Hậu quả ngày càng nặng nề

Nguyên nhân chủ yếu tăng CO₂ là do đốt các loại nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí và phá hủy rừng. Trong đó, việc sử dụng các nhiên liệu đóng góp 80%-85% lượng khí CO₂ tăng thêm trong khí quyển khiến tổng lượng CO₂ trong bầu khí quyển tăng 0,5%-1%/năm. Đốt các loại nhiên liệu, sử dụng phân hóa học, sản xuất các chất hóa học, tiêu thụ nhiên liệu, phá rừng... làm tăng khoảng 15% lượng N₂O vốn có trong khí quyển. Đó là hệ quả của quá trình phát triển công nghiệp gây nên sự thay đổi môi trường lớn nhất mà con người phải chịu đựng.

- Nhiệt độ trung bình của trái đất đã tăng lên rõ rệt trong giai đoạn 1920-1940, giảm dần khoảng giữa những năm 1960 và ấm lên từ sau năm 1975 đến nay. Đây là thời kỳ nhiệt độ ấm nhất trong vòng 600 năm trở lại đây. Mưa cũng có những biến động đáng kể, tuy xu thế không rõ rệt như nhiệt độ.

- Theo dự đoán, Việt Nam là một trong số ít nước phải chịu hậu quả tác động nặng nề nhất của BĐKH. Riêng ĐBSCL, nếu mực nước biển dâng như dự báo vào năm 2030 sẽ khiến khoảng 45% diện tích đất có nguy cơ nhiễm mặn nặng, mùa màng thiệt hại nghiêm trọng do lũ lụt và úng ngập. Nếu mực nước biển dâng 1 m mà không có các hoạt động ứng phó, phần lớn diện tích ĐBSCL sẽ bị ngập nhiều thời gian trong năm, thiệt hại tài sản ước tính lên tới 17 tỉ USD.

- BĐKH đã khiến thiên tai - đặc biệt là bão lũ, hạn hán - ngày càng ác liệt. Các thiên tai và hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra bất thường với sự gia tăng tần suất xuất hiện và cường độ.

Nhiệt độ trung bình/năm trong vòng 50 năm qua đã tăng khoảng 0,5%. Theo dự báo, vào cuối thế kỷ XXI, nhiệt độ trung bình/năm có thể tăng lên 2,6 độ C ở Tây Bắc, 2,5 độ C ở Đông Bắc, 2,4 độ C ở đồng bằng Bắc Bộ, 2,8 độ C ở Bắc Trung Bộ, 1,9 độ C ở Nam Trung Bộ, 1,6 độ C ở Tây Nguyên và 2 độ C ở Nam Bộ so với trung bình của thời kỳ 1980 -1999.

Lượng mưa gia tăng vào mùa mưa và giảm vào mùa khô, số ngày mưa phùn giảm rõ rệt. Cuối thế kỷ XXI, lượng mưa có thể tăng khoảng 7%-8%/năm ở Tây Bắc, Đông Bắc, đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và 2%-3% ở Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Nam Bộ so với trung bình thời kỳ 1980-1999. Lượng mưa các tháng cao điểm của mùa mưa sẽ tăng 10%-15% ở phía Bắc và Nam Trung Bộ. Trong khi đó, lượng mưa mùa khô sẽ giảm 4%-7% ở Tây Bắc, Đông Bắc và đồng bằng Bắc Bộ; khoảng 10% ở Bắc Trung Bộ và các vùng khí hậu phía Nam giảm tới 10%-15% so với thời kỳ 1980-1999. Mưa trái mùa và mưa lớn dị thường xảy ra nhiều hơn.

Tần số hoạt động của không khí lạnh ở Bắc Bộ giảm rõ rệt trong 3 thập kỷ, từ 288 đợt giai đoạn 1971-1980 xuống còn 249 đợt giai đoạn 1991-2000. Tuy số ngày rét đậm, rét hại trung bình giảm nhưng có năm xảy ra đợt rét đậm kéo dài với cường độ mạnh kỷ lục (đầu năm 2008).

Số đợt nắng nóng trong thập kỷ 1991-2000 nhiều hơn, nhất là ở Trung Bộ và Nam Bộ. Hai đợt nắng nóng kéo dài giữa tháng 6 và đầu tháng 7-2010 làm nhiệt độ tối cao tuyệt đối đạt trên 40 độ C trên diện rộng là một ví dụ.

Đường đi của bão có xu hướng dịch chuyển về phía Nam và mùa bão dịch chuyển vào các tháng cuối năm. Lũ đặc biệt lớn xảy ra thường xuyên hơn ở miền Trung và miền Nam.

- Việt Nam được xếp vào nhóm các quốc gia thiếu nước, trong khi lượng bốc hơi nước của các hồ ao, sông suối tăng. Hậu quả là sự suy thoái tài nguyên nước cả về lượng và chất sẽ trầm trọng hơn.

Sự gia tăng thiên tai và các hiện tượng cực đoan của thời tiết sẽ ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ tới nông, lâm nghiệp, thủy hải sản. Nhiều loại bệnh sẽ gia tăng dưới tác động của sự thay đổi chế độ nhiệt độ, độ ẩm và môi trường.