Thu hút giới vật lý thế giới
Việc thông tin kịp thời với nội dung học thuật chuyên sâu có sức thu hút nhiều nhà vật lý đến Quy Nhơn. Hiếm khi có nhiều tiến sĩ trẻ Trung Quốc tới dự một cuộc hội nghị vật lý tổ chức ở Việt Nam, nhất là tại một tỉnh lẻ như Bình Định. Họ là Shi Shusu, đến từ Đại học Sư phạm Hoa Trung; Zhuang Penfei, Đại học Thanh Hoa - Bắc Kinh; Huang Jian-Xiong, Viện Vật lý năng lượng cao Bắc Kinh; Wang Qun và Wang Hulin, Đại học Khoa học - Công nghệ Trung Quốc. Ngoài ra, còn có các nhà vật lý đến từ lãnh thổ Đài Loan như Chen Poyuan, Chiang Cheng-wei…

GS Greg Landsberg tại Gặp gỡ Việt Nam lần thứ VIII ở TP Quy Nhơn
Nhiều nhà vật lý từ châu Âu và châu Mỹ xa xôi cũng “lặn lội” đến Quy Nhơn: Pháp, Mỹ, Nga, Đức, Thụy Sĩ, Ba Lan, Anh, Bỉ, Bồ Đào Nha, Ý, Áo, Hà Lan, Tây Ban Nha, Phần Lan. Xa xôi nhất là tiến sĩ Krein Gastao đến từ Brazil…
48 năm ròng rã săn lùng
Năm 1964, Peter Higgs, người Scotland - Vương quốc Anh, cùng một số nhà vật lý lý thuyết khác nghiên cứu độc lập với nhau, đã nêu lên giả thuyết về sự tồn tại của một loại hạt boson vô hướng, tạo nên khối lượng cho các loại hạt cơ bản khác và như vậy, cũng có nghĩa là tạo nên khối lượng cho vạn vật, muôn loài.
Loại hạt này về sau được gọi với cái tên đầy đủ là hạt Brout-Englert-Higgs nhưng mọi người vẫn quen gọi là hạt Higgs. Peter Higgs nêu lên giả thuyết về hạt đó khi ông 35 tuổi. Tuy nhiên, phải đến khi ông 85 tuổi, sự tồn tại của hạt Higgs mới được xác nhận. Ông đã khóc lúc đến Geneva ngày 4-7 nghe CERN công bố khám phá ra cái hạt mang tên mình.
Đến Quy Nhơn lần này có một nhà vật lý thực nghiệm lớn người Mỹ gốc Do Thái là GS Boaz Klima. Ông từng làm việc nhiều năm tại máy gia tốc Tevatron ở Fermilab, là một trong những tác giả chính khám phá hạt quark đáy (bottom quark), quark đỉnh (top quark) và hạt neutrino tau… Trong một thời gian dài, Tevatron là máy gia tốc proton mạnh nhất thế giới, chỉ gần đây mới nhường lại vị trí đó cho LHC. Năm 2004, Boaz Klima chuyển sang làm việc tại Phòng Thí nghiệm CMS. Ông có những đóng góp quan trọng vào việc khám phá hạt Higgs.
Lợi ích sát sườn
Một câu hỏi được đặt ra: Việc khám phá hạt Higgs mang lại lợi ích gì cho sản xuất và đời sống? Rõ ràng tìm thấy hạt Higgs thì Mô hình chuẩn - khung lý thuyết về các hạt cơ bản - được khẳng định. Khung lý thuyết này chính là kiến thức nền tảng dẫn đến những thành tựu vĩ đại trong công nghệ điện tử và viễn thông. Sẽ không có tivi, radio, PC, laptop, máy ảnh số, điện thoại di động, iPhone, iPad, nhà máy điện hạt nhân, bom nguyên tử, bom khinh khí... nếu thiếu lý thuyết trường lượng tử và lý thuyết hạt cơ bản.
Việc khám phá hạt Higgs là một bước tiến lớn trên con đường hoàn thiện 2 lý thuyết ấy và tất nhiên, sẽ mang lại những hệ quả chưa ai lường hết được, kể cả Peter Higgs!
Quy Nhơn sẽ là TP vật lý của thế giới GS Trần Thanh Vân có ý tưởng từng bước nâng cao vị thế của Việt Nam trong cộng đồng vật lý châu Á và thế giới, làm cho giới khoa học và giáo dục nước ngoài quen dần với địa danh Quy Nhơn. Bởi vì chính tại nơi đây, ông đang bắt đầu xây dựng Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành trên khoảnh đất rộng 200.000 m2, bên bờ biển cát vàng bằng phẳng, lặng sóng, rợp bóng dừa xanh. Trong khuôn viên của trung tâm còn có một dòng suối lớn chảy qua và không xa là những ngọn núi màu lam thẫm nối liền với dãy Trường Sơn. Khu hội trường, theo dự tính, sẽ khánh thành vào tháng 7-2013. Vào dịp đó, lại sẽ có những hội nghị khoa học quốc tế khác được ông tổ chức. GS Trần Thanh Vân hy vọng trong tương lai, Quy Nhơn có thể thu hút nhiều nhà vật lý lớn trên thế giới đến công bố những khám phá khoa học vang dội như sự kiện khám phá hạt Higgs. |
Bình luận (0)