Bộ trưởng Tư pháp: Chuyển giới hiện vẫn là "quyền treo"

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường trả lời báo chí bên hành lang QH ngày 25-11

Sáng 25-11, trả lời báo chí xung quanh những vấn đề về việc chuyển giới đề cập trong Bộ Luật Dân sự (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 24-11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường bày tỏ sự ủng hộ quyền chuyển giới, cho rằng đây là bước tiến quan trọng vì thay đổi tư duy công nhận quyền của một nhóm người không lớn trong xã hội. "Đó là tinh thần của Hiến pháp 2013, tôn trọng quyền con người, cái gì của con người cũng gần gũi với mình, dù người ta là thiểu số" - ông nói.

- Phóng viên: Thưa Bộ trưởng, hiện chưa có luật nào quy định về vấn đề chuyển giới, như vậy việc chuyển đổi giới tính đến thời điểm này là chưa được phép?

+ Bộ trưởng Hà Hùng Cường: Chính xác

- Như vậy, có thể hiểu hiện không cho cũng không cấm việc chuyển đổi giới tính có đúng không?

+ Bộ luật Dân sự là luật nền của tất cả những luật liên quan đến quan hệ dân sự kinh tế, thương mại, gia đình nói chung. Lần này, QH biểu quyết thông qua là bước tiến vô cùng quan trọng. Nhưng Bộ luật Dân sự không thể đi giải quyết những vẫn đề cụ thể như điều kiện, cách thức chuyển giới, ai có quyền được chuyển giới, kỹ thuật chuyển giới, chăm sóc sức khoẻ người chuyển giới... Đó là cả vấn đề lớn, là đối tượng điều chỉnh của luật riêng.

Khi Bộ luật Dân sự đã quy định như vậy rồi thì chắc chắn nhiệm kỳ QH tới phải có luật quy định về vấn đề này. Đây là bước mở ra để đạo luật riêng về vấn đề chuyển giới sẽ được xây dựng, ban hành. Khi nào luật đó có hiệu lực thì việc chuyển giới mới được thực hiện.

- Vậy, có cần phải ra một đạo luật riêng hay ghép vào luật cụ thể, thưa ông?

+ Cần những quy định, điều kiện rất sâu về chuyên môn, kỹ thuật, y học... để bảo đảm người được chuyển giới phải thành công. Luật cũng sẽ có quy định hạn chế, quy định cấm để làm sao xã hội không loạn, nhất là thanh niên, thiếu niên chưa nhận thức đầy đủ về hệ luỵ của vấn đề này mà nhiều khi theo đà, theo phong trào làm thì rất nguy hiểm.

Xin nói thêm ở châu Á cũng rất ít nước thừa nhận quyền này. Việc Bộ luật Dân sự Việt Nam thừa nhận, tôi cho là điều hết sức tiến bộ trong khu vực châu Á.

- Vậy để chờ thêm đạo luật mới thực hiện, có ấn định thời gian không, thưa Bộ trưởng?

+ Chính xác. Điều này phụ thuộc vào chương trình xây dựng pháp luật của nhiệm kỳ QH khoá XIV tới. Dự kiến vào tháng 7-2016, QH khoá mới họp sẽ bàn về chương trình xây dựng pháp luật. Chắc chắn nếu bộ chuyên ngành không đề xuất, Bộ tư pháp cũng sẽ đề xuất. Còn bao giờ xây dựng được luật thì chưa thể trả lời ngay. Tin rằng nhiệm kỳ khoá XIV sẽ phải làm, nếu không sẽ là quyền treo.

- Vậy, có thể hiểu là chưa cho phép chuyển giới, thừa nhận quyền chuyển giới?

+ Thừa nhận quyền thì có, nhưng thực thi quyền thì phải chờ luật.

- Thưa ông, việc ban hành luật có phụ thuộc vào trình độ y tế của Việt Nam?

+ Tất nhiên, vì còn nhiều thứ đi theo. Y học Việt Nam nhìn chung không thua kém gì với thế giới. Người ta phải nghiên cứu kỹ kinh nghiệm các nước để chuyển giới an toàn, thành công, bảo đảm sức khoẻ con người.