Mâu thuẫn trong luật hình sự về cách tính ma tuý

ĐB Nguyễn Thị Thủy đề nghị lựa chọn như quy định của luật các nước, đó là không tính theo hàm lượng tinh chất ma tuý - Ảnh chụp qua màn hình

Sáng 26-10, phát biểu tại hội trường Quốc hội (QH) về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự, đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) dẫn số liệu thống kê của Bộ Công an cho biết số lượng người nghiện ma tuý ở nước ta tăng nhanh trong thời gian vừa qua.

Theo bà Thủy, nếu như cuối năm 2011, cả nước có trên 158.000 người nghiện ma tuý thì cuối năm nay, con số này là trên 202.000 người nghiện ma tuý. Như vậy, sau 5 năm, cả nước tăng thêm hơn 44.000 người nghiện ma tuý mới.

Quá trình giải quyết các vụ án ma tuý thời gian vừa qua, bà Thủy cho biết đã nảy sinh nhiều quan điểm và theo đó là nhiều cách áp dụng khác nhau.

Hiện nay dự thảo Luật trình QH thảo luận áp dụng 2 cách tính: sau khi thu giữ được một vật nghi là bánh ma tuý, chỉ giám định xác định bánh đó có phải là bánh ma tuý hay không và nếu đúng thì lấy toàn bộ nhân ra cân, ra lạng để xử lý; và không chỉ giám định bánh đó có phải là bánh ma tuý hay không mà còn phải giám định xác định có bao nhiêu hàm lượng ma tuý tinh chất chứa trong bánh ma tuý này và rút hàm lượng ma tuý tinh chất này nhân ra cân ra lạng để xử lý.

Bà Thủy cho rằng với cách quy định đối với khoản 4 các điều từ 248 đến 252 bắt buộc phải giám định để xác định hàm lượng ma tuý tinh chất là không phù hợp và chứa đựng rất nhiều mâu thuẫn.

Cụ thể, quy định như dự thảo không bảo đảm tính thống nhất về Luật. Cùng là hành vi phạm tội về ma tuý nhưng nếu như truy cứu theo Khoản 1, Khoản 2, Khoản 3 tính theo khối lượng ma tuý thu giữ được, còn nếu truy cứu theo Khoản 4, có khung hình phạt tù 20 năm, chung thân, tử hình thì lại tính theo hàm lượng ma tuý tinh chất rút ra từ bánh ma tuý để nhân ra cân, ra lạng.

Quy định như trong dự thảo cũng không bảo đảm tính công bằng trong xử lý giữa vụ án thu được và vụ án không thu được ma tuý. Hiện nay số vụ án không thu được ma tuý ở nước ta chiếm khoảng trên 20% tổng số án ma tuý thụ lý.

Và mặc dù không thu được ma tuý, nhưng qua quá trình đấu tranh với đối tượng, qua khai thác luận chứng, qua khai thác các đồng phạm khác, các cơ quan tố tụng vẫn có đầy đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của đối tượng và ứng với các khung, khoản tương ứng của Bộ luật để xử lý.

Như vậy, với vụ án không thu được ma tuý thì sẽ tính theo khối lượng ma tuý đối tượng khai nhận. Đối với vụ án thu được ma tuý thì tính theo hàm lượng ma tuý tinh chất rút ra từ ma tuý thu giữ được. Đây là mâu thuẫn lớn nhất mà đến thời điểm hiện nay dự thảo chưa tính tới.

“Đánh tội phạm ma tuý là đánh vào ý thức chủ quan của người phạm tội, đánh vào ý thức định gieo rắc hiểm hoạ cho toàn xã hội. Khi thực hiện hành vi phạm tội về ma tuý, các đối tượng không cần biết, không quan tâm đến tinh chất ma tuý mà chỉ quan tâm đến có bao nhiêu bánh ma tuý, bao nhiêu tép ma tuý”- bà Thuỷ nêu thực tế.

Trên thực tế, ma tuý tinh chất không thể có ngoài xã hội, chỉ có ở trong phòng thí nghiệm và cơ sở giám định. Để có được ma tuý tinh chất, phải do một tổ chức có thẩm quyền của Liên Hợp Quốc cung cấp theo đề nghị của Việt Nam để phục vụ công tác giám định. Hiện nay, chúng ta bắt đầu thử sản xuất ma tuý tinh chất nhưng trong 250 chất ma tuý thì mới đang thử 8 mẫu và tất cả đang chỉ là sự bắt đầu.

Bà Thuỷ dẫn kinh nghiệm nước ngoài, với các nước đã tiếp cận được, nghiên cứu được thì thấy các nước đều quy định rõ không tính theo hàm lượng ma tuý tinh chất.

"Ví dụ Trung Quốc vừa ban hành Bộ luật Hình sự vào năm 2015 tại điều 357 quy định: "Khối lượng ma tuý được tính theo khối lượng thực tế buôn bán, vận chuyển, sản xuất, tàng trữ trái phép mà không tính theo hàm lượng ma tuý tinh chất"- bà Thủy viện dẫn, đồng thời kiến nghị đã đến lúc QH cần quy định rõ vấn đề này vào trong luật mà không để các cơ quan hướng dẫn vì đây là vấn đề liên quan đến quyền sống, quyền chết của con người, liên quan đến sự an toàn của cả xã hội mà bản thân các ngành tố tụng chưa có sự thống nhất.

" Về quan điểm cá nhân, tôi lựa chọn như quy định của luật các nước, không tính theo hàm lượng tinh chất ma tuý mới là phù hợp"- bà Thủy nói.