Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chiều 9-5 đã ký văn bản thông báo ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến giao thông thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện theo hình thức BOO.
Xét đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) (Công văn số 3091/BKHĐT-GSTĐĐT ngày 26-4-2016) về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến giao thông thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện theo hình thức BOO (Dự án), Thủ tướng Chính phủ có ý kiến như sau: Thủ tướng Chính phủ chưa xem xét việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án vì chưa đủ căn cứ, cơ sở theo quy định của pháp luật.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức xây dựng Quy hoạch tổng thể khai thác sông Hồng để đảm bảo phát triển bền vững. Việc xây dựng Quy hoạch nêu trên phải được thực hiện một cách kỹ lưỡng, khoa học và phải có sự tham gia của các địa phương liên quan, các nhà khoa học, các cơ quan nghiên cứu, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị, xã hội khác là đại diện cho lợi ích của người dân trong lưu vực đồng bằng sông Hồng.
Trên cơ sở Quy hoạch được phê duyệt, Bộ KH-ĐT đề xuất cách thức triển khai thực hiện Dự án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Dự án đầu tư xây dựng tuyến giao thông thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện theo hình thức BOO (còn gọi là “siêu” dự án đường thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện của Công ty TNHH Xuân Thiện, Công ty Xuân Thiện) có tổng mức đầu tư 24.510 tỉ đồng, cơ cấu vốn bao gồm 30% vốn sở hữu của nhà đầu tư, 70% vốn vay thương mại. Thời gian hoàn vốn, kể cả thời gian xây dựng là 25 năm.
Cụ thể, đây là tuyến công trình giao thông thủy kết hợp xây dựng thủy điện thuộc địa bàn các tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai và TP Hà Nội. Nhà đầu tư có kế hoạch xây dựng 6 đập dâng nước và âu tàu, nạo vét luồng trên toàn tuyến đường thủy nội địa đoạn Việt Trì – Lào Cai có chiều dài 288 km, kết hợp xây dựng 6 nhà máy thủy điện nhỏ công suất thiết kế khoảng 228 MW, cung cấp lượng điện khoảng 912 triệu KWh/năm.
Ngoài ra còn xây dựng 7 cảng dọc tuyến. Dự án sẽ dùng nước mặt sông Hồng đề phục vụ giao thông thủy kết hợp chạy máy phát điện.
Đáng lưu ý là dự án này còn có hiệu quả tăng cường giao lưu thương mại, vận tải xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).
Sau thời gian lấy ý kiến của các bộ ngành liên quan, Bộ KH-ĐT đã tổng hợp ý kiến đóng góp của các bộ ngành và trình Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương đầu tư.
Theo Bộ KH-ĐT, nhiều các bộ ngành, địa phương đồng ý với chủ trương xây dựng dự án. Bộ Công Thương cho rằng đây là dự án đa mục tiêu, kết hợp giao thông, thủy điện, thực hiện theo hình thức BOO (Xây dựng - Sở hữu - Kinh doanh) phù hợp chủ trương xã hội hóa của nhà nước. Bộ Công Thương ủng hộ chủ trương giao Công ty Xuân Thiện tiếp tục nghiên cứu để đầu tư xây dựng. Bộ Công Thương đề nghị cần bổ sung nghiên cứu, đánh giá kỹ ảnh hưởng đến tài nguyên, khoáng sản, công trình hạ tầng... trên cơ sở hiện trạng và quy hoạch đã duyệt (trong đó có các dự án thủy điện trên các nhánh của sông Hồng) và đề xuất các cơ chế đặc thù cần thiết khác đảm bảo dự án khả thi. Trường hợp dự án được đồng ý chủ trương đầu tư, Bộ Công Thương yêu cầu nhà đầu tư lập hồ sơ và trình bộ này xem xét bổ sung các nhà máy thủy điện vào quy hoạch thủy điện và phát triển điện. Trong đó, cần quan tâm đánh giá điều kiện địa chất, thủy văn, quy mô mực nước thượng - hạ lưu, các thông số thủy năng, phương án đấu nối điện, tiến độ dự kiến đưa vào vận hành và hiệu quả kinh tế của các nhà máy thủy điện.
Thống nhất về sự cần thiết thực hiện dự án, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) góp ý doanh nghiệp cần có đánh giá chi tiết tác động của dự án tới tài nguyên nước trước khi xây dựng các công trình (đập dâng nước, âu tàu, cảng, thủy điện) trên sông Hồng. Bổ sung, làm rõ các tác động của dự án tới môi trường tự nhiên và kinh tế - xã hội trong vùng. Theo tài liệu điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản hiện có, Bộ TN-MT cho rằng trong phạm vi thực hiện dự án chủ yếu cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường, thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương. Vì vậy, trong quá trình thực hiện, nếu có hoạt động nạo vét liên quan đến thu hồi khoáng sản, chủ đầu tư phải được các địa phương đồng ý. Ngoài ra, chủ đầu tư cần bổ sung các biện pháp phòng, chống sạt lở bờ sông; lập báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt; bổ sung quy hoạch sử dụng đất…
Cũng thống nhất về chủ trương đầu tư nhưng Bộ Xây dựng cho rằng các nhà máy thủy điện thuộc dự án đều chưa có trong quy hoạch phát triển điện quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030 nên đề nghị xem xét bổ sung vào quy hoạch điện quốc gia. Bộ Xây dựng lưu ý tới quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình (Chính phủ vừa phê duyệt tháng 2-2016). Khu vực lòng sông và bãi sông nằm giữa hai đê phải đảm bảo không gian thoát lũ; việc sử dụng bãi sông phải đảm bảo không gây cản lũ, không ảnh hưởng đến dòng chảy hoặc bị nguy hiểm, tổn thất về người và tài sản khi có lũ lớn. Do vậy, dự án cần giải pháp thiết kế phù hợp với quy định này.
Về phía Bộ Tài chính cho rằng để thực hiện dự án, nhà đầu tư phải huy động tới 7.353 tỉ đồng là tương đối lớn trong khi vốn điều lệ của công ty chỉ có 1.200 tỉ đồng. Vì vậy nhà đầu tư cần chứng minh năng lực tài chính, phương án và khả năng huy động vốn chủ sở hữu để thực hiện dự án.
Đối với hạng mục xây dựng thủy điện của dự án, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng hồ sơ đề xuất dự án của doanh nghiệp chưa phân tích, đánh giá về điều kiện tự nhiên, địa chất, thủy văn, đấu nối lưới điện; đánh giá về đảm bảo dòng chảy tối thiểu và nhu cầu sử dụng nước tối thiểu ở hạ du. Do vậy, EVN chưa đủ cơ sở xem xét góp ý về sự cần thiết đầu tư 6 nhà máy thủy điện, quy mô công suất, sản lượng phát điện và hiệu quả kinh tế - tài chính của các nhà máy thủy điện.
Là một trong những địa phương nằm trong vùng dự án, tỉnh Yên Bái cũng đồng ý với chủ trương đầu tư của doanh nghiệp và lưu ý dự án cần xác định rõ vị trí các đập dâng nước trên cơ sở nghiên cứu, khảo sát kỹ địa chất, mức độ ảnh hưởng khi dâng nước, khả năng thoát lũ để đảm bảo an toàn, hiệu quả và đánh giá tác động môi trường.
Tuy nhiên, các chuyên gia, nhà khoa học lại tỏ ra băn khoăn về tính khả thi và tác động xấu của dự án đến môi trường. Theo các chuyên gia, mức độ cung ứng điện khoảng 912 triệu kWWk/năm thì không còn là thủy điện nhỏ nữa, việc lấy nước mặt sông Hồng phát điện sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp. PGS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT, cho rằng đây là dự án rất tham vọng, có rất nhiều vấn đề chưa rõ và được lợi nhiều nhất là tỉnh Vân Nam do lợi dụng được sông Hồng với khả năng vận tải thủy cao, còn cái lợi từ nhà đầu tư, từ các đơn vị của Việt Nam thì chưa có gì chắc chắn.
và quét mã QR
Bình luận (0)