Cấm Cysteamine: Chần chờ gì nữa?!

Ngày 13-10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã họp bàn về việc quản lý chất Cysteamine trong chăn nuôi - một chất có tác dụng tăng trọng, tỉ lệ tạo nạc cao như chất cấm Salbutamol.

Lực lượng chức năng phát hiện doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi tại tỉnh Hải Dương sử dụng chất cấm. Ảnh: MINH LONG

Sử dụng rất phổ biến

Theo Thanh tra Bộ NN-PTNT, thời gian vừa qua, cơ quan chức năng đã cơ bản khống chế được nguồn cung cấp chất tạo nạc Salbutamol nên các cơ sở chăn nuôi chuyển sang dùng chất Cysteamine có nguồn gốc nhập lậu từ Thái Lan, Trung Quốc để thay thế. Cysteamine có tác dụng tăng trọng, tỉ lệ nạc cao như Salbutamol.

Chánh Thanh tra Bộ NN-PTNT Nguyễn Văn Việt nhận định việc sử dụng Cysteamine tương đối phổ biến từ Bắc đến Nam. Nếu không cấm cũng không cho phép thì trong thời gian tới, cầu có, cung có sẽ tràn ngập trường hợp sử dụng Cysteamine đưa vào thức ăn chăn nuôi thay thế Salbutamol.

Từ tháng 8-2016 đến nay, lực lượng chức năng liên tục phát hiện các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi và cả người chăn nuôi sử dụng Cysteamine. Vào ngày 5-8, Thanh tra Bộ NN-PTNT đã phối hợp với Cục An ninh nông nghiệp và nông thôn (A86, Bộ Công an) thanh tra đột xuất, phát hiện 1 công ty trụ sở tại quận Tân Bình, TP HCM đã nhập 2 loại sản phẩm dinh dưỡng bổ sung là Maxsure và Synergrown từ Thái Lan. Công ty này đã bán cho các đại lý, các cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi và các trang trại heo. Dù bao bì không ghi thành phần Cysteamine nhưng khi kiểm tra đã phát hiện hàm lượng Cysteamine là 29.898 mg/kg (29.898 ppm) và 30.645 mg/kg (30.645 ppm). Thanh tra bộ đã ban hành quyết định sử phạt về hành vi nhập khẩu và kinh doanh chất không được cơ quan thẩm quyền cấp phép với số tiền 180 triệu đồng.

Mới đây, Thanh tra Bộ NN-PTNT cũng đã phát hiện một công ty ở huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam chỉ trong 3 tháng đã nhập khẩu 7 tấn Maxsure. Giá công ty mua vào là 4,1 triệu đồng/bao 25 kg ở phía Bắc và ở phía Nam là 5,5 triệu đồng/bao 25 kg.

Lực lượng chức năng cũng đã phát hiện việc sử dụng Cysteamine tại các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Sơn La. Theo ông Phạm Tiến Dũng - Trưởng Phòng Thanh tra chuyên ngành, Thanh tra Bộ NN-PTNT, một số người dân Hưng Yên mua Cysteamine với giá từ 6,5-10 triệu đồng/bao 25 kg. Điều này chứng tỏ doanh nghiệp thu lợi nhuận rất lớn.

Phải vì lợi ích số đông

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám nhiều lần nhấn mạnh quan điểm không thể hy sinh lợi ích số đông để phục vụ lợi ích cho một nhóm người. Theo ông Tám, cần hướng đến một nền chăn nuôi sạch bằng cách chống lại việc nhập lậu như hiện nay để trước hết vì người tiêu dùng, bảo vệ giống nòi và an toàn thực phẩm.

Trung Quốc là quốc gia duy nhất hiện nay quy định Cysteamine CH1 được sử dụng làm phụ gia thức ăn chăn nuôi. Cysteamine không có trong danh mục của Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế. Cysteamine bị Liên minh châu Âu (EU) cấm sử dụng làm phụ gia thức ăn chăn nuôi. Nhiều tổ chức thú y ở các nước trên thế giới khuyến cáo không dùng Cysteamine trong chăn nuôi đại trà, thương mại.

Chính vì vậy, ông Nguyễn Văn Việt cho rằng Bộ NN-PTNT phải thể hiện rõ quan điểm cấm hay cho phép sử dụng Cysteamine. Theo ông Việt, những nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi nhỏ, không có nhiều uy tín, sử dụng chất Cysteamine và bán rất chạy, thậm chí không có cám để mà bán.

“Điều đó tạo ra bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp với nhau. Nếu chúng ta không cấm mà cứ để “lưỡng tính” như vậy, sẽ có rất nhiều những doanh nghiệp sử dụng chất này bởi chế tài xử phạt tương đối nhẹ” - ông Việt nhấn mạnh.

Do đó, việc cấm chất Cysteamine sẽ mang lại nhiều lợi ích, nhất là xây dựng uy tín sản xuất sạch, an toàn để thúc đẩy xuất khẩu thịt heo sang thị trường Trung Quốc.

Đồng tình với việc đưa chất Cysteamine vào danh mục cấm sử dụng, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú y, cho biết Cục Thú y hiện không cho phép nhập Cysteamine.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, nếu đưa chất Cysteamine vào danh mục cấm thì nếu sử dụng sẽ bị xử lý rất nặng theo quy định của Bộ Luật Hình sự. Vì vậy, Cục Chăn nuôi đề xuất chưa đưa chất Cysteamine vào danh mục các chất cấm sử dụng, đồng thời cũng chưa cho phép sử dụng trong thức ăn chăn nuôi để chờ thêm bằng chứng khoa học rõ ràng về tác hại của Cysteamine đối với sức khỏe vật nuôi và con người.

Thứ trưởng Vũ Văn Tám giao Cục Chăn nuôi tổng hợp ý kiến các đại biểu, hoàn chỉnh báo cáo chính thức gửi về bộ; phối hợp với Thanh tra bộ tăng cường xử lý vi phạm trong sử dụng Cysteamine. “Trước hết, phải khuyến cáo người dân không nên sử dụng Cysteamine vì nền chăn nuôi sạch, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm chứ không phải vì lợi ích của một nhóm người” - ông Tám chỉ đạo.