Dự báo bão kiểu “trừ hao”

Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai nhằm rút kinh nghiệm trong công tác dự báo, ứng phó với cơn bão số 3 hôm 20-8, Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam - Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng - cho biết dự báo chưa sát thực tế. Tuy nhiên, cơ quan khí tượng đã dự báo đúng hướng đi, lượng mưa, thời gian bão vào vịnh Bắc Bộ.

Người dân TP Hải Phòng khẩn trương chằng chống nhà cửa để chống bão số 3 nhưng rốt cuộc bão không mạnh như dự báo Ảnh: TRỌNG ĐỨC

“Khoảng 15 giờ ngày 19-8, tôi gọi điện đến một số đơn vị hỏi tình hình nhưng anh em đều nói không biết bão đang ở đâu trong khi bão đã vào đất liền. Mỗi khi có bão, các bộ, ngành, địa phương phải huy động lực lượng rất lớn để đối phó, rồi kêu gọi tàu thuyền, di dân. Thế nhưng, khi không thấy bão đâu, lần sau họ sẽ chủ quan rồi sẽ rất khó trong khâu vận động di dân của cán bộ địa phương’’ - ông Nam băn khoăn.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, Trưởng Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống thiên tai, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Chính phủ hỗ trợ nâng cao cơ sở vật chất, nhân lực cho công tác dự báo, tăng tiềm lực khoa học công nghệ làm cơ sở dự báo cảnh báo ngày một sát hơn với thực tế, làm cơ sở tham mưu cho công tác phòng chống lụt bão.

Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, khẳng định với cơn bão số 1, các bản tin dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương đưa ra “khá phù hợp” với diễn biến nên đã giảm đáng kể thiệt hại về sinh mạng con người ở trên biển và đất liền, vùng đồng bằng. Tuy nhiên, rất đáng tiếc vì còn có những thiệt hại về người ở vùng núi do lũ quét, sạt lở đất bởi hiện nay, bản tin chưa cụ thể hóa được đến từng thôn, xã ở vùng núi. Bão số 3 cũng dự báo được định lượng mưa cho các khu vực ảnh hưởng nhưng chi tiết đến từng thôn, xóm chưa làm được.

Ông Hải cho biết tại Việt Nam, việc dự báo còn mất nhiều thời gian do vẫn làm bằng phương thức thủ công. Cụ thể, để đưa ra một bản tin dự báo thời tiết, các quan trắc viên phải trực tiếp thu thập thông tin tại hiện trường, sau đó mã hóa và gửi đi mất gần 30 phút, trong khi công việc này trên thế giới chỉ mất 1 phút. Mỗi trạm quan trắc hiện chỉ có thể ghi nhận thông tin trong bán kính khoảng 20 km. Hai trạm cách nhau từ 50-100 km, như vậy không thể nắm được thông tin, diễn biến chính xác các hiện tượng đang xảy ra ít nhất đối với 60 km giữa 2 trạm. Số lượng trạm quan trắc rất ít, dẫn đến việc quan trắc không đầy đủ nên kết quả dự báo ở các mô hình vẫn chưa đủ độ tin cậy.

Trả lời về việc dư luận cho rằng công tác dự báo hiện nay theo kiểu “trừ hao” - tức là dự báo bão mạnh hơn cho an toàn, ông Hải cho hay trong một trường hợp bao giờ cũng phải đưa ra 2 phương án. Nếu có một phương án bão mạnh cấp 10 và mạnh cấp 9, chắc chắn phải chọn phương án bão mạnh cấp 10 để cảnh báo. Nếu chỉ dự báo cấp 8 và 9 mà thực tế bão mạnh cấp 10 thì sẽ để lại hậu quả nặng nề hơn rất nhiều.