Mỗi từ khóa liên quan đến động vật hoang dã (ĐVHD) được tìm kiếm trên internet sẽ cho ra rất nhiều kết quả mua - bán. Không chỉ quảng cáo trên các trang bán hàng trực tuyến, các mạng xã hội như Facebook, Zalo… đang trở thành công cụ quảng bá “hiệu quả” cho các đối tượng buôn bán ĐVHD.
Rầm rộ, công khai
Ông Nguyễn Yên Phúc, đại diện Tổ chức Hành động vì ĐVHD (AWO), cho rằng nếu trước đây, buôn bán ĐVHD phải lén lút, kẻ mua người bán đều rất khó gặp nhau thì hiện nay, việc mua bán này hết sức rầm rộ, công khai, thậm chí là thách thức cơ quan thực thi pháp luật. Từ các loài thú nhỏ như chim, cá, sóc, chuột… đến những loài thú lớn và quý hiếm như hổ, tê tê, voọc… đều được mua bán tràn lan trên mạng.
Khảo sát sơ bộ do AWO và Hiệp hội Bảo tồn động vật hoang dã (WCS) thực hiện cho thấy trong số 108 loài ĐVHD bị rao bán trên 33 trang mạng, có 24% số loài được pháp luật Việt Nam bảo vệ, 24% được Công ước quốc tế CITES bảo vệ, 17,6% số loài bị đe dọa trên toàn cầu như hổ, voi, rùa núi vàng, rùa đầu to... Sản phẩm từ động vật bị rao bán nhiều nhất là gấu với 40%, liên quan đến tê giác là 10%, cu li và tê tê là 24%…
“Lỗ hổng” pháp luật
Theo ông Phúc, việc rao bán ĐVHD bằng mạng xã hội tuy là công khai nhưng khó truy lùng dấu vết vì nhiều đối tượng sử dụng tên ảo, số điện thoại và địa chỉ hộp thư điện tử thay đổi thường xuyên, gây nhiễu loạn thông tin. Các cơ quan chức năng rất cần sự hỗ trợ của người dân trong việc nắm bắt nguồn tin và quả tang vụ việc.
“Thế nhưng, nghịch lý là hiện nhiều người dân khi có nguồn tin thì không biết phải tìm cơ quan chức năng ở đâu? Chúng tôi chứng kiến nhiều trường hợp người dân muốn phản ánh về tình trạng buôn bán hay họ mua/tìm thấy các loài ĐVHD nhưng không biết liên hệ địa chỉ nào. Vì thế, các cơ quan chức năng nên tăng cường truyền thông, chia sẻ đến cộng đồng để cùng giám sát, phát hiện các vụ mua bán ĐVHD” - ông Phúc kiến nghị.
“Tổ chức WCS nhận định, theo pháp luật Việt Nam hành vi quảng cáo các loài ĐV nguy cấp quý hiếm của Khoa chỉ bị xử phạt rất nhẹ, vì vậy chưa thể đảm bảo tính răn đe của pháp luật – đây có thể coi là một “lỗ hổng”. Bởi lẽ, quảng cáo là điều kiện cần của hành vi mua bán, là cầu nối giữa các đối tượng vi phạm, giúp người bán tìm được kẻ mua. Ngoài ra, việc quảng cáo còn khuyến khích tiêu dùng khiến nhu cầu của xã hội tăng cao, tạo tiền đề cho các vi phạm như săn bắt, vận chuyển, nuôi nhốt trái phép…”
Khoa “sóc” sa lưới
Ngày 3-12, Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường phía Nam (Bộ Công an) đã bắt quả tang vụ buôn bán 9 con rái cá vuốt bé, 1 voọc chà vá chân đen do Phan Huỳnh Anh Khoa (tên sử dụng trên mạng xã hội là Khoa “sóc” hay Khoa “xì trum”) thực hiện.
Theo các tổ chức quốc tế, việc này có tác dụng răn đe, cảnh cáo các đối tượng đang và có ý định buôn bán ĐVHD cũng như khiến người mua phải suy nghĩ. Qua đó cho thấy các cơ quan chức năng của Việt Nam đã bắt đầu chú ý và ngăn chặn vấn đề buôn bán ĐVHD, một tín hiệu tốt cho công tác bảo tồn của Việt Nam.
Theo phân tích của WCS, rái cá vuốt bé và voọc chà vá chân đen thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo Nghị định số 160/2013. Đối chiếu với khoản 1, điều 190 của Bộ Luật Hình sự, hành vi buôn bán bị bắt quả tang của Khoa đã cấu thành tội phạm. Nếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đối tượng này sẽ chịu 1 trong 3 mức phạt sau: phạt tiền từ 50-500 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.
Ngoài ra, do Khoa khai nhận số lượng ĐVHD đang nuôi nhốt trong cửa hàng này được thu mua chủ yếu từ Thái Lan nên rất có khả năng Khoa còn là mắt xích trong một tổ chức buôn bán ĐVHD xuyên quốc gia. Nếu quá trình điều tra đúng như vậy thì hành vi của Khoa sẽ có thêm tình tiết tăng nặng định khung là “phạm tội có tổ chức” quy định tại khoản 2, điều 190 của Bộ Luật Hình sự.
và quét mã QR
Bình luận (0)