Tập trung nỗ lực phục hồi tăng trưởng

“Năm 2009 có rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng nhờ sự đồng tâm hiệp lực của cả nước, tuy còn không ít hạn chế, yếu kém nhưng chúng ta đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nhiệm vụ năm 2010”. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá toàn cảnh kinh tế - xã hội năm 2009 khi báo cáo trước Quốc hội (QH) trong ngày khai mạc kỳ họp thứ 6 vào hôm qua, 20-10.

Tăng trưởng GDP đạt chỉ tiêu

Theo Thủ tướng, Chính phủ đã quyết định hỗ trợ lãi suất vay vốn lưu động 4%/năm từ tháng 4 đến hết năm 2009. Phần lớn doanh nghiệp (DN) đã chuyển sự hỗ trợ này thành sức gia tăng sản xuất, kinh doanh và năng lực cạnh tranh, duy trì hoạt động và tạo thêm việc làm.

Vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách Nhà nước và trái phiếu Chính phủ được điều chỉnh tăng. Vốn đầu tư được tăng thêm, thủ tục đầu tư, xây dựng được cải tiến đã tạo thêm xung lực mới cho tăng trưởng. Đến hết tháng 9, tỉ lệ giải ngân đạt 67,3% - mức cao nhất trong nhiều năm qua.

Dù phải giảm các khoản thuế, tăng chi cho kích thích tăng trưởng và an sinh xã hội, song nhờ sớm ngăn chặn được suy giảm, sản xuất kinh doanh đã phục hồi và có bước phát triển. Tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2009 vẫn đạt khoảng 390.650 tỉ đồng, bằng 100,2% kế hoạch dự toán.

Bội chi ngân sách ở mức 6,9% GDP. Tỉ lệ dư nợ quốc gia so với GDP khoảng 29,7%, vẫn trong giới hạn an toàn. Tốc độ tăng trưởng GDP cả năm ước đạt 5,2%, đạt chỉ tiêu QH đề ra.

Chưa biến thách thức thành cơ hội

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ 6 yếu kém lớn. Đầu tiên là tốc độ tăng trưởng GDP thấp nhất trong 10 năm qua. Tăng trưởng chủ yếu vẫn theo chiều rộng; cơ cấu kinh tế kém hiệu quả; năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh còn thấp. Các DN và cả nền kinh tế chưa chuyển mạnh theo hướng biến thách thức thành cơ hội để cơ cấu lại sản xuất.

Các cân đối vĩ mô chưa thật vững chắc. Việc điều hành tỉ giá và thị trường ngoại hối chưa thật linh hoạt dẫn đến việc găm giữ USD, gây căng thẳng không đáng có và cán cân thanh toán tổng thể bị thâm hụt trong khi nguồn ngoại tệ trong nước vẫn khá dồi dào.

Các đại biểu dự ngày khai mạc kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XII. Ảnh: T. DŨNG

Bội chi ngân sách tăng và chính sách tiền tệ nới lỏng luôn tiềm ẩn lạm phát cao trở lại. Kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực và thể chế kinh tế thị trường chưa có bước cải thiện đáng kể, hiện vẫn là  những “điểm nghẽn” của tăng trưởng. Môi trường kinh doanh chưa thực sự thông thoáng trong khi bộ máy hành chính còn cồng kềnh, hiệu lực, hiệu quả còn thấp.

Quản lý Nhà nước về chất lượng GD-ĐT còn bất cập, chất lượng nguồn nhân lực thấp. Do tác động của suy giảm kinh tế, việc bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội còn nhiều khó khăn. Chỉ tiêu việc làm, xuất khẩu lao động không đạt kế hoạch; tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị tăng...

Xây dựng lực lượng DN dân tộc

“Tập trung mọi nỗ lực phục hồi tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt mức cao hơn năm 2009. Nâng cao chất lượng tăng trưởng, tăng cường sự ổn định kinh tế vĩ mô và ngăn chặn lạm phát cao trở lại. Bảo đảm an sinh xã hội và cải thiện một bước đời sống nhân dân...” - Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu tổng quát năm 2010.

Năm 2010, để hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ của kế hoạch 5 năm 2006-2010, Thủ tướng đưa ra 6 nhiệm vụ lớn: Khai thác mọi tiềm năng, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là nội lực để đầu tư và phát triển sản xuất kinh doanh; đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của DN và cả nền kinh tế; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, giảm nhập siêu và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế; giảm dần bội chi ngân sách, thực hiện chính sách tiền tệ phù hợp để ngăn ngừa lạm phát cao và nâng cao tính ổn định của kinh tế vĩ mô; phát triển các lĩnh vực xã hội hài hòa với phát triển kinh tế...

Chính phủ cam kết sẽ tạo bước tiến mới trong cải cách hành chính, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng hạ tầng giao thông, tạo điều kiện tái cấu trúc nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững. “Thúc đẩy tái cấu trúc DN, xây dựng lực lượng DN dân tộc.

Coi việc tăng giá trị nội địa và xây dựng lực lượng DN dân tộc là phương hướng chủ yếu để nâng cao tiềm lực và khả năng độc lập tự chủ của nền kinh tế ” – Thủ tướng nhấn mạnh. Đồng thời, thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung vốn, từng bước hình thành những DN có tiềm lực tài chính và công nghệ, có thương hiệu mạnh, có khả năng cạnh tranh quốc tế và tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.