Thủ tướng tặng Tổng thống Pháp món quà đặc biệt

Bức bình phong Dấu ấn ngàn năm được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tặng Tổng thống Pháp

Món quà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tặng Tổng thống Pháp Francois Hollande là một tác phẩm bình phong 4 bức bằng chất liệu gỗ sơn mài, mặt trên có điêu khắc chân dung 4 trí thức Pháp đã dành tặng cả cuộc đời mình cho dân tộc Việt Nam, bên cạnh họ là những công trình kiến trúc Pháp cổ liên quan đến những cống hiến của họ mà ngày nay đã trở thành những di sản văn hóa đã và đang được Việt Nam gìn giữ.

Đó là Alexandre Yersin (1863 – 1943) - Bác sĩ, nhà vi trùng học với nhiều đóng góp y học mà ông đã trọn đời gắn bó với nhân dân Việt Nam, hiệu trưởng trường Đại học Y khoa đầu tiên ở Đông Dương. Ông cũng là người phát hiện ra cao nguyên Langbiang (tỉnh Lâm Đồng). Bên cạnh Alexandre Yersin là hình ảnh Trường Y khoa Đông Dương được thành lập năm 1902 do kiến trúc sư nổi tiếng người Pháp Ernest Hébrard thiết kế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hội kiến Tổng thống Pháp Francois Hollande - Ảnh: Nhật Bắc

Đó là bà Madeleine Colani (1866 – 1943), nữ khảo cổ học đã dành trọn cuộc đời cho các nghiên cứu về thời tiền sử Việt Nam, là người đã phát kiến ra thuật ngữ “Văn hóa Hòa bình” như một giai đoạn của tiến trình lịch sử nhân loại. Bên cạnh bà là Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, công trình này được coi là một đại diện lớn của phong cách kiến trúc Đông Dương, kết hợp các giá trị của nền kiến trúc Pháp với văn hóa bản địa. Đây là nơi lưu giữ những hiện vật khảo cổ quý của Việt Nam.

Ông Victor Tardieu (1870 – 1937): Họa sĩ sáng lập ra Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ở Hà Nội (1927), người góp phần đào tạo ra các thế hệ nghệ sĩ tạo hình đầu tiên của Việt Nam và sáng lập “trường phái hội họa Đông Dương”. Bên cạnh ông là Nhà hát Lớn Hà Nội (1901 – 1911), công trình kiến trúc lớn với những giá trị kiệt xuất về lịch sử, văn hóa, kiến trúc và mỹ thuật. Mô phỏng hình dáng Nhà hát Opéra Garnier nổi tiếng ở Paris, nơi đây đã chứng kiến những cuộc “tiếp xúc” đầu tiên giữa Việt Nam với nghệ thuật âm nhạc và sân khấu phương Tây.

Bức bình phong được các nghệ nhân hàng đầu Việt Nam trên những chất liệu bậc nhất

Ông Raymond Aubrac (1914 – 2012): Một trí thức kháng chiến chống Phát xít, Ủy viên Cộng hòa Pháp vùng Marseille, người bạn thân thiết và người trợ giúp đắc lực Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những cuộc thương lượng hòa bình trong lịch sử hiện đại Việt Nam. Bên cạnh ông là công trình Cầu Long Biên (1898 - 1902), cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng do hãng Daydé & Pillé (Pháp) thiết kế với kiểu dáng độc đáo giống cầu Tolbiac ở quận 13, Paris trên tuyến đường sắt Paris-Orléans. Đây là cây cầu lớn nhất Đông Dương lúc đó và là một chứng nhân vô giá của lịch sử Việt Nam đã kiên cường trụ vững qua hai cuộc chiến tranh.

Tấm bình phong “Dấu ấn thời gian” được thực hiện dưới sự cố vấn của nhà sử học Dương Trung Quốc, thiết kế và vẽ tay bởi nghệ sĩ người Pháp Elizabeth de Roquefeuil - giám đốc nghệ thuật của Hanoia. Tặng phẩm độc bản này có kích thước 80 cm x 38 cm, được làm hoàn toàn thủ công trong gần 3 tháng bởi những nghệ nhân sơn mài giỏi nhất Việt Nam. Tấm bình phong bốn bức được viền những lá vàng moon gold, chất liệu vàng cao cấp nhất trên thế giới mà những thương hiệu xa xỉ như Hermes thường sử dụng cho các sản phẩm của mình.

Đặc biệt, niềm kiêu hãnh về nghệ thuật thủ còn được thể hiện ở tấm khăn bọc tấm bình phong. Mặt ngoài tấm khăn là lớp thổ cẩm cổ của người Thái ở Nghệ An, được dệt bằng sợi và tơ với những hoa văn đặc sắc. Mặt khăn tiếp giáp với lớp sơn mài là lãnh Mỹ A. Đây là loại lụa cổ của xứ lụa Tân Châu, được dệt từ tơ tằm hảo hạng, nhuộm đi nhuộm lại hàng trăm lần nhựa trái mặc nưa trong suốt gần nửa năm trời, làm nên mặt lụa trơn láng, có sắc đen huyền kỳ ảo. Nguyên liệu thuần khiết từ tự nhiên, biết bao vất vả và tinh hoa tay nghề thủ công của nghệ nhân dệt và nhuộm lụa mới làm nên tấm vải, nên bao đời nay Lãnh Mỹ A được xem là dòng lụa sang quý nhất của người Việt.

Sự tinh tế của món quà còn được thể hiện ở thiết kế và chất liệu của hộp đựng bình phong. Chiếc hộp như một tác phẩm nghệ thuật độc bản được làm từ vóc vải sợi, bồi nhiều lần để tạo cốt, sau đó sơn và mài lặp đi lặp lại nhiều lần trên bề mặt vải. Lớp sơn mài óng ả mượt mà và hiệu ứng trong suốt có thể nhìn thấy những gân sợi vải ẩn hiện phía dưới. Đại diện đơn vị chế tác Hanoia cho biết đơn vị này đã tuyển chọn những người thợ tinh hoa đến từ 2 thủ phủ sơn mài cổ Việt Nam là Hạ Thái và Tương Bình Hiệp để thực hiện tác phẩm này. Sản phẩm trải qua 25 công đoạn thao tác khắt khe và tỉ mỉ, được phủ tới 17 lớp sơn với kỹ thuật kết tinh từ sơn mài truyền thống.