafia bị gạt bỏ.
Là người đã biến đổi Cuba từ sân chơi của giới nhà giàu Mỹ thành biểu tượng chống lại Washington, ông Fidel cũng trải qua quãng thời gian cầm quyền của 10 đời tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, theo báo The Guardian (Anh), sự ra đi của ông ít ảnh hưởng đến quan hệ Cuba - Mỹ, thay vào đó Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump mới là nhân tố khó đoán.
Việt Nam chia buồn sâu sắc
Ngày 26-11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước, Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi điện chia buồn.
Bức điện có đoạn viết: “Đảng, nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân Việt Nam vô cùng xúc động và đau buồn sâu sắc được tin đồng chí Fidel Castro Ruz, nguyên Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba, lãnh tụ của nhân dân Cuba anh em, nhà lãnh đạo cộng sản và cách mạng kiên cường của các dân tộc Mỹ Latin và phong trào đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, tự do và chủ nghĩa xã hội, từ trần vào ngày 25-11-2016. Cuộc đời trong sáng và sự nghiệp bất tử của đồng chí Fidel Castro sẽ sống mãi trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của nhân dân Cuba và các dân tộc đang nỗ lực đấu tranh nhằm xây dựng một thế giới công bằng, văn minh, dân chủ, phồn vinh và hạnh phúc... Trong giờ phút đau thương vô hạn này, những người cộng sản và nhân dân Việt Nam một lần nữa xin khẳng định lại tình đoàn kết chiến đấu kiên định với những người cộng sản và nhân dân Cuba anh em. Đồng chí Fidel Castro sống mãi trong sự nghiệp cách mạng Cuba và của các dân tộc anh em trên thế giới”.
D.Ngọc
và quét mã QR
Bình luận (0)