Người canh giữ lộc trời

Chiều xuống, khoảng trời phía trên khu vườn trồng tre, tràm, bạch đàn của gia đình anh Vũ Văn Ngân (xã Lý Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An) bắt đầu xuất hiện những đàn cò trắng hàng ngàn con bay lượn. Đến khoảng 18 giờ, trên khắp các ngọn cây trong khu vườn rộng khoảng 2 ha, các loại chim, cò, cói… đậu san sát, kêu hót rộn rã.

Đất lành chim đậu

Đã hơn 50 năm nay, các thế hệ trong gia đình anh Vũ Văn Ngân đã thay nhau chăm sóc, bảo vệ vườn chim tự nhiên hàng chục ngàn con này. “Vườn chim là lộc trời cho, là báu vật gia truyền của gia đình” - anh thổ lộ.

Khi anh Ngân đưa chúng tôi vào khu vườn. Phát hiện người lạ, đàn chim, cò đồng loạt vỗ cánh ràn rạt bay lên. “Cứ sáng là chúng bay đi kiếm ăn, chiều lại quay về. Đàn chim, cò này ở đây quen rồi; thấy người lạ thì chúng nhao nhao thế thôi chứ tí nữa tất cả lại quay về đây ở” - anh giải thích.

Anh Vũ Văn Ngân chăm sóc cò con trong vườn nhà

Anh Ngân cho biết chim, cò đã về khu vườn gia đình nhà anh trú ngụ được khoảng hơn 50 năm. Lúc đầu, chỉ 1-2 đàn cỡ vài trăm con tìm đến nhưng càng về sau, chim, cò kéo về ở càng nhiều hơn. “Chim trong vườn rất đa dạng, ngoài cò, cói còn có hàng chục loài khác như sếu, vạc, vàng anh, sáo... Chim về đây ở từ thời ông nội tôi, đến đời bố tôi thì chúng có đến hàng chục ngàn con. Mấy năm gần đây, người ta săn bắn dữ quá nên đàn chim cũng bị ảnh hưởng, hiện còn khoảng 5.000-6.000 con thường xuyên về ở và làm tổ sinh sản”.

Vào những ngày mưa to gió lớn, chim con rơi khỏi tổ nằm khắp vườn. Sợ chúng chết, vợ chồng anh Ngân cùng các con bắt đem sưởi cho khô lông, sau đó mang trả lại tổ. Chim, cò kéo về khu vườn ở nhiều nên hằng năm, gia đình anh phải trồng thêm nhiều tre, tràm, bạch đàn và các loại cây tạp khác để có chỗ cho chúng trú ngụ, làm tổ sinh sản.

“Loài chim, cò khôn lắm, bay về mà không có nơi trú ngụ, làm tổ là chúng kêu suốt đêm. Nghe chim kêu thấy thương lắm nên năm nào vợ chồng tôi cũng trồng thêm các loại cây để cho chúng có chỗ đậu và làm tổ” - chị Phan Thị Ánh, vợ anh Ngân, cho biết.

Thấy săn bắt chim mà ứa nước mắt

Thấy chim, cò về vườn nhà Ngân ngày càng nhiều nên không ít người đã lợi dụng lúc vợ chồng anh không có ở nhà để đến săn bắt. “Những lúc vợ chồng ra làm đồng hay có việc đi xa là họ kéo đến vườn săn bắt. Mình nghe tin chạy về thì họ đã bắt chim và bỏ đi rồi. Để bảo vệ đàn chim, lúc nào không ở nhà, vợ chồng tôi đều phải nhờ người trông giữ vườn giùm” - anh Ngân nói.

Theo gia đình anh Ngân, đàn chim, cò chỉ có thể an toàn khi ở trong khu vườn của gia đình, còn lúc bay đi kiếm ăn thì rất dễ bị săn bắt. “Gia đình tôi chỉ bảo vệ được đàn chim khi chúng trú ngụ, sinh sản trong vườn. Người ta săn bắt nhiều quá, tôi lo sợ có ngày đàn chim sẽ không còn để bay về vườn nữa” - anh lo lắng.

Chị Ánh nói thêm: “Người ta dùng lưới, giăng bẫy khắp nơi, cứ trông cho đàn chim bay ra khỏi vườn là hè nhau vây bắt. Trong vườn nhà thì mình cấm người ta được, lúc chim ra ngoài bị họ bắt thì đành chịu. Nhiều lúc thấy họ bắt một lúc cả trăm con cò rồi vặt trụi lông, tôi ứa nước mắt nhưng cũng không làm được gì cả”.

Gia đình anh Ngân không phải khá giả gì. Để nuôi 2 con ăn học, ngoài làm mấy sào ruộng, anh phải mở thêm tiệm sửa xe máy để kiếm thêm thu nhập. Dù vậy, vợ chồng anh không lúc nào xao nhãng việc chăm sóc vườn chim.

“Thu nhập từ vườn chim không có, nhiều người đã khuyên phá vườn trồng các loại cây giá trị khác nhưng tôi không chịu. Đất có lành thì chim mới đậu, nhà mình có duyên thì chim mới đến trú ngụ, làm tổ nên có khổ mấy, gia đình tôi vẫn chăm sóc, bảo vệ chúng” - anh Ngân tâm sự.