Hạn chế nhập cư nội thành đô thị lớn

Ngày 23-5, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang trình bày tờ trình dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú. 

Nâng điều kiện tạm trú lên 2 năm

Dự án Luật Cư trú (dự luật) quy định công dân được nhập cư vào các TP lớn trực thuộc Trung ương nếu bảo đảm một trong các điều kiện: Có nhà ở hợp pháp thuộc sở hữu của mình; có chỗ ở hợp pháp mà không phải là nhà ở thuộc sở hữu của mình và tạm trú liên tục từ 2 năm trở lên… 

Trình bày báo cáo thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật (UBPL) Phan Trung Lý cho rằng giữ nguyên thời hạn tạm trú 1 năm đối với người chỉ xin nhập khẩu vào các huyện ngoại thành là phù hợp bởi sự quá tải về dân cư tập trung chủ yếu ở các quận nội thành. Vì thế, để hạn chế số người thường trú ở nội thành thì có thể nâng điều kiện về thời hạn tạm trú từ 1 năm lên 2 năm và phải bảo đảm về diện tích ở tối thiểu như quy định của dự luật.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn việc sửa đổi điều kiện đăng ký thường trú tại những quận nội thành của các TP trực thuộc Trung ương như vậy đã giải được bài toán người dân đổ về nội thành hay chưa. UBPL lập luận người dân cư trú tại đó là để sống và làm việc nên nếu không được đăng ký thường trú thì họ vẫn tìm cách sinh sống tại nội thành. Do vậy, ý kiến này đề nghị cần có giải pháp tổng thể về kinh tế-xã hội để khắc phục vấn đề tập trung dân cư vào nội thành ở các TP lớn.

Dự luật quy định người đã đăng ký thường trú mà thay đổi chỗ ở hợp pháp thì trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày chuyển đến chỗ ở hợp pháp mới, có trách nhiệm làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú. Như vậy, so với Luật Cư trú hiện hành, dự luật đã rút ngắn thời hạn đăng ký từ 24 tháng xuống 12 tháng.

Qua thảo luận, còn nhiều ý kiến băn khoăn chưa rõ căn cứ nào để xác định thời hạn nêu trên và quy định này còn mâu thuẫn với quy định khác trong dự luật. “Quan điểm của cơ quan thẩm tra là giữ nguyên quy định hiện hành đăng ký thường trú là 24 tháng” - ông Lý nói.

Theo dự luật, sổ tạm trú được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký tạm trú có thời hạn tối đa là 24 tháng (khoản 4 điều 30 Luật Cư trú hiện hành quy định rõ sổ tạm trú không xác định thời hạn) và trước khi hết hạn tạm trú 30 ngày, công dân phải đến cơ quan công an làm thủ tục gia hạn. Về điều này, UBPL cho rằng chưa thực sự phù hợp. Dự luật quy định đối với trường hợp có nhu cầu tạm trú dưới 24 tháng nhưng để tránh việc phải đăng ký gia hạn nhiều lần, công dân sẽ đăng ký thời hạn tạm trú với thời hạn tối đa là 24 tháng.

Thêm trường hợp được đăng ký thường trú

Dự luật bổ sung quy định “nghiêm cấm hành vi giả mạo điều kiện để được đăng ký thường trú; cho đăng ký thường trú nhưng thực tế người được cấp đăng ký không sinh sống tại chỗ ở đó; đồng ý cho người khác đăng ký vào chỗ ở của mình để trục lợi”. Về khoản này, nhiều ý kiến thành viên UBPL tán thành với việc bổ sung qui định nghiêm cấm các hành vi nêu trên.

Đồng thời, dự luật đã bổ sung quy định công dân được đăng ký thường trú tại các TP trực thuộc Trung ương. Ngoài điều kiện có chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân, tổ chức thì công dân phải bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND, có xác nhận của chính quyền địa phương về điều kiện diện tích bình quân và phải được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản. Qua thẩm tra, UBPL tán thành các quy định nêu trên của dự luật.

Lùi thời hạn trình các dự án luật

Cùng ngày, ông Phan Trung Lý đã trình bày tờ trình về dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội (QH) năm 2014, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2013 của QH (chương trình). Theo đó, sẽ lùi thời hạn trình các dự án Luật Hải quan (sửa đổi); Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHXH; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT; Luật MTTQ Việt Nam (sửa đổi); Luật Hộ tịch.

Ủy ban Thường vụ QH đề nghị QH cho bổ sung 9 dự án vào chương trình: Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam; Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi); Luật Cảnh vệ; Bộ Luật Tố tụng Dân sự (sửa đổi); Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố tụng Hành chính; Luật Sửa đổi, bổ sung điều 170 của Luật Doanh nghiệp; Pháp lệnh Sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Tín ngưỡng, tôn giáo; Pháp lệnh Cảnh sát Môi trường; Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 928/2010/UBTVQH10 về việc ban hành biểu mức thuế suất thuế tài nguyên.