Nâng tầm quan hệ Việt - Mỹ

Phóng viên: Là đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Mỹ, ông đánh giá như thế nào về sự thay đổi trong quan hệ Việt - Mỹ sau chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama?

- Đại sứ Lê Văn Bàng: Tôi cho rằng chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ của hai nước. Hiện hai bên còn có những vấn đề cần phải tăng cường, ví dụ như vấn đề kinh tế, hai bên cần phải phấn đấu đưa Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào hiện thực. Phía Việt Nam rất cần mở rộng thị trường, mở rộng đầu tư nước ngoài, hiệp định này sẽ hỗ trợ kinh tế Việt Nam phát triển.

Mỹ cũng rất mong muốn TPP có hiệu lực bởi đây là một hiệp định mà từ đó, nhiều nước ở châu Á - Thái Bình Dương hợp lại với nhau, có luật lệ, có chế tài để phát triển. TPP còn là cái khung cho tương lai, rất nhiều nước khác có thể tham gia. Đó là những điều nước Mỹ mong muốn trong 10-20 năm tới. Trong chuyến thăm này, Tổng thống Obama và lãnh đạo Việt Nam hứa hẹn tăng cường hợp tác để thúc đẩy phê chuẩn thông qua, đưa TPP vào thực tế là điều rất cần thiết.

Vấn đề biển Đông đang thu hút sự quan tâm sâu sắc của cả thế giới, trong đó có Việt Nam và Mỹ là hai quốc gia nằm bên bờ Thái Bình Dương, sẽ được đề cập thế nào trong chuyến thăm?

- Hiện nay, khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Đông Nam Á có những vùng nóng, trong đó có biển Đông. Muốn “giải nhiệt” và chung sống hòa bình, không có những động thái gây hấn, đe dọa, ngăn cấm thì nhiều nước phải lên tiếng, cùng hợp tác để bảo vệ không khí hòa bình. Mỹ và Việt Nam cùng chung mục tiêu gìn giữ hòa bình ở khu vực nên điều cần thiết là thảo luận làm thế nào để duy trì hòa bình, ổn định ở biển Đông.

Trong chuyến thăm này, hai bên sẽ bàn bạc, có cam kết và ra tuyên bố chung, đẩy quan hệ hai nước lên một tầm cao mới. Chắc chắn những nước khác, đặc biệt là những nước có liên quan, phải chú ý và những người ủng hộ sẽ hoan nghênh.

Nhiều ý kiến cho rằng Mỹ sẽ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam trong chuyến thăm. Ông đánh giá như thế nào về khả năng này?

- Việc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam thực chất là vấn đề về quan hệ giữa hai nước, từ chỗ thù địch đến bỏ cấm vận rồi bình thường hóa, tăng cường quan hệ kinh tế, đi đến đối tác toàn diện. Việc dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí là một bước mới trong quan hệ hai nước. Nếu Mỹ dỡ bỏ được ngay trong chuyến thăm này thì thể hiện quan hệ hai nước tăng cường lên một tầm cao mới, tốt đẹp. Nhưng nếu chưa dỡ bỏ ngay được lệnh cấm mà có nhiều người bàn, nhiều người ủng hộ thì đó cũng là một bước để quan hệ hai nước được tăng cường. Đây là cả một quá trình và chắc chắn sẽ đến lúc thành hiện thực bởi hướng mà quan hệ hai nước đi tới là bình thường hóa hoàn toàn trên tất cả các lĩnh vực.

Có ý kiến cho rằng Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc phòng với các nước. Với Mỹ, theo ông, Việt Nam có thể sẽ hợp tác như thế nào trong lĩnh vực này và được đề cập ở mức độ nào trong chuyến thăm?

- Chính sách của Việt Nam là làm thế nào để giữ vững an ninh, tăng cường khả năng bảo vệ chủ quyền đất nước. Từ đó, Việt Nam phải xử lý tất cả các mối quan hệ với các nước để an ninh, chủ quyền quốc gia được bảo vệ tốt nhất. Riêng với Mỹ, Việt Nam đã cho Mỹ đưa tàu vào các cảng nhiều lần. Có thể trong tương lai, tần suất các tàu sẽ vào nhiều hơn. Như tôi đã nói, Việt Nam sẽ làm những gì cần thiết để bảo vệ, giữ vững an ninh, chủ quyền một cách cao nhất.