Đạo đức nghề báo thêm tiêu chuẩn "phát ngôn trên mạng xã hội"

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, Uỷ viên Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam, ông Trương Minh Tuấn cho biết Quy định về đạo đức của người làm báo Việt do Hội Nhà báo Việt Nam sẽ được bổ sung quy định việc phát ngôn trên mạng xã hội của nhà báo

Chiều 26-4, trả lời báo chí, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (TT-TT), Uỷ viên Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam Trương Minh Tuấn cho biết Hội nghị Ban chấp hành (BCH) Hội Nhà báo Việt Nam khoá 10 tại TP HCM vừa bế mạc đã đưa ra phương hướng nhiệm vụ quan trọng của BCH Hội Nhà báo năm 2016 là việc sửa đổi, hoàn thiện Quy định về đạo đức của người làm báo Việt do Hội Nhà báo Việt Nam xây dựng (quy tắc đạo đức nghề nghiệp của nhà báo).

Đáng chú ý, theo Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp của nhà báo nên xây dựng những nguyên tắc cơ bản và tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp liên quan đến việc phát ngôn trên mạng xã hội của nhà báo. Trên cơ sở đó, cơ quan báo chí bổ sung vào quy chế cụ thể đối với phóng viên tùy theo đặc thù của từng cơ quan báo chí, phù hợp với các quy định của pháp luật, phù hợp với yêu cầu quản lý, điều hành của cơ quan báo chí.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn phân tích nghề báo là một trong những nghề đặc thù, quyền và nghĩa vụ của nhà báo đã được quy định trong luật và việc điều chỉnh hành vi đạo đức của nhà báo bằng những khuôn mẫu, tiêu chuẩn đạo đức không mang tính cưỡng chế mà hoàn toàn tự nguyện. Đây là lối ứng xử có văn hóa, văn minh và là việc làm phù hợp với thông lệ quốc tế. Cộng đồng báo chí quốc tế cũng đã, đang xây dựng, bổ sung một mục riêng về đạo đức nghề nghiệp (code of ethics) của nhà báo trong việc sử dụng mạng xã hội, trong đó, đề cao trách nhiệm của nhà báo khi trực tuyến trên các mạng xã hội cũng giống như trách nhiệm của nhà báo trong đời sống xã hội thông thường.

Làm rõ thêm, ông Trương Minh Tuấn cho biết một vài vấn đề vi phạm đạo đức nghề nghiệp phổ biến hiện nay của một số nhà báo là: khai thác, sử dụng nguồn tin chưa được kiểm chứng từ mạng xã hội và vi phạm bản quyền; bày tỏ quan điểm không khách quan trên mạng xã hội để thu hút sự quan tâm của cộng đồng; sử dụng danh nghĩa nghề nghiệp tiếp cận thông tin để đăng tải lên mạng xã hội; lạm dụng cơ quan báo chí với tư cách là nhà báo trên mạng xã hội…

Trong khi đó, hầu hết cơ quan báo chí xem phóng viên của mình sử dụng mạng xã hội là vấn đề cá nhân. "Như tôi đã nói, nghề báo là nghề đặc thù. Dù sử dụng mạng xã hội dưới danh nghĩa cá nhân nhưng khi phát ngôn trên mạng xã hội, cộng đồng sẽ hiểu đấy là quan điểm của nhà báo, và ít nhiều là quan điểm của cơ quan báo chí nơi nhà báo đó đang làm việc, độ tin cậy của thông tin sẽ cao hơn. Chính vì vậy, những phát ngôn của nhà báo trên mạng xã hội rất dễ vi phạm tính chính trực và nguyên tắc quan trọng của nghề báo là khách quan, trung thực"- ông Tuấn nhìn nhận.

Cũng theo người đứng đầu Bộ TT-TT, việc nhà báo bày tỏ quan điểm riêng trên mạng xã hội cũng cần cẩn trọng giống như khi tác nghiệp báo chí trong đời thực, nếu không dễ bị lợi dụng, xuyên tạc, gây ra ảnh hưởng tiêu cực, làm tổn hại đến hình ảnh của báo chí cách mạng trong lòng nhân dân. "Chúng ta cần phải nhận thức được rằng các hành động của mình trên mạng xã hội sẽ gắn liền với trách nhiệm tương tự như hành động trong thực tế. Nên những phát ngôn như vậy có thể trở thành bằng chứng để buộc tội theo các quy định pháp luật"- ông Tuấn bày tỏ.