Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A gây lo lắng

Ngày 26-10, Sở Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) tỉnh Đồng Nai phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức hội thảo khoa học về tác động của hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đối với vùng hạ lưu và tỉnh Đồng Nai. Hai dự án thủy điện gây nhiều tranh cãi trong thời gian qua.

Người dân: Phải giữ rừng

Đại diện Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Nai thông báo tại hội thảo: Người dân trong tỉnh đặc biệt quan tâm và lo lắng về hai dự án này. Người dân rất bức xúc trước việc nhà đầu tư đưa ra những ý kiến phiến diện, thiếu khách quan. Mặc dù có nhiều ý kiến khác nhau nhưng tựu trung lại là sự lo lắng về thiếu nước, nhiễm mặn nguồn nước… bởi lẽ đại bộ phận người dân đều ý thức được, ảnh hưởng của dự án không chỉ trong ngày một ngày hai mà tác động lâu dài đến các thế hệ mai sau. Đặc biệt là đối với Vườn Quốc gia Cát Tiên- nguồn tài nguyên quý giá được sánh như “rừng vàng biển bạc”, người dân Đồng Nai có nguyện vọng giữ nguyên diện tích rừng tự nhiên.

Nhà khoa học: Hết sức cẩn trọng!

Thừa nhận mình chưa được nghiên cứu nhiều về đa dạng sinh học Vườn Quốc gia Cát Tiên nhưng GS-TS Lê Huy Bá, Viện trưởng Viện Khoa học-Công nghệ và Quản lý môi trường, tỏ ra khá nặng lòng với khu sinh quyển này. “Nếu chúng ta cho phép làm thủy điện ngay trong Vườn Quốc gia hay khu bảo tồn sinh quyển, có tạo tiền lệ xấu cho các Vườn Quốc gia khác không? Hơn nữa, sông Đồng Nai với lưu vực của nó, đã phải trải qua ít nhất 5,5 triệu năm, để có sự uốn lượn qua các dạng địa hình địa mạo đã phải mất nhiều thế kỷ biến cải mới có lưu vực và dòng chảy ổn định như ngày nay. Ấy vậy mà con người đã bắt sông quá tải, bắt nó “sống” trái quy luật tự nhiên. Nếu sông Đồng Nai đổi dòng, thảm họa tất yếu sẽ xảy ra như: lũ quét và đại hồng thủy cho cả dân cư và hệ sinh thái lưu vực. Thử xem lại trên lưu vực đã có 16 đập lớn và hàng chục đập nhỏ thì sức chịu tải có vượt quá không? Sao chưa thấy nhà quy hoạch nào đề cập”- GS-TS Bá trăn trở.

Cùng suy nghĩ, PGS-TS Phùng Chí Sỹ, Viện Kỹ thuật nhiệt đới và Bảo vệ môi trường, Tổng Thư ký Hội Bảo vệ thiên nhiên môi trường Việt Nam (VACNE), cũng cho rằng nếu phân tích về lý thuyết các thông số mà chủ đầu tư đưa ra thì thấy có hiệu quả giảm xả lũ mùa kiệt, tăng nước mùa khô. Tuy nhiên, điều này chỉ thực hiện được khi có quy chế vận hành liên hồ giữa các thủy điện trên sông Đồng Nai. “Nhiều ý kiến tính toán sẽ mất bao nhiêu tiền nếu mất 137 ha Vườn Quốc gia Cát Tiên. Tuy nhiên, giá trị của Vườn Quốc gia Cát Tiên không thể quy ra bằng tiền, vì đây là tài sản vô giá. Cần có nhiều nghiên cứu độc lập hơn nữa để đi đến những kết luận về hai dự án thủy điện này”- PGS-TS Sỹ nhấn mạnh.

Hơn 20 nhà khoa học tham gia với từng ấy bài tham luận, song ngoại trừ ông Trần Văn Thành, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên và TS Vũ Ngọc Long, Viện phó Viện Sinh học nhiệt đới, người có thâm niên trên 25 năm nghiên cứu về Vườn Quốc gia Cát Tiên, các chuyên gia còn lại đều thừa nhận chưa có điều kiện nghiên cứu sâu khu vực này, hầu hết  thông tin về dự án mà họ tiếp cận được là từ báo chí và đánh giá tác động môi trường của chủ đầu tư. Vì vậy, các tác động của dự án đến địa phương này vẫn còn khá mơ hồ, trong khi chủ đầu tư vẫn thiếu các biện pháp giảm thiểu và bù đắp cụ thể cho những mất mát về môi trường sinh thái.