Gánh nặng chi phí y tế đã kéo trên 400.000 hộ gia đình sập bẫy đói nghèo mỗi khi phải nằm viện.
Chi phí thảm họa
Theo báo cáo “Gánh nặng chi phí cho y tế từ tiền túi và bảo vệ tài chính tại Việt Nam 1992-2014” của PGS-TS Hoàng Văn Minh, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Y tế Công cộng, công bố mới đây, gần 20 năm qua, tổng chi cho y tế tại Việt Nam đã tăng từ 5,2% lên 6,9% GDP (tương đương 190.000 tỉ đồng). Bên cạnh đó, mục tiêu hướng tới BHYT toàn dân với hơn 70% dân số có thẻ BHYT đã giúp chi phí y tế từ tiền túi của người dân giảm đáng kể.
PGS-TS Minh cho biết mỗi hộ gia đình Việt Nam tốn 16 USD/tháng cho chi phí y tế, gồm: tiền khám, tiền thuốc, tiền giường, tiền xét nghiệm... Chi phí này chưa bao gồm tiền đi lại, bồi dưỡng, chi mua bảo hiểm và các khoản được BHYT chi trả. Tỉ lệ chi từ tiền túi của hộ gia đình chiếm tới 54,8%, cao hơn mức trung bình của các nước có thu nhập trung bình thấp và gấp 3 lần trung bình thế giới. Điều này dẫn đến hệ lụy gánh nặng chi phí y tế từ tiền túi của người dân rất cao.
PGS-TS Minh dẫn chứng: Có 550.000 hộ gia đình Việt Nam (chiếm 2,3% dân số) đang rơi vào tình trạng “chi phí thảm họa”, tức là chi phí y tế chiếm bằng hoặc trên 40% khả năng chi trả. Với gánh nặng này, khoảng 400.000 hộ gia đình bị nghèo hóa sau khi chi trả chi phí y tế; đặc biệt là các hộ gia đình có người già, hộ gia đình ở nông thôn, hộ nghèo, cận nghèo...
Theo bà Nguyễn Thị Kim Phương, đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nếu tỉ lệ chi từ tiền túi của người dân bằng hoặc vượt quá 40% khả năng chi trả của hộ gia đình thì gọi là chi phí thảm họa. Thống kê mới nhất của Bộ Y tế cho thấy chi từ tiền túi của người dân cho y tế ở Việt Nam đã giảm, dao động quanh mức 47%-49% nhưng vẫn cao hơn khuyến cáo của WHO và hơn Thái Lan, Indonesia, Malaysia... Trong khi đó, ở các nước có thu nhập trung bình cao, chi phí y tế từ tiền túi chỉ chiếm 14%.
Bệnh nhân thành con nợ
GS-TSKH Phạm Mạnh Hùng, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, cho rằng một nền y tế mà tiền túi của người dân bỏ ra chiếm khoảng 50% tổng chi cho y tế thì đó là nền y tế không công bằng. “Việc chi trả trực tiếp chính là cái bẫy của sự đói nghèo. Sau khi khám chữa bệnh xong, chỉ có cách vay nợ để chi trả hoặc phải bán gia tài để trả nợ” - GS Hùng lo ngại.
Để giảm chi phí trực tiếp từ tiền túi của người dân, theo GS Hùng, điều quan trọng nhất là tăng độ bao phủ của BHYT. Bởi lẽ, khi tỉ lệ bao phủ của BHYT càng cao thì tiền túi người dân bỏ ra càng ít.
Một kết quả nghiên cứu mới đây thực hiện trên gần 2.000 bệnh nhân tại 3 trung tâm điều trị ung thư lớn nhất nước là các bệnh viện: Bạch Mai, K trung ương và Ung bướu TP HCM cũng cho thấy bệnh tật đã trở thành gánh nặng của rất nhiều gia đình. Sau 1 năm phát hiện bệnh, hơn 22% bệnh nhân gặp khó khăn về kinh tế. Trong số này, gần 34% bệnh nhân không thể mua thuốc; 24% người không thể thanh toán tiền gas, điện, nước; 21% không thể thanh toán chi phí đi lại và 15,2% không có tiền mua đồ ăn uống.
Theo BHXH Việt Nam, hiện chi phí cho thuốc điều trị chiếm khoảng 50% tổng số tiền khám chữa bệnh được BHYT chi trả. Trong khi đó, trên thế giới, mức chi trung bình cho thuốc chỉ chiếm 25%-30% quỹ khám chữa bệnh BHYT. Năm 2015, tổng chi phí tiền thuốc chiếm khoảng 30.000 tỉ đồng, trong đó một phần rất lớn chi cho thuốc điều trị ung thư.
và quét mã QR
Bình luận (0)