Chặn biếu xén dịp Tết, được không?

Trong buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế về công tác chuẩn bị Tết Kỷ Hợi 2019 vào ngày 6-1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý Thừa Thiên - Huế là tỉnh đầu tiên Thủ tướng tới kiểm tra công tác chuẩn bị Tết nhưng các tỉnh, thành khác trong cả nước đều phải thực hiện nghiêm Chỉ thị số 34 về việc tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Kỷ Hợi 2019 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.

Nghiêm cấm tặng quà cấp trên

Theo chỉ thị này, phải sử dụng ngân sách đúng pháp luật, thăm hỏi, quan tâm đến người già, gia đình chính sách, không phải đi thăm, quà biếu cấp trên.

Nhiều năm qua, trước Tết, Thủ tướng Chính phủ đều yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, đơn vị tuyệt đối không tổ chức đi thăm, chúc Tết lãnh đạo; nghiêm cấm việc biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo cấp trên, cấp trên "tranh thủ" cấp dưới với mọi hình thức; nghiêm cấm sử dụng ngân sách, phương tiện, tài sản công vào các hoạt động mang tính cá nhân trong dịp Tết, lễ hội. Tại một hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương, Thủ tướng đã từng nhắc nhở các địa phương không đến Hà Nội biếu xén lãnh đạo dịp Tết và "phải đặt chống tham nhũng từ địa phương, cơ sở thì mới chuyển biến từ cơ sở".

Ngoài chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, những năm gần đây, trước Tết nguyên đán, Ban Bí thư đã ra chỉ thị về tổ chức Tết, trong đó nghiêm cấm việc biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo, cấp trên với mọi hình thức. Chính phủ cũng yêu cầu các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước các cấp quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ không tổ chức du Xuân, đi chúc Tết; không tặng quà lãnh đạo.

Để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, Cục Chống tham nhũng - Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công bố đường dây nóng tiếp nhận các thông tin phản ánh về tình trạng sử dụng tài sản công, tặng và nhận quà trái quy định. TTCP đề nghị các bộ, ngành, địa phương tăng cường theo dõi, nắm tình hình, phát hiện, xử lý kịp thời vi phạm.

UBND TP HCM cũng ban hành Chỉ thị 11 về chăm lo Tết Kỷ Hợi 2019. Chủ tịch Nguyễn Thành Phong chỉ đạo các đơn vị không tổ chức các đoàn đi thăm, chúc Tết lãnh đạo các cấp; thực hiện chủ trương nghiêm cấm tặng quà Tết cho cấp trên dưới mọi hình thức; không sử dụng kinh phí, phương tiện, tài sản công vào các hoạt động Tết trái quy định. Trong dịp Tết Mậu Tuất 2018, Thanh tra TP đã có báo cáo UBND TP về tình hình sử dụng tài sản, tặng quà và nhận quà tặng không đúng quy định. Theo đó, trên địa bàn TP chưa phát hiện trường hợp sử dụng tài sản công, tặng quà, nhận quà tặng không đúng quy định, có tính chất vụ lợi.

Một lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk cho biết những năm qua, tỉnh này luôn thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của trung ương về việc cấm cán bộ tặng quà Tết cho lãnh đạo; không tổ chức đoàn ra Hà Nội. Vị này cho biết năm nay tại các cuộc họp cuối năm sẽ quán triệt thực hiện chủ trương này.

Minh họa: KHỀU

Quà biếu bị biến tướng

Trên thực tế, trong những ngày cận Tết nguyên đán, dù các cơ quan, ban, ngành nhiều nơi đăng thông tin rộng rãi không nhận hoa, quà biếu nhưng lượng hoa và quà vẫn đưa đến dưới nhiều hình thức khác nhau. Do vậy, báo cáo không phát hiện trường hợp nào tặng, nhận quà Tết trái quy định, nhiều người dân còn băn khoăn, cho rằng kết quả này chỉ là hình thức.

Về vấn đề này, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng Ban Dân nguyện của QH, cho rằng việc tặng quà Tết đang bị biến tướng, nhiều người lợi dụng văn hóa truyền thống để đưa vào đó những tư lợi cá nhân. "Nếu một cá nhân nào đó đã có chủ đích để đi biếu quà Tết thì rất khó giám sát, phát hiện. Do vậy, cũng rất khó đo đếm tính thực chất của các báo cáo mà các bộ, ngành, địa phương gửi về TTCP" - ĐB Nhưỡng nhấn mạnh.

Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, những năm gần đây, với quyết tâm của cả hệ thống chính trị, việc ngăn chặn biếu xén trong dịp lễ, Tết được người dân rất đồng tình ủng hộ. "Việc thực hiện chỉ thị cần phải nghiêm túc. Nếu cá nhân bị phát hiện, tố cáo cần phải xử lý" - ông Nhưỡng đề nghị.

Ông Phạm Văn Hòa, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, cho rằng ngày Tết có món quà tặng nhau thì không xấu nhưng chuyện biếu - nhận quà đã có sự biến tướng, biếu để được lòng lãnh đạo. "Lãnh đạo cần gương mẫu không nhận quà và thực hiện nghiêm quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên phải tuân thủ không được nhận quà biếu". Theo ông Hòa, doanh nghiệp nhà nước cần mối quan hệ với bộ, ngành nên họ có thể biếu quà nhưng không được ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, nếu hằng năm, tình trạng này cứ diễn ra thì sẽ thành tiền lệ không hay.

GS-TS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH, bảo rằng quan điểm chỉ đạo của Đảng và Chính phủ đã rất rõ nhưng việc này có được thực hiện một cách nghiêm túc hay không?