23.000 tỉ đồng ngăn triều chống ngập: Được không?

Vừa qua, lãnh đạo TP HCM đã có buổi làm việc với Trung tâm Điều hành Chương trình chống ngập nước TP (gọi tắt là Trung tâm Chống ngập), các đơn vị liên quan để tìm giải pháp chống ngập nước. Tại cuộc họp này, lãnh đạo TP đã đồng ý rót 23.000 tỉ đồng để chống ngập.

Xây cống ngăn triều

Lãnh đạo TP yêu cầu Trung tâm Chống ngập rà soát lại toàn bộ quy hoạch cũng như dự án chống ngập trên địa bàn, sau đó báo cáo UBND TP. Dự kiến hết quý I/2015, Trung tâm Chống ngập phải báo cáo kết quả để UBND TP trình HĐND. Đặc biệt, lãnh đạo TP nhất trí xây dựng cống kiểm soát triều theo dự án 1547.

Theo Trung tâm Chống ngập, dự án này do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNN) xây dựng và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2008, đi qua địa bàn TP HCM, Long An và Tây Ninh, gồm 13 cống ngăn triều. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại chỉ mới thực hiện được cống Nhiêu Lộc - Thị Nghè, riêng TP HCM còn lại 6 cống ngăn triều, Long An 3 cống và 3 cống do Bộ NN-PTNT phụ trách. Hiện các cống này đang trong giai đoạn nghiên cứu lập dự án nhưng không có vốn nên UBND TP yêu cầu Trung tâm Chống ngập rà soát và báo cáo lại.

Dự tính, số tiền 23.000 tỉ đồng dùng để xây dựng các cống ngăn triều trên địa bàn TP nhằm chống ngập do triều. “Đây là con số được lập từ năm 2008 nên giá công trình có thể chênh lệch” - lãnh đạo Trung tâm Chống ngập cho biết.

Triều cường gây vỡ bờ bao ở quận Thủ Đức, TP HCM

Sở dĩ TP đồng ý xây dựng cống ngăn triều là để “tự cứu” vì hiện tại, nếu chờ Chính phủ rót vốn thực hiện dự án 1547 thì rất lâu. Theo đó, khi các cống ngăn triều được xây dựng, hệ thống cống ngăn triều trên địa bàn TP sẽ khép kín.

Ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Chống ngập, cho biết đang kết hợp cùng đơn vị tư vấn rà soát lại dự án để báo cáo UBND TP. Nếu TP rót 23.000 tỉ đồng thì các vùng ngập do triều trên địa bàn TP sẽ được thu hẹp rất lớn vì nó bao kín toàn TP (trừ quận 9 sẽ thực hiện trong giai đoạn 2). Do đó, ngập do triều tại các quận, huyện: 2, Bình Thạnh, Hóc Môn, Nhà Bè… sẽ được giải quyết.

Nên chia thành nhiều dự án nhỏ

Do ngân sách có hạn nên TP HCM sẽ xây dựng theo dự án 1547 nhưng có sự điều chỉnh để phù hợp với địa phương và nguồn vốn. Theo PGS-TS Hồ Long Phi, Giám đốc Trung tâm Quản lý nước và Biến đổi khí hậu (WACC) - ĐHQG TP HCM, TP ưu tiên cống ngăn triều để chống ngập là đúng. Tuy nhiên, số tiền 23.000 tỉ đồng vẫn chưa thấm vào đâu. Đặc biệt, TP nên chia dự án 1547 thành nhiều dự án nhỏ để thực hiện vì nếu theo dự án này thì quá lớn, số tiền lên đến khoảng 70.000 tỉ đồng, trong lúc ngân sách TP có hạn.

“Cách hiệu quả nhất là trước mắt làm cống, kè vì các hạng mục này kỹ thuật cũng đơn giản, tiết kiệm vốn. Ngoài ra, nên tận dụng đường giao thông hiện có để chống tràn, né cống lớn cho đỡ kinh phí. Bởi lẽ, các tuyến đường phía Nam hiện đã khá cao, nước vào sông rạch gây ngập là chính nên khi có cống ngăn triều thì sẽ giải quyết được” - ông Phi nhận định.

Theo ông Phi, TP không nên đầu tư chống ngập tràn lan mà tập trung các khu vực “nóng” như các quận 7, 8, 9 và Thủ Đức. Hiện không nhất thiết phải làm bờ kè, đê mà nên ưu tiên cống ngăn triều. Như vậy, nếu ngập thì cũng chỉ xảy ra ở một vài khu vực chứ không tràn lan như hiện nay.

“Nếu đầu tư kiểu này, chúng ta có thể tạm yên tâm về triều cường trong vòng 20-30 năm. Hơn thế, về lâu dài và bền vững, TP nên kết hợp hồ điều tiết, cống thoát nước và cống ngăn triều để chống ngập” - ông Phi nói.