"Thực tế, nếu cơ thể dậy thì, trẻ vị thành niên đã có khả năng thực hiện chức năng sinh sản và có nhu cầu về tình dục. Song quy định pháp luật và đạo đức, quy ước xã hội đều không khuyến khích trẻ quan hệ tình dục quá sớm là vì những hậu quả có thể gây ra do các em chưa đủ hiểu biết và vấn đề chất lượng dân số. Bên cạnh đó là những ảnh hưởng về tâm lý, sức khỏe, chuyện học hành... nếu các em sớm nếm "trái cấm" - TS Thạch Ngọc Yến, chuyên viên Trung tâm Công tác xã hội trẻ em - Sở LĐ-TB-XH TPHCM, nhận định.
Một buổi sinh hoạt kỹ năng dành cho tuổi mới lớn
Nhiều hệ lụy
Bên ngoài phòng chờ sinh ở một bệnh viện phụ sản, chị N.T.M cứ than vắn thở dài. Nhìn M., khó ai có thể nghĩ chị sắp lên chức bà ngoại vì chỉ mới 35 tuổi. Chị ngậm ngùi: "Giá như ngày ấy tôi đủ trưởng thành, đủ điều kiện chăm sóc, giáo dục con mình thì bây giờ cháu sẽ không phải khổ sở thế này. Con bé chỉ mới 18 tuổi, học hành chưa đến đâu, không biết sau này ra sao...". Khi M. phát hiện thì con gái chị đã mang thai 25 tuần, không thể phá bỏ được nữa.
Chị M. kể lại: "Lúc sinh con bé, tôi chỉ mới 17 tuổi. Đó là hậu quả của một cuộc tình dại dột. Cha con bé cũng tìm mọi cách từ chối trách nhiệm như bạn trai của cháu bây giờ. Là một người mẹ trẻ, tôi không đủ hiểu biết để giáo dục con gái mình chu đáo. Tôi lao vào kiếm sống, nhờ người thân chăm sóc cháu giúp và cũng không nghĩ đến việc phải gần con hơn khi cháu bước vào tuổi dậy thì. Bây giờ nhìn con bé hoang mang, lo sợ, tôi lại nhớ đến mình ngày xưa và thấy thật ân hận".
TS Thạch Ngọc Yến phân tích: "Việc thanh thiếu niên quan hệ tình dục quá sớm có thể dẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó có những hậu quả lâu dài về mặt xã hội. Nhiều trẻ thành cha, mẹ trong khi chính bản thân còn ở tuổi ăn chưa no, lo chưa tới, không đủ hiểu biết để chăm sóc đứa trẻ đúng cách. Con họ khi lớn lên cũng sẽ không được trang bị những điều cần thiết, dễ sai lầm và không ai dám nói trước sẽ không lặp lại cái vòng luẩn quẩn".
Theo bác sĩ Dương Phương Mai, Trưởng Khoa Kế hoạch hóa gia đình Bệnh viện Từ Dũ – TPHCM, trẻ quan hệ và mang thai quá sớm sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống và quá trình phát triển. "Cơ thể non nớt của các bé gái vị thành niên thường chưa đáp ứng được việc làm mẹ. Thủ thuật bỏ thai cũng không đơn giản, nhất là các thai trên 13 tuần, có khi kéo dài, phải theo dõi đến vài tuần... Chưa kể các tác dụng phụ của việc phá thai, như ảnh hưởng lớn đến tâm lý của trẻ, sức khỏe và việc học hành. Bên cạnh đó, việc bỏ thai nhiều lần rất có thể ảnh hưởng đến khả năng có con sau này" – bác sĩ Mai cho biết.
Gia đình: Tường thành vững vàng nhất
TS Yến cho rằng quan trọng nhất là phải giúp các em hiểu được giá trị của bản thân, không xem tình dục là chuyện quá dễ dàng để cho và nhận. Bên cạnh đó, không nên có những hành động cấm đoán, kết tội trẻ khi đụng tới những vấn đề nhạy cảm. "Hãy cho trẻ biết tình yêu là điều bình thường, không phải tội lỗi. Tuy nhiên, phải biết cách xử sự hợp lý với tình yêu đó, không vì nó mà lơ là việc học, biết kiềm chế những cảm xúc giới tính để có một tình cảm trong sáng, phù hợp với lứa tuổi" – TS Yến khuyên.
Hầu hết các chuyên gia và những bậc cha mẹ mà chúng tôi có dịp tiếp xúc đều cho rằng gia đình bao giờ cũng là tường thành vững vàng nhất. "Những nỗi buồn xuất phát từ gia đình thường là nguyên nhân chủ yếu đưa các em đến những bất ổn về mặt tâm lý và đi tìm tình cảm khác giới" - bà Bùi Thị Kiều, chuyên viên tư vấn Trường THPT Marie Curie – TPHCM, nhận định. Theo bà Kiều, cha mẹ nên quan tâm đến con nhiều hơn khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì. Trẻ đủ đầy về mặt tình cảm ở gia đình thường ít có xu hướng phụ thuộc vào tình yêu hơn. Khi cảm thấy gia đình là nơi tin cậy, trẻ sẽ dễ dàng chia sẻ với cha mẹ, từ đó kịp thời nhận được sự trợ giúp cần thiết.
Bà Kiều nhấn mạnh: "Đây là giai đoạn trẻ rất cần những bài học thiết thực về tình yêu, tình dục an toàn và sức khỏe sinh sản, những buổi huấn luyện về kỹ năng sống... để con người tâm lý có cơ hội trưởng thành song song với con người sinh học. Không nên lảng tránh khi cần đề cập với các em những chuyện tế nhị. Nên cho các em biết những điều cần biết, để nếu hươu có chạy thì cũng chạy đúng đường".
TS Huỳnh Văn Thông, Trưởng Khoa Báo chí - Truyền thông Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM, nhìn nhận ngoài việc ngăn chặn những tác hại của các hình thức truyền thông không lành mạnh, nên dùng chính truyền thông để giúp trẻ hiểu biết hơn. "Trẻ cần phải được cho biết 3 vấn đề quan trọng: Thời điểm tiếp cận, cách thức tiếp cận tình dục và cách bảo vệ các giá trị bản thân. Ngoài ra, cần xây dựng và đưa đến giới trẻ những hình ảnh truyền thông chuẩn mực, những hình mẫu thật sự tốt để trẻ nhìn vào và tự định hình mình. Môi trường truyền thông ngày nay rất rộng mở, trẻ có rất nhiều cơ hội tiếp cận thông tin, quan trọng là phải tạo được một "lưới lọc" đủ mạnh để đưa đến các em những thông tin lành mạnh" – TS Thông chia sẻ.
|
Tìm địa chỉ tin cậy Theo bà Ngô Kim Phụng (do sơ sót, trong bài đầu tiên của loạt bài này, chúng tôi ghi nhầm tên thành Ngô Phụng Kim), Khoa Vị thành niên và Nam học - Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM, nếu có thắc mắc, bạn trẻ nên tìm đến các phòng tư vấn học đường hoặc phòng tư vấn dành cho thanh thiếu niên ở các cơ sở y tế tin cậy.
"Nhiều bạn trẻ khi thắc mắc lại lên mạng để tìm hiểu. Tuy nhiên, không phải thông tin nào trên mạng cũng chính xác. Đôi khi chỉ vì tin vào những thông tin thiếu khoa học về cách tránh thai, về tình dục... mà những hậu quả đáng tiếc đã xảy ra cho các em" – bà Phụng băn khoăn. |
và quét mã QR
Bình luận (0)