Chiều 30-11, đoàn công tác của Bộ Khoa học - Công nghệ đã đến huyện Bắc Trà My - Quảng Nam để tìm hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng động đất từ giữa tháng 11 đến nay.
Đoàn sẽ khảo sát chi tiết hiện tượng dư chấn xuất hiện tại những địa phương nằm quanh khu vực công trình thủy điện Sông Tranh 2 thuộc địa phương này.
Nổ to như bom
Trong vòng hai tuần qua, hàng chục ngàn người dân ở thị trấn Trà My, xã Trà Tân, Trà Đốc, Trà Sơn, Trà Dương, Trà Bui… đã 3 lần chạy ra khỏi nhà hoặc chui vào gầm giường, gầm bàn nằm sát mặt đất vì lòng đất phát nổ gây rung chuyển.
Bà Hồ Thị Thơi ở thị trấn Bắc Trà My kể: “Tiếng nổ trong lòng đất mỗi ngày càng lớn dần. Mới đây, lúc 21 giờ 20 phút ngày 27-11, cả nhà tôi đang chuẩn bị đi ngủ thì bỗng nghe tiếng nổ lớn như bom thời chiến tranh. Hoảng quá, chồng tôi kêu cả nhà chui vào gầm giường, nằm úp mặt xuống đất để tránh ngói mái nhà vỡ rơi trúng người”.
Công trình hồ đập thủy điện Sông Tranh 2 bị nghi là “thủ phạm” gây ra động đất. Ảnh: Thúy Phương
Theo người dân địa phương, từ lúc công trình thủy điện Sông Tranh 2 ngăn đập, chặn dòng tích nước lòng hồ vào đầu năm nay thì đến nay đã có 6 lần họ ghi nhận được lòng đất phát ra tiếng nổ gây rung chuyển với mật độ ngày càng tăng dần.
Hiện tượng này đã gây nứt tường của hàng chục nhà dân, gây xáo trộn lớn đến cuộc sống của hàng chục ngàn người dân trên địa bàn huyện Bắc Trà My.
Bà Dương Thị Hiền (SN 1962, trú tổ 4, xã Trà Tân) chỉ tay vào vết nứt trên tường nhà, nói: “Nhà tôi cách hồ chứa nước thủy điện Sông Tranh 2 hơn 500 m nhưng tường nhà bị nứt hết do chấn động mạnh sau mỗi lần lòng đất phát nổ”.
Nhiều người ở xã Trà Tân cho rằng những tiếng nổ lớn đó có thể là do động đất. Lại có người cho rằng do đá vôi trong lòng hồ thủy điện phát nổ.
Lập trạm quan trắc theo dõi
Trước sự hoang mang của người dân, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My, cho biết trong nhiều ngày qua, chính quyền địa phương đã tuyên truyền, khuyên nhủ người dân bình tĩnh, chủ động xử lý tình huống khi lòng đất phát nổ.
Theo phỏng đoán của các chuyên gia, động đất thời gian qua vẫn ở mức an toàn, người dân cứ yên tâm. Tuy nhiên, theo ông Tuấn, với dung tích lòng hồ công trình thủy điện Sông Tranh 2 hơn 70 triệu m3 nước, cao hơn vùng hạ lưu của huyện Bắc Trà My khoảng 100m, nếu có sự cố xảy ra hậu quả để lại rất khó lường.
Về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng lòng đất phát nổ gây chấn động nhiều khu vực, GS-TS Cao Đình Triều, chuyên gia Viện Vật lý địa cầu, thành viên đoàn công tác, nói rằng những dư chấn xảy ra ở huyện Bắc Trà My là một dạng “động đất kích thích”. Trạm địa chấn gần nhất tại Thừa Thiên - Huế đã ghi nhận dư chấn mạnh dưới 3,5 độ Richter.
Tường nhà của một hộ dân ở huyện Bắc Trà My (Quảng Nam)
bị nứt toác do động đất Ảnh: THÚY PHƯƠNG
Đây là dạng động đất nhẹ, xuất hiện tại những hồ chứa đập thủy điện Sông Tranh 2. Theo GS-TS Cao Đình Triều, về lý thuyết, sau khi tích nước một thời gian dài, mạch nước ngấm xuống lòng đất, gặp các đới đứt gãy, sẽ gây ra biến đổi ứng suất, tạo ra dư chấn.
“Động đất kích thích” dễ xảy ra nếu tại các đập chứa có sự thay đổi mức nước cao thấp quá nhanh. Các trận động đất trên xảy ra ở tầm nông, do vậy người dân dễ dàng nghe âm thanh lớn như tiếng nổ phát ra từ lòng đất.
Những phân tích trên cho thấy “thủ phạm” gây ra động đất đang bị nghi là thủy điện Sông Tranh 2. Hiện Viện Vật lý địa cầu cũng đã gửi văn bản đề nghị Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật địa lý Việt Nam cử đoàn công tác về lập trạm quan trắc, nghiên cứu tại địa phương này trong thời gian đầu (khoảng 2 tháng) với kinh phí dự toán khoảng 500 triệu đồng.
Theo kế hoạch đề xuất, 3 đoàn công tác (mỗi đoàn gồm khoảng 4 – 5 chuyên gia, kỹ sư) nghiên cứu các lĩnh vực: hoạt động của đới đứt gãy địa chất; vấn đề động đất kèm theo sạt lở đất; khảo sát vị trí đặt máy quan trắc động đất.
“Chúng tôi sẽ theo dõi, ghi nhận mức độ dư chấn trong suốt 2 tháng mới có thể đưa ra nhận định chính xác được; trên cơ sở đó sẽ đề xuất giải pháp phù hợp để bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho người dân địa phương” - GS-TS Cao Đình Triều nói.
|
Có khả năng gây động đất cực đại
TS Lê Huy Minh, Giám đốc Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần thuộc Viện Vật lý địa cầu - Viện KHCN Việt Nam, cho biết cần có thời gian quan sát, nghiên cứu thêm về mặt địa chất để khẳng định chính xác trận động đất có phải do tác động của khu vực hồ thủy điện Sông Tranh 2 hay không.
Tuy nhiên, cũng theo TS Lê Huy Minh, trong các nghiên cứu, khảo sát đã tiến hành phục vụ xây dựng đập thủy điện Sông Tranh 2, Viện Vật lý địa cầu đánh giá các đới đứt gãy gây ra “động đất kích thích” ở đập thủy điện này có khả năng sẽ phát sinh thành động đất cực đại với độ lớn 5,5 độ Richter.
N.Quyết |
và quét mã QR
Bình luận (0)