Cố Thủ tướng Phan Văn Khải: "Cho tôi ăn Tết cùng công nhân với!"

Khi anh Phan Văn Khải làm Chủ tịch UBND TP HCM, tôi làm Chủ tịch LĐLĐ TP. Ban đầu, anh xem tổ chức Công đoàn (CĐ) như một sở của TP, hội họp gì cũng không thấy mời, quyết định các vấn đề liên quan đến người lao động mà CĐ không được dự. Tôi đến gặp anh, nói thẳng: "Anh làm Chủ tịch UBND TP mà không chấp hành quy định pháp luật là sao?". Anh ngớ người ra và lắng nghe...

Anh hỏi: "Đâu, chỗ nào quy định đâu, cô chỉ tôi coi?". Tôi nêu những điều khoản của Luật CĐ ra. Theo đó, chủ tịch LĐLĐ tỉnh, TP được tham gia, bàn và biểu quyết các vấn đề liên quan đến người lao động. Nghe xong, anh cười: "Cô về tổ chức một cuộc họp mời công nhân (CN) và cán bộ CĐ đi, tôi sẽ dự".

Thời ấy (giai đoạn 1978-1985), đời sống công nhân lao động (CNLĐ) vô cùng khó khăn. CN không thất nghiệp hoàn toàn nhưng không đủ việc cho họ làm. Nhiều CN làm được 10 ngày phải nghỉ để dành việc cho những CN khác. Tình trạng việc làm cứ thế lay lất. Đặc biệt, CN vệ sinh có cuộc sống vô cùng vất vả, thiếu chỗ ở. Nhiều gia đình CN vệ sinh phải ở trong các lều trại, nhà tạm qua mấy thế hệ. Còn CN ngành thủy hải sản đứng suốt ngày nên chân bị phù nề. Họ muốn lên tiếng lắm mà chẳng biết nói với ai.

Anh Khải đến và lắng nghe không sót lời nào, rồi hứa giải quyết từng vấn đề cho CN. Quan trọng hơn, anh thay đổi rất tích cực khi cuộc họp nào của UBND TP liên quan đến CNLĐ anh đều mời tổ chức CĐ đến dự, lắng nghe ý kiến trình bày của CĐ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng lãnh đạo nhà nước, Chính phủ đến viếng cố Thủ tướng Phan Văn Khải tại Hội trường Thống Nhất (TP HCM) ngày 20-3 Ảnh: GIA MINH

Với anh Sáu Khải, tôi nhỏ tuổi hơn, chức vụ thấp hơn, học vấn cũng không bằng nhưng anh đã lắng nghe cặn kẽ từng vấn đề tôi trình bày, đề xuất. Chuyện gì giải quyết được, anh cho làm ngay. Theo tôi, đây là một vị lãnh đạo cầu thị, có tâm và rất gần dân.

Khi làm Chủ tịch UBND TP, anh rất quan tâm đến đời sống người lao động. Có lúc thiếu tiền mặt, không có để phát lương cho công chức - viên chức, anh chỉ đạo tìm cách giải quyết sớm, không để họ thiếu thốn. Đặc biệt, thời bấy giờ, vấn đề nhà ở cho người lao động rất cấp bách, nhất là CN các ngành vệ sinh, điện, nước. Nếu như họ không làm việc một ngày thì TP không điện, không nước và tràn ngập rác, sẽ trở thành TP "chết". Nhận thấy điều đó, UBND TP luôn quan tâm đến nhóm đối tượng lao động này, thể hiện qua chủ trương ưu tiên cấp nhà cho con liệt sĩ và CN các ngành điện, nước, vệ sinh. Rất nhiều CNLĐ đã có nhà từ chủ trương đó.

Anh Sáu Khải lúc bấy giờ rất nhiều việc nên không thể dự được tất cả cuộc họp của tổ chức CĐ TP. Dù vậy, cuộc họp nào anh cũng đều cử thư ký đi thay rồi về báo cáo lại cho anh. Và anh cũng tham gia ăn Tết cùng CN trong đêm giao thừa.

Mỗi đêm giao thừa Tết nguyên đán, tổ chức CĐ chia ra 4 đoàn mang bánh chưng, bánh tét, mứt, trái cây đến ăn Tết cùng CN vệ sinh, điện, nước và Công ty VISSAN. Anh Khải bảo: "Cô sắp xếp cho tôi ăn Tết cùng CN với!". Tôi cười: "Nếu anh muốn ăn Tết với CN thì phải tuân theo điều kiện của tôi là chỉ có mình anh và cậu thư ký đi thôi. Chứ đến đông người, rình rang, CN ngại lắm, họ không biết nói gì và ăn Tết cũng mất ngon". Anh gật đầu. Thế là anh đã có 2 cái Tết vui cùng CN vệ sinh và CN VISSAN. Có lẽ chính sự gần gũi, sâu sát với đời sống CN mà anh Sáu Khải đã có nhiều quyết sách phù hợp cho người lao động; sớm cơ khí hóa, tự động hóa ngành vệ sinh TP hiện đại như ngày hôm nay.

Từ chỗ "căng thẳng" với nhau, tôi và anh Sáu Khải thành ra thân thiết. Sau này, khi anh làm Phó Thủ tướng, rồi Thủ tướng Chính phủ, mỗi khi ra trung ương hội họp, tôi đều đến thăm anh. Các anh chị cán bộ khác tại TP HCM cũng vậy. Anh rất gần gũi, chân tình, không giữ khoảng cách với mọi người. Nhờ biết tôn trọng, lắng nghe mà anh có những quyết định kịp thời, hợp với thực tế và ý nguyện của CNLĐ.