Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai vừa được UNESCO chính thức công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào cuối tuần qua. Tuy nhiên, lẫn trong niềm vui, người dân trong khu vực không khỏi lo lắng khi hàng loạt thủy điện đã và đang triển khai xây dựng một cách ồ ạt ở đây.
Thảm thiên nhiên tươi đẹp, quý giá
Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai được thành lập trên cơ sở các đơn vị: Khu Bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, Khu Bảo tồn vùng nước ngập nội địa Trị An-Đồng Nai, Khu Ramsar Bàu Sấu và Vườn Quốc gia Cát Tiên.
Với diện tích 966.563 ha trải dài qua các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước và Đắk Nông, trong đó chủ yếu ở Đồng Nai, Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai có sinh cảnh đa dạng, phong phú từ rừng đất thấp ven sông đến đến rừng già trên núi cùng với các kiểu sinh thái “muôn màu, muôn sắc”. Nơi đây được đánh giá là môi trường sống lý tưởng cho hơn 1.400 loài thực vật và gần 1.800 loài động vật vô cùng quý hiếm.
TS Lê Anh Tuấn, Viện Nghiên cứu Biến đổi khí hậu- ĐH Cần Thơ, chỉ vào vạch đánh dấu của đơn vị
khảo sát dự báo mức nước sẽ dâng khi xây dựng thủy điện 6A tại Vườn Quốc gia Cát Tiên. Ảnh: XUÂN HOÀNG
Với phong cảnh hữu tình, thiên nhiên hoang sơ còn sót lại, Vườn Quốc gia Cát Tiên được coi là vùng lõi của cả khu dự trữ sinh quyển mới rộng lớn. Vườn Quốc gia Cát Tiên gồm nhiều hệ sinh thái tự nhiên từ rừng đầu nguồn, có khả năng điều tiết nước sông Đồng Nai, cung cấp nước ngọt vào mùa khô và hạn chế lũ lụt vào mùa mưa cho cả vùng hạ lưu rộng lớn.
Phát biểu tại buổi lễ trao chứng nhận khu sinh quyển thế giới, trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam chia sẻ: “Chúng ta thật tự hào khi trên quê hương mình còn có một thảm thiên nhiên tươi đẹp và quý giá như vậy”.
Không bảo tồn tốt, sẽ rút lại!
Khi những lời ca điệu múa rộn ràng cất lên trong buổi lễ, không ít người tỏ ra lo lắng về hệ thống thủy điện, đặc biệt là hai thủy điện 6 và 6A đang có nguy cơ “uy hiếp” cả vùng sinh quyển.
Ông Trần Văn Mùi, Giám đốc Khu Bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, Phó Ban Thường trực Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai, khẳng định: “Muốn bảo tồn thiên nhiên thì việc phát triển kinh tế phải cân nhắc kỹ lưỡng. Riêng thủy điện 6, 6A nếu được xây dựng chắc chắn sẽ ảnh hưởng nặng nề đến khu sinh quyển, đó là chưa kể ảnh hưởng của những công trình này đến cả vùng rộng lớn cả về sinh cảnh và dân sinh phía hạ lưu.
UNESCO biết việc xây đập thủy điện trong khu sinh quyển nhưng không can thiệp sâu, để mình tự “ý thức”, nhưng một khi mình không kết hợp hài hòa giữa phát triển và bảo tồn, làm ảnh hưởng đến tiêu chí chung thì họ vẫn có thể rút lại”.
Thủy điện 6, 6A sẽ gây tác động xấu
Ông Trần Văn Thành, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên, cho biết hiện tại khu vực Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai đang xin cấp phép xây dựng thủy điện, cận kề Vườn Cát Tiên, vẫn đang… yên tĩnh. “Việc xây dựng thêm thủy điện chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến Vườn Quốc gia Cát Tiên và toàn khu dự trữ nói chung” - ông Thành trầm tư.
Còn PGS - TS Nguyễn Hoàng Trí, Tổng Thư ký Ủy ban quốc gia chương trình con người và sinh quyển Việt Nam, cho rằng ưu điểm lớn nhất của Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai gây ấn tượng với UNESCO chính là việc gìn giữ, phát triển rừng bền vững xuyên suốt qua các thế hệ cộng đồng dân cư cũng như đội ngũ quản lý.
“Ở góc độ bảo tồn, tổ chức này vẫn khuyến nghị mạnh mẽ phải có đánh giá tác động môi trường để xem xét dự án có gây ảnh hưởng đến công tác bảo tồn hay không, có nên thực hiện hay không? Riêng tôi, với tư cách một nhà khoa học, tôi kịch liệt phản đối hai dự án thủy điện này vì những tác động xấu đến Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai và sự không minh bạch trong quá trình thực hiện các thủ tục pháp lý của chủ đầu tư” - PGS-TS Trí nhấn mạnh.
Theo Nghị định 29/2011/NĐ-CP về đánh giá tác động môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường, cũng như yêu cầu của UBND tỉnh Đồng Nai, các thông tin liên quan đến hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A phải được công khai, lấy ý kiến rộng rãi của cộng đồng bị ảnh hưởng.
Thế nhưng, cho đến thời điểm này, các quy định vẫn chưa được chủ đầu tư thực hiện. Ngày 21-5, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai - chủ đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A - cho biết đã thuê một đơn vị khác làm lại báo cáo đánh giá tác động môi trường và cũng đã nộp lại Bộ Tài nguyên-Môi trường.
Tuy nhiên, ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường (Bộ Tài nguyên-Môi trường), khẳng định sau khi trả lại báo cáo đánh giá tác động môi trường cho chủ đầu tư từ năm 2011, đến nay cục chưa nhận được bất cứ báo cáo nào của Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai.
Chờ Quốc hội họp bàn
Thủy điện 6, 6A do Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai xin cấp phép xây dựng, nằm ở thượng nguồn sông Đồng Nai, theo nhiều nhà khoa học, đã đe dọa trực tiếp đến Vườn Quốc gia Cát Tiên và cả lưu vực rộng lớn ở phía hạ nguồn.
Việc xin cấp phép thực hiện 2 dự án vấp phải nhiều phản ứng từ dư luận. Trong khi đó, chỉ có một ít người ủng hộ việc xây những thủy điện này. Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai nêu quan điểm rằng nếu được cấp phép xẻ rừng để xây thủy điện sẽ… trồng rừng để “bù lại”.
Trong những ngày làm việc sắp tới, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII có thể sẽ bàn các vấn đề này.
X.Hoàng |
Bình luận (0)