Xóa bỏ các thiên đường thuế (*)

Chúng đem lại lợi ích cho nhiều cá nhân giàu có và các công ty đa quốc gia; gây nên sự mất mát cho nhiều người khác và từ đó làm gia tăng bất bình đẳng.

Đó là thông điệp được Tổ chức Oxfam toàn cầu phát đi ngày 10-5, kèm theo bức thư của hơn 300 nhà kinh tế hàng đầu thế giới thuộc các trường đại học, viện nghiên cứu danh tiếng, gửi lãnh đạo các quốc gia toàn cầu.

Thông điệp được đưa ra trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh về tham nhũng, sẽ được chính phủ Anh đăng đàn tổ chức tại London vào thứ năm tuần này, với sự tham gia của các chính khách từ hơn 40 nước, các đại diện từ Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Bức thư viết:

Chúng tôi kêu gọi các vị tận dụng Hội nghị Thượng đỉnh chống tham nhũng để tiến hành những bước tiến quan trọng trong việc chấm dứt kỷ nguyên của thiên đường thuế.

Như những gì được tiết lộ gần đây trong “Hồ sơ Panama” và các vụ rò rỉ thông tin khác, việc các thiên đường thuế bảo mật thông tin chính là nguyên nhân gia tăng của nạn tham nhũng và khiến nhiều quốc gia mất khả năng thu lại những khoản thuế hợp pháp. Trong khi tất cả quốc gia bị ảnh hưởng bởi nạn trốn thuế thì các quốc gia nghèo lại là những quốc gia bị thất thoát nguồn thu thuế nhiều nhất với khoảng 170 tỉ USD hằng năm.

Là những nhà kinh tế, mặc dù chúng tôi có nhiều quan điểm khác nhau về mức thuế cần phải thu, cho dù là trực thu hay gián thu, cá nhân hay doanh nghiệp, nhưng chúng tôi cùng thống nhất rằng việc các quốc gia và vùng lãnh thổ cho phép tài sản được che giấu dưới các công ty vỏ bọc hoặc khuyến khích các công ty ghi lợi nhuận tại những quốc gia mà họ hoàn toàn không có hoạt động kinh doanh nào đã làm cho kinh tế toàn cầu biến dạng. Bằng việc che giấu các hoạt động phi pháp và cho phép các cá nhân giàu có và công ty đa quốc gia hoạt động theo các quy định bất nhất, những thiên đường thuế cũng đã gây phương hại đến luật pháp vốn là nền tảng đối với thành công của bất kỳ nền kinh tế nào.

Để xóa bỏ những bí mật về bảo mật thông tin của các thiên đường thuế, chúng ta cần những thỏa thuận toàn cầu về các vấn đề như báo cáo công khai giữa các quốc gia, trong đó bao gồm cả các quốc gia được coi là thiên đường thuế. Các chính phủ phải bảo đảm công khai thông tin sẵn có về người sở hữu thực sự của các công ty và quỹ. Vương quốc Anh, với tư cách chủ trì hội nghị và là quốc gia có chủ quyền ở hơn một phần ba thiên đường thuế của thế giới, có vị thế đặc biệt để tiên phong trong nhiệm vụ này.

Xóa bỏ thiên đường thuế là điều không dễ dàng. Có nhiều đối tượng đầy quyền lực đang hưởng lợi từ những thiên đường đó. Adam Smith đã nói rằng người giàu “nên đóng góp cho chi tiêu công, không chỉ với tỉ lệ tương đương doanh thu của mình mà còn hơn cả tỉ lệ này nữa”. Không có bất kỳ sự bao biện kinh tế nào có thể cho phép các thiên đường thuế tiếp tục tồn tại.

(*) Tựa bài do tòa soạn đặt