Buýt mini, đừng chần chừ nữa!

6 tuyến buýt dưới 17 chỗ không trợ giá được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM đề xuất cho doanh nghiệp triển khai mới đây, lộ trình qua các khu đô thị mới, điểm tham quan, các đầu mối giao thông ở các quận, huyện như 1, 2, 7, 9, Nhà Bè. Đề xuất này được xem phù hợp với điều kiện hạ tầng, đường sá tại TP hiện nay.

Không xin trợ giá

Các tuyến buýt mini dự kiến triển khai gồm: H1 dài 20 km (nối các quận 7, 1, 2) có điểm đầu là chung cư Belleza, điểm cuối là Vinhomes Central Park với 22 điểm dừng; H2 dài 12 km (kết nối quận 2 và 1) có điểm đầu tại Diamond Plaza, điểm cuối là chung cư The Vista với 10 điểm dừng; H3 (nối quận 2 và 1) dài 12 km, điểm đầu tại chung cư Fideoco Riverview, kết thúc ở tòa nhà Vietcombank Tower với 13 điểm dừng.

Hiện xe buýt tại TP HCM chỉ hoạt động ở các tuyến rộng hơn 10 m, rất khó tiếp cận người dân

Tuyến H4 (nối huyện Nhà Bè đến quận 1) dài 15 km, điểm đầu ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn, điểm cuối tại chung cư The Park Residence với 18 điểm dừng; H5 kết nối Cát Lái (quận 2) đến quận 1 dài 18 km, điểm đầu tại Hồ Con Rùa (quận 3), điểm cuối ở khu đô thị Ventura Cát Lái với 17 điểm dừng. Tuyến H7 (kết nối quận 9 đến quận 1) dài 24 km, điểm đầu từ hồ Con Rùa, điểm cuối tại khu phức hợp The Park Residence với 21 điểm dừng.

Các tuyến xe buýt này không trợ giá từ ngân sách và áp dụng giá vé từ 30.000 - 40.000 đồng/lượt vào giờ cao điểm; 10.000 - 30.000 đồng/lượt vào thấp điểm cho cự ly từ 24 km trở xuống. Đồng thời, hình thức bán vé nếu các tuyến triển khai sẽ ứng dụng công nghệ, khách đi được chủ động giờ, ghế ngồi… Xe chỉ dừng lại đón tại trạm khi khách đặt ứng dụng trước để tiết kiệm thời gian cho lộ trình.

Giá - "chấp nhận được"

Liên quan đề xuất trên, ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách liên tỉnh và du lịch TP HCM, cho rằng phù hợp thực tế tại TP. Buýt mini kết nối ở các khu dân cư, ứng dụng công nghệ hiện đại, tạo sự tiện lợi cho hành khách thì nên thực hiện. Chưa kể việc này sẽ góp phần hấp dẫn người dân đi lại bằng xe buýt. Trong khi đó, các tuyến này cũng không trợ giá và với giá vé đề xuất, ông Tính đánh giá dù cao hơn mặt bằng chung của hệ thống xe buýt tại thành phố nhưng khi đáp ứng nhu cầu đi lại giữa các cụm dân cư nội bộ, đầu mối giao thông, phục vụ khách du lịch, hành khách sẽ chấp nhận. Đồng thời, doanh nghiệp cũng căn cứ tình hình thực tế để điều chỉnh cho phù hợp.

Nói về giá vé đề xuất, nhiều người cho rằng tuy giá vé không thấp nhưng lại chấp nhận được, bởi so với các loại hình taxi truyền thống, công nghệ hay xe ôm công nghệ thì giá vé xe buýt vẫn thấp hơn khá nhiều. "Đi cả 20 km mà có giá chỉ 30.000 đồng là quá ổn. Hãy nhớ đây là buýt mini có thể len lỏi vào các con đường nhỏ đỡ mất công đi bộ thì còn gì sướng bằng" - chị Nguyễn Thị Hoài Thanh (ngụ quận 2, TP HCM) nói và cho rằng nếu buýt này đưa vào hoạt động, chị sẽ tham gia "nào ta cùng buýt" với buýt mini.

Tương tự, chị Phương, ngụ chung cư Bộ Công an (quận 2), cho biết chị ở đường số 3, tuy đường không quá nhỏ nhưng chắc chắn không thể tổ chức cho các loại xe buýt hiện nay vào được bởi kích cỡ lớn, gây kẹt xe. "Mỗi ngày, tôi thường xuyên ra vào khu trung tâm, nhưng nếu tính từ nhà tới trạm xe buýt có nhiều tuyến chạy qua nhất, tôi phải ra tới xa lộ Hà Nội, gần cầu Đen, khoảng cách hơn 1 km. Không chỉ quãng đường xa mà với thời tiết oi bức ở TP HCM, tôi lựa chọn chạy xe máy" - chị Phương nói.

Phù hợp thực tế

Theo Sở GTVT, tại TP HCM hiện có khoảng 42% các tuyến đường bề rộng hơn 7 m, trong khi xe buýt chỉ mới hoạt động ở các tuyến rộng hơn 10 m. Với đặc thù các tuyến đường hiện hữu tại TP, xe buýt lớn đầu tư từ những năm 2002-2004, Sở GTVT cho biết chỉ có thể tổ chức được khoảng 1.800 km đường có xe buýt lưu thông (tỉ lệ 41% so với tổng chiều dài các tuyến đường tại TP). Mặt khác, đặc thù đô thị tại TP HCM là dân cư và nhà ở riêng lẻ, phân bố dàn trải, cấu trúc đô thị phân tán khiến người dân phụ thuộc vào các xe cá nhân. Và chính bởi nhu cầu đi lại không tập trung, khó "gom" khách, dẫn đến việc hình thành hệ thống giao thông công cộng cũng thiếu hiệu quả.

PGS-TS Nguyễn Lê Ninh, Ủy viên Hội đồng Tư vấn khoa học - kỹ thuật - môi trường (Ủy ban MTTQ TP HCM), cho rằng buýt nhỏ thích hợp với đặc thù các tuyến đường tại TP hiện nay, giúp thu hẹp bán kính tiếp cận của người dân. "Hiện, không ít xe buýt lớn chỉ lác đác vài khách, thậm chí chạy rỗng rồi ngân sách lại phải bù lỗ cho doanh nghiệp. Đó là sự lãng phí lớn" - ông Ninh nói và cho rằng cần đa dạng kích cỡ của các loại xe buýt để đáp ứng nhu cầu đi lại. Đồng thời, nêu giải pháp căn cơ là thành phố cần quy hoạch lại các khu dân cư với các vùng kinh tế đặc thù. Tại những nơi đó cần đáp ứng việc làm cùng những nhu cầu như trường học, y tế, giáo dục... "Nếu hình thành được những khu vực như vậy, nhu cầu đi lại sẽ giảm, giúp hạn chế kẹt xe cũng như thuận lợi tổ chức mạng lưới giao thông công cộng" - PGS-TS Nguyễn Lê Ninh nhìn nhận.

Theo Sở GTVT, hiện nay quy hoạch phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng tại TP HCM đến năm 2025 và quy hoạch mạng lưới xe buýt tại TP đến năm 2030 đã dừng. Vừa qua, TP HCM mới công bố danh mục mạng lưới tuyến xe buýt mới, trong đó với các tuyến buýt nội thành mở mới 19 tuyến xe, tập trung vào việc kết nối đến những khu dân cư mới, đầu mối giao thông... Sở GTVT cho biết trong các định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng bằng xe buýt, mục tiêu là mở rộng độ bao phủ, phạm vi phục vụ và tăng tính kết nối của loại hình này. 

An tâm với buýt điện cỡ nhỏ

Hiện nay, tại TP HCM có 3 tuyến buýt điện cỡ nhỏ do doanh nghiệp khai thác, giá vé 12.000 đồng/lượt. Trong đó, 2 tuyến hoạt động ở khu Phú Mỹ Hưng (quận 7) do Công ty TNHH Quản lý và Kinh doanh bất động sản Phố Cảnh đảm nhận, phục vụ khá lớn nhu cầu đi lại ở các cụm dân cư nơi đây. Riêng tuyến còn lại hoạt động ở khu trung tâm, theo đại diện Tập đoàn Mai Linh (doanh nghiệp khai thác), 6 tháng đầu năm có hơn 1.000 chuyến hoạt động, tần suất khoảng 34-37 chuyến/ngày. Tuyến xe này đang giúp đa dạng hóa các loại hình đi lại, phục vụ người dân và du khách tham quan các địa điểm du lịch, văn hóa...

Lượng người sử dụng xe buýt điện ở khu vực trung tâm TP HCM ngày càng nhiều

Đánh giá về loại hình vận tải này, anh Nguyễn Lê Nhân (31 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) cho rằng điểm tiện lợi nhất của xe buýt điện là thiết kế nhỏ gọn nên di chuyển khá đúng giờ. Hành khách cũng không phải chịu cảnh ngột ngạt, nóng bức do thành xe được thiết kế hở. "Các ghế đều có dây an toàn và thanh chắn nên người ngồi rất an tâm. Khi bị mưa hay nắng chiếu vào, tài xế sẽ kéo tấm che nên hành khách cũng không bị ảnh hưởng, vì vậy tôi sử dụng phương tiện này để đi làm" - anh Nhân chia sẻ.