Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại Việt Nam, khoảng 5% dân số mắc xơ gan. Trong đó, khoảng 40% bệnh nhân xơ gan do virus, 18% do rượu bia và con số này không ngừng tăng lên những năm gần đây.
Gan ngâm... rượu
Theo Hội Gan - Mật - Tụy TP HCM, bệnh nhân gan nhiễm mỡ ngày càng gia tăng với tỉ lệ khoảng 10% - 24% dân số (nam nhiều hơn nữ); 50% bệnh nhân rối loạn mỡ máu có gan nhiễm mỡ; 25% bệnh nhân gan nhiễm mỡ kèm viêm gan có thể dẫn đến xơ gan và tử vong. Thế nhưng, những con số kinh hoàng này có vẻ như không mấy tác động đến dân bợm nhậu.
Bệnh nhân bị viêm tụy cấp được cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai Ảnh: NGỌC DUNG
Cách đây chưa lâu, các bác sĩ Khoa Ngoại Gan - Mật - Tụy Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy đã ghép gan thành công cho bệnh nhân H.C.T (53 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TP HCM). Người hiến gan là con trai của bệnh nhân, anh H.G.T (18 tuổi), đang là sinh viên. Ông H.C.T bị xơ gan do rượu và viêm gan B, suy gan giai đoạn cuối, đã 3 lần bị hôn mê. Hiến gan cứu cha, sức khỏe anh H.G.T bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
PGS-TS-BS Trần Quyết Tiến, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, cho hay hiện nay, nhu cầu ghép tạng rất lớn và việc tìm được nguồn tạng phù hợp rất khó khăn. Tại BV này, mỗi năm có hàng ngàn trường hợp cần ghép, trong đó số bệnh nhân xơ gan do uống rượu bia chiếm nhiều nhất. Lá gan như một “phụ tùng” tối quan trọng, khi hết “sửa chữa” được thì việc thay thế (ghép gan) là phương án sau cùng.
Giới chuyên môn cho biết xơ gan do rượu bia là bệnh lý sinh ra bởi bệnh nhân uống một lượng bia rượu lớn trong thời gian dài, làm tế bào gan phát sinh biến tính nhiễm mỡ, hoại tử, tái sinh, tiểu thùy gan bị phá hoại, kết sợi xơ gan rồi lại tái sinh dẫn đến sự tổn thương gan. Những năm gần đây, tỉ lệ phát bệnh xơ gan do rượu bia tăng lên rõ rệt, đặc biệt là đối với những người ngoài 30 tuổi.
Sát thủ giấu mặt
Đối với dân nhậu, một “sát thủ” nguy hiểm không kém xơ gan là viêm tụy cấp. Bệnh này có đến 70% là do bia rượu, tỉ lệ tử vong lên tới 90%.
Mới hơn 40 tuổi nhưng ông Nguyễn Xuân T. (ngụ huyện Thanh Trì, TP Hà Nội) đã có thâm niên 20 năm “cầm ly”. Lúc đầu chỉ uống rượu trong mỗi bữa ăn, dần dần ông nhậu 3-4 bữa đều đặn mỗi ngày. Cuối năm 2015, ông T. bị ngộ độc rượu phải vào BV cấp cứu. Tưởng rằng sau trận thập tử nhất sinh này sẽ quyết tâm cai rượu nhưng ông T. vẫn chứng nào tật ấy. Cách đây 1 tháng, ông được gia đình đưa đến BV Bạch Mai (Hà Nội) trong tình trạng hôn mê, da vàng với cái bụng trướng to. Các bác sĩ chẩn đoán ông bị viêm tụy cấp gây tràn dịch cực kỳ nguy hiểm.
Theo GS Nguyễn Gia Bình, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực BV Bạch Mai, số ca cấp cứu viêm tụy cấp do rượu bia ngày càng tăng. Tuần nào, BV này cũng tiếp nhận bệnh nhân thập tử nhất sinh do viêm tụy cấp là “tín đồ” của rượu bia. Nhiều bệnh nhân cấp cứu 3-4 lần liên tiếp vì vừa ra viện lại uống rượu khiến bệnh tái phát nhanh.
Viêm tụy cấp thường khởi phát với cơn đau bụng dữ dội đến mức nghẹt thở, toát mồ hôi hoặc choáng ngất. Bệnh thường bộc phát sau khoảng 1-2 giờ khổ chủ tham dự những bữa tiệc thịnh soạn, nhiều dinh dưỡng, uống nhiều rượu bia…
“Người bình thường ít uống rượu bia nhưng vào những ngày cuối năm hay tiệc tùng, liên hoan… thường xuyên say mèm cũng trở thành nạn nhân của viêm tụy cấp. Chúng tôi từng tiếp nhận một bệnh nhân trong lúc đang “chén chú chén anh” tại một bữa tiệc tất niên bỗng thấy khó thở, vã mồ hôi, da xanh tái, bụng đau dữ dội như dao đâm… rồi gục ngay tại bàn tiệc. Đáng nói là chi phí điều trị cho những trường hợp viêm tụy cấp này vô cùng tốn kém. Chỉ hơn chục ngày nằm viện, số tiền có thể lên trên 100 triệu đồng do phải sử dụng máy móc hiện đại (lọc máu). Cũng có những bệnh nhân không thể cứu được”- GS Bình cảnh báo.
Tửu thần gặp... tử thần
BV Bạch Mai thường xuyên tiếp nhận các trường hợp bị ngộ độc methanol sau khi uống rượu. Nhiều trường hợp nặng, gia đình phải xin về để lo hậu sự.
Mới đây, ông L.P.V (54 tuổi, ở Sơn La) nhập viện trong tình trạng nguy kịch, tụt huyết áp, hôn mê sâu do ngộ độc rượu pha cồn công nghiệp methanol. Kết quả chẩn đoán cho thấy não của bệnh nhân bị tổn thương rất nặng, không thể cứu chữa và gia đình đã xin cho ông về.
Trường hợp khác là một thanh niên 32 tuổi, ở Bắc Giang, được chuyển đến BV trong tình trạng khó thở tăng dần, lơ mơ, co cứng toàn thân, sau đó rơi vào hôn mê, tổn thương não. Xét nghiệm cho thấy hàm lượng methanol trong máu bệnh nhân lên đến 89,3 mg/dL (bình thường, hàm lượng trên 20 mg/dL đã là rất nặng). Người nhà cho biết thanh niên này vốn ít nhậu nhẹt. Tuy nhiên, do có bạn từ nước ngoài về, vui quá nên anh uống nhiều rượu bia rồi gục tại bàn.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc, cho biết có thời điểm, ngày nào trung tâm cũng tiếp nhận 2-3 nạn nhân ngộ độc rươu. Khi ngộ độc nặng, bệnh nhân có thể bị xuất huyết hoặc nhồi máu, tụt não. Trước khi có các biện pháp điều trị đặc hiệu như hiện nay, các nạn nhân thường tử vong.
“Không chỉ rượu pha cồn công nghiệp methanol mới gây hậu quả mà khi cơ thể dung nạp một lượng rượu bia nhất định, các mạch máu giãn ra, tim đập nhanh hơn tạo cảm giác nóng lên, nếu vận động mạnh hoặc thay đổi môi trường đột ngột khiến huyết áp tăng cao cũng gây tai biến, ngộ độc, có thể dẫn đến tử vong” - bác sĩ Nguyên lưu ý.
Theo WHO, ngộ độc rượu đứng hàng thứ 3 gây tử vong sau bệnh tim mạch và ung thư. Trong đó, rượu pha cồn công nghiệp methanol là chất cực độc với con người. Khi uống vào, rượu chứa methanol cũng như các loại rượu thông thường. Thế nhưng, sau 1-2 ngày, bệnh nhân sẽ có dấu hiệu mờ mắt rồi xuất hiện trụy mạch, viêm gan, nhiễm độc, có thể dẫn đến tử vong. Điều đáng ngại là không thể nhận biết rượu pha methanol bằng mắt thường hay uống thử.
và quét mã QR
Bình luận (0)