Cho thuê vỉa hè

Trong cuộc họp mới đây về việc lập lại trật tự hè phố, lãnh đạo TP Hà Nội cho rằng để hài hòa giữa bảo đảm trật tự đô thị, phát triển kinh tế - xã hội và an sinh xã hội, các cơ quan của thành phố cần nghiên cứu cách làm căn cơ, duy trì kết quả lâu dài, không "bắt cóc bỏ dĩa", lãng phí nguồn lực. Lãnh đạo Hà Nội cũng yêu cầu các quận mạnh dạn thí điểm quy hoạch khu vực cho thuê vỉa hè, đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người dân đang mưu sinh trên vỉa hè.

Theo dự kiến, một số tuyến phố có vỉa hè rộng trên 5 m, sau khi chừa lại 1,5 m cho người đi bộ, sẽ được thí điểm để cho thuê. TP Hà Nội cũng đồng thời nghiên cứu mô hình các nước để đưa ra nhiều giải pháp khác nhau, kể cả giải pháp cho thuê vỉa hè thu phí theo giờ.

Việc cho thuê vỉa hè thật ra cũng đã được một quận trung tâm, sầm uất của TP Hà Nội tiến hành thí điểm trước đó. Hơn năm trước, vào cuối năm 2021, để kinh doanh và phục vụ du khách, UBND TP Hà Nội đã thống nhất cho phép quận Hoàn Kiếm sử dụng tạm thời hè phố. Theo đó, 5 tuyến phố được cho phép sử dụng vỉa hè để kinh doanh gồm: Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Phùng Hưng và Lê Phụng Hiểu. Thời gian hoạt động từ 6 giờ hôm trước đến 2 giờ hôm sau, riêng phố Phùng Hưng từ 6 giờ đến 22 giờ. Phí thuê kinh doanh trên hè phố là 45.000 đồng/m²/tháng.

Việc cho thuê vỉa hè dù đã tiến hành hơn một năm trước nhưng hiện vẫn còn những luồng ý kiến khác nhau. Có không ít ý kiến không đồng tình việc cho thuê hè phố, bởi cho rằng hè phố là dành cho người đi bộ và việc cho thuê vỉa hè để kinh doanh có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực về an toàn cho người đi bộ, giao thông công cộng, an ninh và thẩm mỹ đô thị… Luồng ý kiến này cho rằng cần tìm những giải pháp khác để làm gia tăng cơ hội kinh doanh và thu nhập của thành phố thay vì cho thuê không gian vỉa hè.

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến ủng hộ việc cho thuê vỉa hè, lòng đường ở những nơi có đủ điều kiện. Theo đó, sử dụng các dịch vụ trên hè phố là một nhu cầu thực tế của người dân cũng như du khách. Điều quan trọng không kém là liên quan tới sinh kế của người dân - những người lâu nay vẫn mưu sinh trên hè phố.

Việc cho thuê hay không cho thuê hè phố cũng như lập lại trật tự vỉa hè là vấn đề không đơn giản, nếu không muốn nói là nan giải ở Hà Nội cũng như nhiều đô thị nước ta. Nhiều biện pháp quản lý, chiến dịch giành lại vỉa hè đều chưa thành công, trong đó đã không tính căn cơ 2 yếu tố quan trọng, đó là diện tích dành cho giao thông tĩnh quá ít ỏi so với nhu cầu và sinh kế của rất nhiều người dân. Thuê vỉa hè vì thế có thể là một giải pháp khả thi cần xem xét nghiêm túc trong bối cảnh hiện nay trên các tuyến phố đủ điều kiện về không gian cũng như nhu cầu cấp bách.