Rối bời dự Luật Đất đai

Ngày 9-10, Bộ Tài nguyên - Môi trường cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến của doanh nghiệp về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Theo đánh giá của đa số đại biểu, dự thảo luật chưa giải quyết được những mâu thuẫn, tranh chấp liên quan đến đất đai đang nảy sinh trong cuộc sống.

Mù mờ cơ chế định giá

Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, cho rằng nguyên tắc “phù hợp giá thị trường” còn mù mờ hơn khái niệm “sát giá thị trường” đang áp dụng hiện nay do  không có căn cứ để tính. Vì từ khi định giá đến khi đền bù, đấu giá…, đã có sự khác biệt rất lớn về giá đất.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, đề nghị áp dụng nguyên tắc “giá công bằng” thay cho nguyên tắc giá đất “phù hợp giá thị trường”. “Giá công bằng” được hiểu là giá có thể giúp tạo được tài sản tương đương tài sản bị thu hồi tại địa điểm khác tương tự và cộng thêm một khoản lợi ích do dự án phát triển đất đem lại.

Trưng mua thay cho thu hồi

Cho rằng chế độ thu hồi đất thiếu minh bạch, thiếu công bằng là nguyên nhân dẫn đến lạm quyền, tham nhũng, gây bất bình trong dân, ông Phạm Sỹ Liêm đề xuất thay “chế độ thu hồi đất” bằng “chế độ trưng mua”. Cùng quan điểm này, luật gia Vũ Xuân Tiền, Chủ tịch Công ty Tư vấn Vfam, cho rằng như vậy sẽ khiến người có đất bị thu hồi xóa bỏ tâm lý bị tước đoạt. Việc thu hồi đất bằng quyết định hành chính chỉ áp dụng trong trường hợp trưng mua không thực hiện được, vi phạm pháp luật đất đai hoặc chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật hoặc tự nguyện.

Ngoài ra, ông Vũ Xuân Tiền còn chỉ ra 6 nút thắt trong Luật Đất đai mà dự thảo này chưa sửa đổi được. Đó là các kẽ hở trong giao đất, cho thuế đất, thu hồi đất; xác định giá đất chưa minh bạch, tạo chênh lệch lớn khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất… Đặc biệt, ông Vũ Xuân Tiền nhấn mạnh nút thắt lớn là phân cấp quản lý quá rộng khiến đất đai từ sở hữu toàn dân trở thành sở hữu của một nhóm lợi ích.