Không để bauxite gây sự cố môi trường

Ngày 13-1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã đến kiểm tra và làm việc tại Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng (thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng). Phó Thủ tướng đã kiểm tra một số điểm khai thác mỏ quặng, phân xưởng sản xuất của tổ hợp và thăm, tặng quà Tết các hộ dân thị trấn Lộc Thắng.

Có lãi trước 1 năm

Ông Đặng Thanh Hải, Tổng Giám đốc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), cho biết Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng (gọi tắt là dự án Tân Rai) được xây dựng từ năm 2006, tổng mức đầu tư đã thực hiện đến thời điểm này là 15.414 tỉ đồng. Đầu tháng 10-2013, Nhà máy alumin chính thức vận hành thương mại, dự kiến từ năm thứ 5 trở đi kinh doanh có lãi. Tuy nhiên, sau 3 năm hoạt động, đến năm 2017 tổ hợp sẽ có lãi, sớm hơn 1 năm so với dự kiến.

Theo ông Hải, thành công này do TKV từng bước nắm bắt công nghệ, thay đổi thiết bị để giảm giá thành sản xuất, từ gần 5,2 triệu đồng/tấn xuống còn 4,1 triệu đồng/tấn. Năm 2016, Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng sản xuất gần 602.000 tấn alumin, tiêu thụ hết gần 600.000 tấn, với giá xuất khẩu hiện nay trên 300 USD/tấn, tương đương hơn 6,9 triệu đồng. Hầu hết sản phẩm được xuất sang Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan. Dự kiến, thời gian tới, sản phẩm sẽ được xuất khẩu sang các nước Trung Đông, Malaysia… Tổng doanh thu cả năm 2016 của tổ hợp đạt khoảng 2.453 tỉ đồng, lợi nhuận từ các hoạt động sản xuất dự kiến khoảng 20 tỉ đồng. Toàn tổ hợp đã và đang giải quyết việc làm cho trên 1.700 lao động với thu nhâp bình quân 7,5 triệu đồng/người/tháng.

Trước đó, ngày 12-1, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã đi thăm và làm việc tại Nhà máy Sản xuất alumin Nhân Cơ (huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông). Nhà máy được TKV triển khai xây dựng từ tháng 6-2007, tổng mức đầu tư hơn 16.800 tỉ đồng, công suất (điều chỉnh) 650.000 tấn alumin/năm. Đến nay, nhà máy cơ bản hoàn thành đầu tư xây dựng và đang trong quá trình chạy thử. Tính đến ngày 11-1-2017, nhà máy đã sản xuất được 67.301 tấn hydrat, trong đó đã đưa vào nung 34.925 tấn để cho ra 21.828 tấn alumin.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng kiểm tra hoạt động sản xuất tại Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng Ảnh: Đình Thi

Nỗ lực giữ an toàn tuyệt đối

Liên quan đến công tác bảo vệ môi trường tại Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng, ông Vũ Minh Thành, Giám đốc Công ty Nhôm Lâm Đồng, cho biết công tác bảo đảm môi trường sau khai thác và sản xuất theo đúng các tiêu chuẩn đặt ra. Các khu vực nước thải và hồ bùn đỏ được quan trắc liên tục và xử lý phù hợp. Bùn đỏ sau khai thác đang có kế hoạch sẽ sử dụng để sản xuất gạch không nung. Ông Nguyễn Xuân Tiến, Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, cũng khẳng định trong công tác bảo vệ môi trường cũng như tổ chức trồng rừng thay thế, hoàn nguyên đất sau khai thác, TKV, Ban Quản lý dự án Tân Rai, Nhà máy Nhôm Lâm Đồng phối hợp chặt chẽ với địa phương, các bộ, ngành liên quan thực hiện đúng yêu cầu về môi trường. Nhờ đó, công tác bảo vệ môi trường của tổ hợp luôn bảo đảm an toàn.

Thế nhưng, trên thực tế, trong quá trình vận hành, Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng đã phát sinh một số sự cố như: rò rỉ ống khói, vỡ đường ống dẫn nước dư từ hồ bùn đỏ về nhà máy tuyển quặng, gây lo lắng cho người dân. Tại Nhà máy alumin Nhân Cơ (Đắk Nông) cũng từng xảy ra sự cố rò rỉ 9,58 m3 kiềm (NaOH) vào ngày 23-7-2016. Sau sự cố, một phần kiềm được thu hồi trở lại bồn chứa, một phần thẩm thấu xuống nền đất trên diện tích 600 m2 và một phần theo nước mưa chảy xuống suối Đắk Yao qua cống xả nước mưa tràn qua nhà máy. Các sự cố xảy ra tại hai nhà máy thực sự gây lo lắng cho người dân.

Vì lẽ trên, tại buổi làm việc, đại diện các bộ Công Thương, Tài nguyên và Môi trường đề nghị TKV cần thực hiện tốt Đề án hoàn nguyên môi trường đã được phê duyệt; đồng thời xây dựng các kế hoạch phòng ngừa sự cố môi trường, quản lý các loại nguồn thải, chất thải tại 2 nhà máy.

Kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng Tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng cùng với Nhà máy alumin Nhân Cơ - Đắk Nông là những đơn vị tiên phong trong hoạt động khai thác, sản xuất, kinh doanh bauxite và alumin của cả nước. Để hai dự án này mang lại hiệu quả kinh tế cao, bảo đảm an sinh xã hội và môi trường, Phó Thủ tướng yêu cầu trong thời gian tới, TKV cần nâng cao năng lực quản lý, điều hành của Ban Quản lý dự án Tân Rai và Nhân Cơ. Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý trong quá trình vận hành, khai thác, hai nhà máy trên phải bảo đảm an toàn tuyệt đối, không để xảy ra bất kỳ sự cố nào ảnh hưởng đến môi trường của khu vực cũng như sức khỏe của người dân.

“Những sự cố vừa qua là một bài học sâu sắc cần nghiêm túc rút kinh nghiệm. Đối với ô nhiễm môi trường nhất quyết không khoan nhượng” - Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh.