Chi ngân sách quá lãng phí

Ngày 3-11, Quốc hội (QH) tập trung thảo luận báo cáo về phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 và 5 năm tới (2016-2020) của Chính phủ; kết quả thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2015, dự toán NSNN và phương án phân bổ NSNN năm 2016; cho phép đa dạng hóa kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ; phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế…

Ủng hộ phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế

Nói về việc cân đối NSNN, đại biểu (ĐB) Trần Du Lịch (TP HCM) bày tỏ: “Tôi cảm thấy như bây giờ Bộ trưởng Bộ Tài chính rất khổ, thu chi NSNN “giật gấu vá vai” thế này, nguyên nhân ở đâu? Khi cầm trên tay công bố thu chi NSNN, tôi cũng không biết cắt của ai, cho thêm ai, giờ muốn tăng lương thì lấy đâu ra?”.

Theo ĐB Lịch, lý do là nguyên tắc giám sát chưa ổn. Liệu có thể giảm chi thường xuyên trong tỉ trọng cơ cấu chi không, để dành phần trả nợ và đầu tư lớn hơn?

Theo đại biểu Đặng Ngọc Tùng, nên phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế để có nguồn ngoại tệ lớn

Trong tổng chi NSNN thường xuyên có 3 nhóm: chi cho bộ máy hành chính, chi cho các tổ chức chính trị và chi trợ cấp. “Muốn tăng lương, tăng thu nhập thì phải giảm số người xuống, không giảm thì không cho tăng. Để giải quyết căn cơ, đề nghị QH, Chính phủ nghiên cứu xây dựng chính sách tài chính công lành mạnh. Chúng ta đang tính chi trước rồi tính nguồn thu nhưng phải là ngược lại: thu được gì thì chi cái gì” - ĐB Lịch nêu ý kiến.

ĐB Nguyễn Thị Hương Thảo (Hải Dương) nói với tình hình NSNN hiện tại, trong giai đoạn trung hạn, chúng ta vẫn bội chi nên Chính phủ cần có giải pháp lâu dài hơn.

Một trong những giải pháp lớn để cân đối ngân sách là phát hành trái phiếu quốc tế. ĐB Trần Du Lịch ủng hộ phát hành trái phiếu quốc tế để cơ cấu lại nợ công, nhất là các khoản nợ vay trung hạn và ngắn hạn. Như vậy, trước mắt chúng ta có nguồn ngoại hối vào nhanh để cân đối nợ công khi trả nợ và đánh giá được tín nhiệm của Việt Nam thường xuyên trên thị trường thế giới.

ĐB Đặng Ngọc Tùng (Đồng Nai) cũng cho rằng cần thiết phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế. “Chúng ta phải thấy rằng nếu quốc gia nào không có uy tín, nền kinh tế nào mà thấy khó phát triển, có muốn mấy đi nữa thì phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế vẫn không thành công được. Trong những năm qua, uy tín của Việt Nam đang lên nên phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế sẽ tạo điều kiện có nguồn vốn để phát triển đất nước, để có nguồn ngoại tệ lớn.

Nhiều ý kiến của ĐBQH lý giải sở dĩ việc chi NSNN lớn trong khi gánh nặng nợ công ngày càng tăng là do bộ máy hành chính quá cồng kềnh, kém hiệu quả.

ĐB Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên) phản ánh cử tri đang có tâm trạng lo lắng vì nợ công các năm đều tăng và tăng cao, sức ép trả nợ ngày càng tăng. Bắt đầu từ năm 2012, chúng ta đã phải vay để đảo nợ, năm 2014 là 70.000 tỉ đồng và 2015 thì gần gấp đôi (135.000 tỉ đồng), cùng với đó là việc sử dụng NSNN để trả nợ công. Theo kinh nghiệm quốc tế, trả nợ công dưới 25% tổng thu NSNN thì mới an toàn nhưng chúng ta đã phải dành 31,9% để trả nợ - con số này không an toàn!

Vung tay quá trán

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP HCM) thì cho rằng căng thẳng NSNN không phải là mới, tiết kiệm chi cũng đã nói nhiều. Các giải pháp cũng đã đề ra song việc thực hiện còn rất hạn chế. Trong báo cáo của Chính phủ nêu là đã tập trung chỉ đạo, chuyển biến tích cực, đề nghị Bộ Tài chính nói rõ tích cực ở đâu?

Để giải quyết tình trạng này, ĐB Trần Du Lịch đề nghị: “Cần giảm chi tiêu cho các khoản “phú quý sinh lễ nghĩa”. Chúng ta chưa “phú quý” thì không nên “sinh lễ nghĩa”. Nên giảm tất cả những gì không cần thiết, chúng ta quá lãng phí!”. Cũng theo ĐB Lịch, các khoản chi xây trụ sở, sắm phương tiện không phải là đầu tư cơ bản mà là chi tiêu dùng. Chúng ta ghép khoản tiêu dùng vào tiền đầu tư và chúng ta vung tay...

Lý giải cân đối ngân sách chưa tốt, ĐB Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh) cho rằng chi thường xuyên chiếm tỉ trọng lớn trên 70% NSNN trong khi tổ chức sản xuất khó khăn, bộ máy hành chính cồng kềnh, dễ phát sinh các khâu trung gian. “Việc chỉ có một, công thì nhân đôi, thành tích thì chia 3, chia 4. Đội ngũ cán bộ công chức, viên chức đông, càng thực hiện giảm biên chế thì càng tăng. Cơ chế tuyển dụng chưa công khai, thiếu cơ chế giám sát, thiếu cơ chế đào thải nếu không làm được việc; chế độ tiền lương cào bằng, không theo mức độ đóng góp” - bà Hoàng đúc kết và đề nghị xem lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đó là một cách để giảm chi ngân sách. Cần tiếp tục tinh giản biên chế gắn với tổ chức bộ máy theo hướng gọn nhẹ, giảm bớt khâu trung giản.