Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 22-10 lên tiếng chỉ trích hành động “bất hợp pháp” và “khiêu khích” của Mỹ sau khi Washington điều tàu USS Decatur áp sát 2 đảo Tri Tôn và Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép) một ngày trước đó.
Hành động bất ngờ
Bộ trên cho biết 2 tàu chiến Trung Quốc đã cảnh báo và yêu cầu tàu Mỹ rời đi. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra tuyên bố tố tàu Mỹ “không xin phép khi vào lãnh hải” nước này nên vi phạm luật Trung Quốc và quốc tế.
Đây là lần đầu tiên Mỹ tiến hành hoạt động bảo vệ tự do hàng hải ở biển Đông kể từ khi Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết về vụ kiện biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc hồi tháng 7 qua.
Thêm vào đó, dù xảy ra đúng dịp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thăm Bắc Kinh nhưng giới chức Mỹ cho biết hoạt động mới nhất của tàu USS Decatur đã được lên kế hoạch từ lâu. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Gary Ross cũng khẳng định đây không phải là hành động khiêu khích.
Theo tờ Navy Times, các nhà phân tích nhận thấy Mỹ đã tăng cường hiện diện ở biển Đông trong năm 2016. Điều này được Đô đốc John Richardson, Tư lệnh Hải quân Mỹ, nhấn mạnh khi thăm Trung Quốc gần đây: “Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục các chiến dịch bảo đảm quyền tự do hàng hải và hàng không trên toàn thế giới, trong đó có biển Đông, để bảo đảm những quyền này được áp dụng đối với mọi quốc gia trên thế giới”.
Tuy nhiên, một số chuyên gia chỉ trích chính sách của chính quyền Tổng thống Barack Obama đối với Trung Quốc liên quan đến vấn để biển Đông. Họ cho rằng Washington không “ra đòn” đủ mạnh, cả về quân sự lẫn ngoại giao, để ngăn chặn những hành động khiêu khích của Bắc Kinh.
Ông Greg Poling, một chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS - Mỹ), nhận định chính quyền ông Obama có thể đối mặt thêm nhiều chỉ trích vì không tiến hành chiến dịch bảo vệ tự do hàng hải thường xuyên và mạnh mẽ hơn ở biển Đông.
Mỹ đổi chiến thuật?
Trong khi đó, Trung Quốc được cho là đang tiến hành chiến lược ngoại giao nhằm cô lập Mỹ tại khu vực, từ đó cản trở chiến lược xoay trục của Washington. Mới nhất, Bắc Kinh đã trải thảm đỏ đón ông Duterte.
Những thực tế này dường như đang khiến Mỹ suy nghĩ lại chiến thuật mà họ theo đuổi kể từ sau phán quyết của PCA. Theo phân tích của Reuters trước đây, Washington chọn cách gây áp lực ngoại giao trên cơ sở phán quyết để buộc Bắc Kinh lùi bước.
Nhận thấy ngoại giao là chưa đủ, Mỹ tiếp tục tăng cường lực lượng và tập trận ở khu vực Đông Nam Á. Việc Manila “khó ở” cũng khiến Mỹ đẩy mạnh hợp tác với Singapore và Indonesia.
Một đồng minh khác của Mỹ là Nhật Bản cũng không đứng ngoài cuộc. Bàn về chuyến công du Nhật vào tuần tới của Tổng thống Duterte, trang GMA News (Philippines) ngày 22-10 cho rằng ngoài thảo luận về các vấn đề kinh tế, có khả năng nhà lãnh đạo này sẽ thảo luận về tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc.
Sau khi trở về từ Bắc Kinh, ông Duterte cho biết sẽ nói với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe rằng các cuộc đàm phán tương lai về biển Đông có khả năng sẽ bao gồm Nhật Bản.
Bàn cờ biển Đông càng thêm khó khăn với Trung Quốc khi sự tham gia của Úc ngày càng rõ nét. Theo trang news.com.au, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Úc nhưng Canberra có nghĩa vụ hỗ trợ Washington kiềm chế tham vọng của Bắc Kinh trên biển Đông. GS Jonathan Odom thuộc Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á - Thái Bình Dương Daniel K. Inouye (Mỹ), nhấn mạnh Úc có lực lượng hải quân mạnh nên càng phải đóng vai trò quan trọng hơn.
và quét mã QR
Bình luận (0)