Bắt hến trên sông Hàn

Khu vực bờ Tây, phía dưới cầu Trần Thị Lý (quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng), hằng ngày có nhiều người ngâm mình trong dòng nước giữa sông Hàn để vớt nghêu, hến. Vào những ngày trời đẹp hay những ngày rằm nước cạn thì có đến hàng chục người chen chúc nhau dưới sông mưu sinh. Còn khi gió lớn, nước chảy mạnh thì chỉ khoảng 5-6 người.

Một người bắt hến tất tả trên sông Hàn

Ai cũng biết sông Hàn tuy yên ả nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Vậy mà, không đồ bảo hộ, không áo phao, những người bắt hến với đồ nghề chỉ là một chiếc thùng xốp để đựng “chiến lợi phẩm”. Họ dùng những bàn tay trần lần xuống đáy, xốc từng nhúm cát, lọc lấy hến rồi bỏ vào thùng. Đôi bàn tay hoàn toàn có thể chạm phải những vật thể sắt nhọn, gây thương tích.

Bắt đầu từ lúc mặt trời đang còn đứng bóng, đến khi vào bờ thì phố đã lên đèn, người săn hến phải ngâm mình dưới sông ít nhất 4 giờ. Mỗi kg hến hiện có giá khoảng 10.000 đồng; 1 giờ ngâm mình dưới nước, mỗi người bắt được khoảng 6 kg. Muốn có thu nhập ổn định thì ngày nào họ cũng phải làm việc liên tục như vậy.

Ông Từ Văn Minh (45 tuổi; ngụ quận Hải Châu, Đà Nẵng) đã làm nghề này hơn 20 năm. Khi được hỏi về sự nguy hiểm của nghề, ông cho biết: “Mình là dân nhà nghề mà sợ chi. Nhiều khi nước lũ mình vẫn còn đi làm được mà, thậm chí có ngày mình làm liên tục 12 giờ. Mấy bệnh ngoài da thì dân bắt hến hiếm khi gặp; chỉ có bữa nào trời lạnh, mấy người sức yếu không trụ nổi thôi”.

Những người làm nghề này đa phần đã gần hết tuổi lao động, xuất thân hầu hết từ các vùng quê ở Quảng Nam. Ruộng vườn không có, nghề nghiệp nuôi gia đình lại càng không, họ phải chọn cái nghề lành ít dữ nhiều này để kiếm sống, để đủ tiền cho con cái ăn học. Bà Huỳnh Thị Ngân (51 tuổi; quê thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) cho biết: “Tôi làm nghề này đã hơn 2 năm, mỗi ngày kiếm khoảng 200.000 đồng, hôm nào thời tiết tốt thì được 300.000 đồng, nói chung là đủ sống”.

Mỗi ngày thu được tầm 25 kg, dù tuổi đã cao nhưng nhiều người vẫn phải tự mình vác những bao tải hến từ dưới sông lên mấy chiếc xe cũ kỹ rồi chở đến các chợ đầu mối ở Đà Nẵng hay đưa vô tận Quảng Nam để bán.

Nghề này trông chừng rất đơn giản nhưng không phải ai cũng có thể theo nó lâu dài. Anh Nguyễn Hiền Vương (32 tuổi; ngụ quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) chia sẻ: “Nghề này cũng như canh bạc may rủi, nước thấp thì có cái để làm, nước lớn thì đành ngậm ngùi về tay không. Tay chân đứt vì miểng chai là bình thường, có những người bị cá mai đâm vào tay ngất xỉu trên sông, suýt mất mạng. Khổ vậy đó nhưng không làm thì chẳng biết làm gì cho ra tiền!”.

Những người làm nghề săn hến thường ở trong mấy khu trọ xập xệ, hằng tháng chỉ khoảng 500.000 đồng tiền thuê nhà đã là gánh nặng đối với họ. Dù vậy, ai cũng ráng lo cho con cái ăn học đầy đủ, điển hình như gia đình anh Nguyễn Hiền Vương - chị Nguyễn Thị Lan. Họ không có ngày nào nghỉ ngơi dù mưa gió, dù mệt mỏi rã rời...