CLIP: Vớt xác máy bay B-52 ở hồ Hữu Tiệp

Hồ Hữu Tiệp nằm trên địa bàn phường Ngọc Hà (quận Ba Đình, TP Hà Nội) là nơi lưu giữ xác máy bay B-52 bị bắn hạ trên bầu trời Hà Nội vào ngày 27-12-1972. Địa điểm này đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử quốc gia. 

Trước sự xuống cấp cùng nguy cơ trở thành phế tích, TP Hà Nội đã gấp rút triển khai dự án tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử quốc gia hồ Hữu Tiệp.

Theo ghi nhận, mảnh xác máy bay B52 đã được đơn vị thi công di chuyển từ vị trí cũ dưới lòng hồ lên giàn sắt khác trên nền đất cao hơn để phục vụ việc tu bổ, tôn tạo di tích hồ Hữu Tiệp và mảnh xác máy bay.

Cùng với công tác bảo trì, duy tu xác máy bay, dự án còn bao gồm các nhiệm vụ như: Xây bệ đỡ, bảo quản và trưng bày hiện vật tại chỗ; tôn tạo tường rào, kè xung quanh hồ, cải tạo, chỉnh trang tổng thể khu nhà phụ trợ 2 tầng và hạ tầng kỹ thuật…

Tại hiện trường, đơn vị thi công thận trọng móc nối xác máy bay B-52 vào giàn cẩu đã được lắp đặt sẵn để cẩu lên, nhiều công nhân đã tiến hành chằng buộc kỹ càng bằng xích cỡ lớn. Việc móc nối, di chuyển đảm bảo độ cân bằng để hạn chế thấp nhất việc tung rời xác máy bay khi đưa lên khỏi vị trí cũ tại lòng hồ. Sau đó, xác máy bay được đặt vào giàn sắt khác trên nền cao bên cạnh, phục vụ cho việc duy tu, bảo trì. Xung quanh xác máy bay B-52, đơn vị thi công đóng hàng cọc tre để bùn phía ngoài không tràn vào, thuận lợi cho việc thu gom các di vật, hiện vật liên quan đến xác máy bay.

Hàng chục công nhân đã lắp cẩu đưa những phần còn lại của xác máy bay B-52 lên bờ

Ông Phạm Minh Hoàng, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Ba Đình, cho biết: "Do dự án tu bổ, tôn tạo hồ Hữu Tiệp có hạng mục quan trọng liên quan đến xác máy bay B-52, do vậy, việc tu bổ được thực hiện một cách khoa học, thận trọng, đảm bảo giữ được các giá trị gốc của di tích và hiện vật, trả lại đúng hiện trạng ban đầu. Trước khi rút cạn nước hồ, đơn vị thi công đã chụp ảnh, số hóa toàn bộ xác máy bay, để khi lắp trở lại sẽ đảm bảo nguyên trạng".

Nhìn lại xác chiếc máy bay B-52, bà Lê Hoàng Anh ở phường Ngọc Hà (Ba Đình, Hà Nội) xúc động chia sẻ: "Khi chiếc máy bay bị bắn hạ trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không cách đây 49 năm, cả bầu trời sáng rực, mảnh máy bay rơi xuống làm nước trong lòng hồ bắn tung toé. Trong trận chiến này, tôi cũng đã mất đi 2 người anh chị ruột thịt của mình do bom đạn, giờ đây khi nhìn lại mảnh vỡ của máy bay, những ký ức xưa vẫn ùa về trong tâm trí tôi với bao kỷ niệm không thể quên".

Để hạn chế làm rách vỡ khi trục vớt, các mảnh máy bay B-52 đều được cố định bằng những sợi xích lớn kết nối với một bộ khung giàn thép ở phía trên nhằm đảm bảo lực nâng được phân bổ đều lên mảnh xác B-52.

Dự án tu bổ, tôn tạo di tích hồ Hữu Tiệp và mảnh xác máy bay B-52 bị bắn rơi ngày 27-12-1972 bao gồm một số nội dung như xây bệ đỡ, bảo quản và trưng bày tại chỗ mảnh xác máy bay B52; tôn tạo tường rào, kè xung quanh hồ (phá dỡ và xây lại 34,6 m kè đá hộc; phá dỡ và xây lại 152,2 m tường rào, lan can đỉnh kè, cửa, thang xuống hồ); nạo vét bùn trong lòng hồ; cải tạo, chỉnh trang tổng thể khu nhà phụ trợ 2 tầng; hạ tầng kỹ thuật.

Sau công đoạn trục vớt, xác máy bay B-52 sẽ được tiến hành bảo quản cơ học, bảo quản trị liệu hiện vật theo các bước: Làm sạch, loại bỏ tạp chất, ức chế ăn mòn, gia cố, tạo lớp màng phủ bảo vệ, phủ lớp sơn chống ăn mòn và các tác động lý hóa của nước với hiện vật kim loại ngâm trong nước… với sự tư vấn, hỗ trợ và giám sát của Hội đồng đánh giá di tích. Sau khi hoàn tất việc duy tu, bảo dưỡng, Ban quản lý dự án sẽ mời Hội đồng đánh giá di tích đánh giá và xin ý kiến di chuyển xác máy bay về vị trí ban đầu.

Hình ảnh công nhân đang trục vớt những phần còn lại của xác máy bay B-52 ở hồ Hữu Tiệp:

Toàn cảnh khu vực hồ Hữu Tiệp, nơi đang trục vớt xác máy bay B-52 nhằm bảo trì, tôn tạo...

Trước thi tiến hành trục vớt, đơn vị thi công phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện rà phá bom mìn, nạo vét lòng hồ và tìm hiện vật theo phương pháp khảo cổ.

Công nhân sử dụng cẩu thực hiện buộc các điểm cố định của xác máy bay B-52

Trong quá trình tìm hiện vật dưới lòng hồ, đơn vị thi công thu gom được nhiều mảnh vỡ và tấm vải bạt vẫn có độ bền cao

Tất cả những hiện vật này đều được tiến hành phân loại, đánh dấu một cách cẩn thận và sau này Ban quản lý dự án sẽ xin ý kiến Hội đồng đánh giá di tích xử lý các mảnh vỡ theo hướng lắp trả lại xác máy bay hoặc trưng bày tại bảo tàng.

Khu vực bên ngoài được quây bạt kĩ lưỡng

Công nhân thực hiện trục vớt xác máy bay B-52 trong nhiều giờ đồng hồ

Những gì còn sót lại của xác máy bay B-52 ngâm mình dưới lòng hồ Hữu Tiệp suốt nhiều năm qua

Công nhân bố trí khung giàn thép cùng những sợi xích sắt lớn được chằng móc kỹ để đảm bảo lúc nâng lên, mảnh xác máy bay không bị rách, vỡ

Sau công đoạn trục vớt, xác máy bay B-52 sẽ được tiến hành bảo quản cơ học, bảo quản trị liệu hiện vật

Cọc được công nhân đóng quanh khu vực xác máy bay B-52

Rất đông người dân có mặt chứng kiến đưa xác máy bay B-52 lên bờ

Nhiều người dùng điện thoại ghi lại hình ảnh