Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đang xem xét dự thảo nghị quyết do Úc đưa ra, theo đó lên án “vụ bắn rơi MH17”, yêu cầu các nhóm vũ trang cho phép tiếp cận hiện trường và kêu gọi các nước trong khu vực hợp tác với cuộc điều tra quốc tế. Úc - nước có 28 công dân thiệt mạng trong vụ rơi máy bay - đã cho lưu hành dự thảo nghị quyết trên vào cuối ngày 19-7 và một cuộc bỏ phiếu thông qua có thể diễn ra sáng 21-7.
Nga chưa có bình luận gì về văn kiện này giữa lúc đang chịu nhiều sức ép của phương Tây trong việc hợp tác điều tra.
Cơ hội cuối của Nga?
Tấn thảm kịch của MH17 có thể là động lực để phương Tây nỗ lực tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine. Tổng thống Mỹ Barack Obama nhấn mạnh vụ rơi máy bay Malaysia cho thấy đây là thời điểm chấm dứt cuộc xung đột Ukraine. Trong khi đó, Đức gọi đây là cơ hội hợp tác cuối cùng của Moscow.
Các cường quốc châu Âu dường như ủng hộ sự quả quyết của Washington rằng phe ly khai thân Nga có lỗi. Thực tế này có thể đẩy nhanh lệnh trừng phạt mới về kinh tế đối với Moscow mà không chờ đợi phải có bằng chứng xác định.
Các nhân viên cứu hộ Ukraine khiêng thi thể nạn nhân tại hiện trường vụ rơi máy bay hôm 19-7
Ảnh: Reuters
Hà Lan đã yêu cầu Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko hỗ trợ việc đưa các nạn nhân là công dân Hà Lan về nước. Ngoài ra, sau cuộc điện đàm với Tổng thống Putin, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte khẳng định: “Ông ấy có cơ hội cuối cùng để chứng tỏ ông ấy muốn trợ giúp”.
Ngoài ra, Anh - nước có 10 công dân thiệt mạng trong vụ rơi máy bay MH17 - cho biết lệnh đã sẵn sàng thực thi các biện pháp trừng phạt bổ sung nhằm vào Nga. Viết trên tờ The Sunday Times, Thủ tướng Anh David Cameron tuyên bố các nước châu Âu cần phải làm cho sức mạnh của họ có giá trị. Ông viết: “Đôi khi chúng ta hành xử như thể chúng ta cần Nga hơn là Nga cần chúng ta”.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Putin hôm 19-7, Thủ tướng Đức Angela Merkel - nhân vật quyền lực nhất ở Liên minh châu Âu (EU) - đã thúc giục nhà lãnh đạo Nga hợp tác. Còn Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier tuyên bố với báo Bild am Sonntag: “Giờ là lúc Moscow có cơ hội cuối cùng để chứng tỏ mình thực sự quan tâm một cách nghiêm túc đến việc tìm giải pháp cho vấn đề. Bây giờ là thời điểm mọi người dừng lại và tự hỏi điều gì có thể xảy ra nếu chúng ta không chặn đứng tình trạng leo thang căng thẳng ở Ukraine”.
Chưa có chứng cứ
Đối mặt sức ép của phương Tây, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thúc giục quân nổi dậy hợp tác. Tuy nhiên, ông khăng khăng rằng cuộc điều tra do Liên Hiệp Quốc ủy nhiệm không được vội vã đưa ra kết luận.
Theo hãng tin Reuters, Nga cho đến giờ phủ nhận có liên quan trong vụ này và đã quy tội cho quân đội Ukraine. Moscow cũng bác bỏ cáo buộc đã hỗ trợ lực lượng ly khai hoặc can thiệp quân sự vào Kiev.
Ngay khi MH17 rơi, Ukraine và phương Tây đã quy trách nhiệm cho lực lượng ly khai và Nga nhưng cáo buộc này đã bị bác bỏ. Đồng thời, Nga cũng lên tiếng chỉ trích Mỹ đã vội vã ám chỉ lực lượng ly khai ở Ukraine bắn hạ MH17 trong lúc chưa có kết quả điều tra chính thức và chưa đủ chứng cứ thuyết phục.
Theo hãng tin RIA Novosti, ông Alexander Kava, một chuyên gia Ukraine trong lĩnh vực giao thông, hôm 20-7 tuyên bố hiện vẫn chưa có chứng cứ thuyết phục rằng MH17 bị bắn rơi. Ông nhấn mạnh: “Cần phải xác định nguyên nhân máy bay rơi là ngoại sinh hay nội sinh. Hiện có nhiều cáo buộc và tuyên bố nhưng chưa ai có cơ sở để chứng minh cho lời nói của mình”.
Máy bay MH17 bị bắn nhầm vì lỗi radar?
Một thủ lĩnh ly khai hàng đầu ở miền Đông Ukraine hôm 20-7 cho biết sẽ bảo đảm sự an toàn của các quan sát viên quốc tế tại hiện trường vụ rơi máy bay MH17 nếu Kiev đồng ý một lệnh ngừng bắn. Ông Andrei Purgin, phó thủ tướng của nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, thúc giục chính phủ Ukraine nhanh chóng chấp nhận ngừng bắn để hỗ trợ việc điều tra thảm kịch này.
Đòi hỏi trên được đưa ra giữa lúc cộng đồng quốc tế đang giận dữ trước thông tin lực lượng ly khai hạn chế thời gian các nhà điều tra tiếp cận hiện trường vụ việc. Phe ly khai cũng bị cáo buộc tiêu hủy bằng chứng và di chuyển thi thể nạn nhân khỏi đó. Bộ trưởng Giao thông Malaysia Liow Tiong Lai chỉ trích: “Bất cứ hành động nào nhằm ngăn chặn chúng tôi biết sự thật về những gì xảy ra với MH17 đều không thể tha thứ được”.
Cùng ngày, các nhân viên cứu hộ Ukraine đã tìm được 196 thi thể nạn nhân vụ rơi máy bay MH17. Cơ quan Tình trạng khẩn cấp quốc gia Ukraine cho biết hoạt động tìm kiếm đã được thực hiện trong khu vực rộng 34 km2 với sự tham gia của 380 nhân viên. Dù vậy, cơ quan này cáo buộc công việc của họ bị lực lượng ly khai cản trở.
Một nhóm chuyên gia Malaysia và các chuyên gia Interpol đã đến Ukraine để giúp xác định danh tính các nạn nhân. Trong khi đó, Mỹ, Hà Lan và một số nước khác đều hứa cử chuyên gia hỗ trợ cuộc điều tra.
Trước đó, báo The Times (Anh) hôm 19-7 dẫn nguồn tin quốc phòng Mỹ nói rằng lực lượng ly khai tại miền Đông Ukraine có thể đã bắn nhầm vào máy bay MH17 vì lỗi radar.
Theo nguồn tin này thì lực lượng ly khai định nhắm bắn một máy bay vận tải của quân đội Ukraine được cho là cũng bay ở vùng trời nói trên vào thời điểm MH17 đi ngang qua song đã bắn nhầm vào máy bay dân sự.
Một đơn vị thuộc phe ly khai được cho là đã vận hành hệ thống tên lửa Buk do Nga chế tạo mà không có radar để xác định đâu là máy bay dân sự hoặc quân sự. Theo nguồn tin, phải cần đến 2 hệ thống radar để vận hành hệ thống tên lửa Buk: một radar chiến trường dùng để nhắm bắn mục tiêu và một radar để nhận dạng loại máy bay trên bầu trời.
“Họ chỉ có radar chiến trường mà không có radar nhận dạng máy bay trên không trung. Do vậy, họ đã xác định nhầm mục tiêu” - nguồn tin nói với báo The Times.
Hoàng Phương
và quét mã QR
Bình luận (0)