Thu hồi đất phải thông qua HĐND

*Phóng viên: Tại phiên góp ý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) vẫn băn khoăn về hiến định thu hồi đất cho phục vụ phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Ông nghĩ sao về điều này?

- Ông Nguyễn Minh Quang: Đúng là các ĐB hết sức quan tâm đến vấn đề thu hồi đất, nhất là thu hồi đất phục vụ mục tiêu phát triển KT-XH. Ban soạn thảo đã tiếp thu ý kiến và đã trình những vấn đề mới nhất.

Tôi cho rằng những ý kiến của ĐB nêu rất xác đáng. Luật Đất đai sửa đổi dự kiến được thông qua trong kỳ họp này cũng bám sát ý kiến của các ĐB góp ý cho Hiến pháp, nhất là về điều 53 liên quan đến đất đai. Hiện trong Luật Đất đai có đề cập các nội dung liên quan đến thu hồi đất. Với các mục đích thu hồi đã nêu trên thì theo tôi, đáp ứng được những vấn đề trong Hiến pháp đã nêu. Với tinh thần như vậy, điều 62 đã nêu rất rõ mục đích thu hồi đất như thế nào, thẩm quyền thu hồi ra sao và phân loại thế nào.

*Vấn đề thu hồi đất cho mục đích KT-XH đã được cử tri và các ĐB đề nghị quy định hết sức chặt chẽ nhằm tránh việc nhà đầu tư lạm dụng dẫn đến khiếu nại, tố cáo, bất bình trong đời sống xã hội diễn ra ở nhiều nơi suốt thời gian qua...

- Thời gian trước, việc thu hồi đất cho mục tiêu phát triển KT-XH đã góp phần rất lớn cho việc phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh đó có nhiều tồn tại, liên quan đến lợi ích người dân, gây ra tình trạng khiếu kiện. Cũng có những trường hợp thu hồi đất mà không đưa vào sử dụng. Những tồn tại này trong Luật Đất đai sửa đổi sẽ khắc phục. Chúng tôi đã đặt mục tiêu khi xây dựng Luật Đất đai lần này là phải giải quyết được vấn đề đó. Với quy định hiện nay của điều 61, 62, 63 và với tinh thần của Hiến pháp sửa đổi lần này, với điều 53 thì những vấn đề liên quan đến thu hồi đất tùy tiện sẽ được khắc phục khi thực hiện luật mới.

* Vậy là sẽ quy định theo hướng những dự án thu hồi đất cho phát triển KT-XH phải thông qua HĐND?

- Cái này tùy thuộc theo thẩm quyền. Đối với cấp tỉnh, UBND tỉnh không thể tùy tiện quyết định thu hồi mà phải thông qua HĐND. Sẽ quy định HĐND cấp tỉnh thông qua loại dự án gì, khi đó UBND tỉnh sẽ thực hiện việc thu hồi. Hy vọng tới đây vấn đề thu hồi đất sẽ không đơn giản nữa.

* Nhà nước có khuyến khích doanh nghiệp và nhân dân tự thỏa thuận?

- Những công trình quan trọng liên quan đến lợi ích quốc gia thì nhà nước phải đứng ra thu hồi. Những dự án, cũng phát triển KT-XH nhưng quy mô nhỏ thì để chủ đầu tư và người dân tự thỏa thuận hoặc có thể thông qua đấu giá. Nói như vậy để thấy không phải là doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn hơn mà họ có thể thỏa thuận theo quy định pháp luật.

* Giá đất gắn với trường hợp thu hồi đất, lần này có thay đổi gì không, thưa ông?

- Luật Đất đai sửa đổi sẽ có thêm 5 nghị định hướng dẫn thi hành, trong đó có một nghị định riêng về giá đất theo hướng chặt chẽ hơn. Giá đất cũng sẽ có thay đổi, trên cơ sở bảo đảm lợi ích của người dân. Trước đây, chúng ta hay nói giá đất phải theo thị trường nhưng thị trường đó là thị trường trong điều kiện bình thường. Vừa rồi, thị trường của chúng ta là thị trường ảo nhiều hơn, thị trường đầu cơ thì không thể nói cái giá như thế được. Nhiều người nói là giá đất của chúng ta quá thấp nhưng thực chất giá có phải như thế đâu. Giá ảo nhiều, giá các nhà đầu tư vay ngân hàng, sau đó mua đất để đấy, tính cả lãi suất vay vào đó, thế nên giá cao. 

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang nói người dân phải chờ đợi lâu quá rồi. Vì thế Luật Đất đai sửa đổi nên có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2014.