Vinafood 2: Nhiều sai phạm, nợ đầm đìa

Thứ trưởng Thường trực Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Hà Công Tuấn vừa ký ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định của pháp luật trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao tại Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2).

Tùy tiện bán tài sản

Trong kết luận thanh tra, Bộ NN-PTNT chỉ rõ từ năm 2014, Vinafood 2 đã bán tài sản trên đất, đồng thời chuyển quyền sử dụng 3 lô đất sai quy định với giá trị 114,7 tỉ đồng, gồm: lô đất 697 m2 tại ấp Tân Phú 2, xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang (179 triệu đồng); cồn nuôi trồng thủy sản và tài sản đi kèm tại Công ty Nông sản thực phẩm Trà Vinh (gần 102 tỉ đồng); nhà số 2 Điện Biên Phủ, TP Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh (12,6 tỉ đồng).

Vinafood 2 mắc nhiều vi phạm trong việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu gạo. (Ảnh chỉ có tính minh họa)

Ảnh: Ngọc Trinh

Kết luận thanh tra nêu việc Vinafood 2 không báo Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính và UBND các tỉnh, thành là sai với Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước. Việc tổng công ty tự tính số tiền chuyển nhượng sau khi trừ các chi phí, số còn lại tạm nộp vào tài khoản của Cục Quản lý công sản - Bộ Tài chính cũng sai so với quy định tại Thông tư số 41/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Đối với dự án khách sạn cao cấp, cao ốc văn phòng và trung tâm thương mại cho thuê tại địa chỉ 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du, phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ việc HĐTV Vinafood 2 ban hành Nghị quyết số 05/NQ-HĐTV ngày 22-10-2015 đã chuyển trách nhiệm chi phí đền bù giải phóng mặt bằng đối với 34 hộ dân không đúng quy định, gây thất thoát ngân sách. Cụ thể, Vinafood 2 chuyển mức chịu chi phí đền bù giải phóng mặt bằng 50% trên tỉ lệ vốn góp của Công ty TNHH Hai thành viên Thương mại - Dịch vụ - Xây dựng Việt Hân Sài Gòn (Vinafood 2 chịu 20%) sang Vinafood 2 chịu trách nhiệm 100%. Theo thỏa thuận giữa Vinafood 2 và Công ty Việt Hân, số tiền chi cho đền bù, giải phóng mặt bằng dự kiến của hai bên là 68 tỉ đồng, lấy từ tài khoản Cục Quản lý công sản. Như vậy, nếu thực hiện theo đúng thỏa thuận này thì ngân sách nhà nước bị thất thoát 80%, khoảng 54 tỉ đồng.

Trách nhiệm về sai phạm trong các vụ việc trên được xác định chủ yếu thuộc HĐTV, Chủ tịch HĐTV Vinafood 2.

Thua lỗ triền miên

Kết luận thanh tra của Bộ NN-PTNT cũng chỉ ra hàng loạt sai phạm trong việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung, làm ăn thua lỗ của Vinafood 2.

Cụ thể, Vinafood 2 chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của thương nhân đầu mối, như: không xây dựng phương án dự thầu, đàm phán, ký kết hợp đồng tập trung có hiệu quả; không có phương án bằng văn bản triển khai thực hiện hợp đồng ngay sau khi ký hợp đồng tập trung; không có văn bản đánh giá về giá gạo xuất khẩu theo hợp đồng tập trung để so sánh với giá gạo xuất khẩu theo hợp đồng thương mại trên thị trường cùng thời điểm để bảo đảm hiệu quả xuất khẩu.

Về sản xuất - kinh doanh, trong năm 2014, Vinafood 2 kinh doanh thua lỗ trước thuế 873,3 tỉ đồng. Trong đó, 11/15 đơn vị có kết quả kinh doanh lỗ, chỉ có 4 đơn vị còn lại lãi 5,3 tỉ đồng. Năm 2015, lợi nhuận trước thuế của Vinafood 2 là 155 tỉ đồng nhưng chủ yếu thu từ bán tài sản với số tiền hơn 121 tỉ đồng. Kết quả này chưa bao gồm các khoản trích lập dự phòng theo quy định của nhà nước đối với doanh nghiệp đang trong quá trình cổ phần hóa.

Với kết quả hoạt động sản xuất - kinh doanh quý I/2016, trong khi công ty mẹ lợi nhuận trước thuế 51 tỉ đồng thì các đơn vị phụ thuộc lỗ 46 tỉ đồng (11/14 đơn vị lỗ, 3/14 đơn vị có lãi).

Để xảy ra khuyết điểm này, trách nhiệm chủ yếu thuộc về HĐTV, tổng giám đốc Vinafood 2 đồng thời là chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam.