Hài cốt liệt sĩ mất tích bí ẩn: Có thể không bao giờ tìm ra được!

Sáng 29-1, tại trụ sở Cục Người có công - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), cuộc họp khẩn giữa đại diện Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh với đại diện thân nhân liệt sĩ Lưu Thanh Tâm đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Cục trưởng Đào Ngọc Lợi, liên quan đến vụ việc Báo Người Lao Động phản ánh ngày 26-1.

Mất chứ không phải thất lạc!

Trong bài viết "Hài cốt liệt sĩ mất tích bí ẩn", Báo Người Lao Động đã thông tin về việc ông Lưu Thanh Tâm (SN 1955 ở xã Kim Xá, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) nhập ngũ tháng 2-1975 tại Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 28, Sư đoàn 10, Quân đoàn 3 và hy sinh ngày 17-7-1978 khi chiến đấu bảo vệ biên giới tại tỉnh Tây Ninh.

Giấy báo tử ngày 20-12-1978 của quân đội gửi về cho gia đình ghi rõ thi hài liệt sĩ Lưu Thanh Tâm mai táng tại mộ số 32, hàng 3 Nghĩa trang 2, xã Thạnh Tây, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Trong biên bản bàn giao liệt sĩ số 01/CT ngày 4-1-1979, Quân đoàn 3 cho biết phần mộ liệt sĩ Lưu Thanh Tâm được Sư đoàn 10 bàn giao cho Phòng Thương binh và Xã hội (nay là Phòng LĐ-TB-XH) huyện Tân Biên với số thứ tự 35, trang 4 của danh sách liệt sĩ tại Nghĩa trang 2, xã Thạnh Tây.

Toàn cảnh buổi họp khẩn tìm hướng giải quyết dứt điểm vụ mất hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm

Tuy nhiên, năm 2011, em trai liệt sĩ Lưu Thanh Tâm là ông Lưu Văn Vinh vào Tây Ninh tìm kiếm thì được thông báo là mộ phần của liệt sĩ này đã được cất bốc trước năm 1990. Không đồng ý với giải thích này, ông Vinh cho rằng ngành LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh đã thiếu trách nhiệm khi để mất hài cốt liệt sĩ...

Mở đầu buổi làm việc nêu trên, Cục trưởng Đào Ngọc Lợi đã có lời xin lỗi thân nhân liệt sĩ Lưu Thanh Tâm vì để vụ việc kéo dài nhiều năm. "Với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước cấp trên, chúng tôi đã nhiều lần chỉ đạo giải quyết nguyện vọng của thân nhân liệt sĩ. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm, vẫn chưa thể làm gia đình toại nguyện. Vẫn biết việc này là rất khó khăn nhưng các cơ quan quản lý phải có trách nhiệm làm đến nơi đến chốn" - ông Lợi nhấn mạnh.

Được đề nghị phát biểu, ông Lưu Văn Vinh đã trình bày quá trình tìm kiếm hài cốt anh trai mình. Một lần nữa, ông bày tỏ sự không hài lòng và phản bác nhiều văn bản trả lời trước đó của Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh, khi cho rằng hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm đã bị thất lạc. "Tôi hoàn toàn phản bác việc trả lời cho gia đình là thất lạc hài cốt liệt sĩ. Đây hoàn toàn là việc để mất hài cốt liệt sĩ. Mẹ tôi năm nay 93 tuổi, yếu lắm rồi. Vì vậy, tôi đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước trả lời dứt điểm" - ông Vinh bức xúc.

Ông Đào Ngọc Lợi cho biết qua nghiên cứu hồ sơ, có thể khẳng định khi các đơn vị bàn giao là có mộ, có hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm và ngành LĐ-TB-XH Tây Ninh đã tiếp nhận về nghĩa trang. "Tuy nhiên, sau khi địa phương làm công tác cải tạo, nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ thì phát hiện 14 ngôi mộ không có hài cốt, trong đó có liệt sĩ Lưu Thanh Tâm và nghĩ rằng thân nhân đã cất bốc về quê hương" - ông Lợi giải thích.

Ông Lợi cũng cho rằng 14 ngôi mộ này chắc chắn đã được các thân nhân liệt sĩ khác cất bốc di chuyển đâu đó. "Nếu không phải là thân nhân liệt sĩ thì không thể đi bốc mộ liệt sĩ về được" - ông khẳng định.

Ba yêu cầu của thân nhân liệt sĩ

Đại diện Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh dự họp, ông Lê Bình Thanh, Trưởng Phòng Người có công, đã gửi lời xin lỗi đến thân nhân liệt sĩ Lưu Thanh Tâm. Theo ông, do công tác quản lý của nghĩa trang thời điểm đó chưa khoa học, chu đáo nên có những thiếu sót.

"Có thiếu sót thì cũng không thể đổ lỗi cho ai, dù chúng tôi là người mới, thế hệ sau này cũng phải nhận trách nhiệm nào đó. Chúng tôi hứa sẽ tiếp tục phối hợp với gia đình, cơ quan chức năng để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm hoặc có phương án giải quyết thích hợp, hài hòa nhất" - ông Thanh nói.

Trong cuộc làm việc, ông Thanh vẫn dùng từ "thất lạc" hài cốt liệt sĩ. Ngay lập tức, ông Lưu Văn Vinh phản bác và đề nghị Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh phải nhận là để mất hài cốt liệt sĩ chứ không thể nói là thất lạc. "Thà rằng anh tôi hy sinh mà chưa tìm thấy thi thể thì tôi cũng chia sẻ và không thể đòi hỏi gì, vì trong hoàn cảnh chiến tranh. Thế nhưng, trong khi anh tôi đã được mai táng, có bàn giao, giờ hài cốt để mất thì phải nhận rõ trách nhiệm là để mất chứ không thể nói thất lạc" - ông Vinh quả quyết.

Về hướng giải quyết, ông Vinh nhấn mạnh năm nay là 40 năm kể từ ngày anh trai mình hy sinh. "Hài cốt anh trai tôi mất thì cũng đã mất rồi, tìm lại là rất khó và có thể không thể tìm được nữa" - ông Vinh ngậm ngùi.

Ông Vinh bày tỏ ông và gia đình cũng chia sẻ nhưng yêu cầu ngành LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh 3 việc: "Thứ nhất, phải về nhà xin lỗi mẹ tôi, có đại diện chính quyền địa phương chứng kiến. Thứ hai, xây một ngôi mộ gió cho anh trai tôi tại Nghĩa trang xã Kim Xá, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Thứ ba, phải đền bù tổn thất cho gia đình trong những năm tháng đã đi tìm cũng như khiếu nại, kêu cứu các nơi trong việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm".

Ông Đào Ngọc Lợi cho biết đề xuất của đại diện thân nhân liệt sĩ Lưu Thanh Tâm là hợp lý. Vì vậy, ông cho biết với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, Cục Người có công sẽ luôn theo sát, đốc thúc Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh giải quyết vụ việc để thân nhân liệt sĩ không còn bức xúc, băn khoăn.

Với 3 đề xuất của ông Lưu Văn Vinh, ông Đào Ngọc Lợi đề nghị ông Lê Bình Thanh về báo cáo lãnh đạo Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh xem xét và có hướng giải quyết phù hợp. "Đây là ý kiến chính đáng chứ không phải tự nhiên người ta đòi hỏi. Tất nhiên, việc đền bù thì không gì có thể bù đắp được. Chủ yếu bằng tình cảm là chính chứ nếu đền bù bằng vật chất thì rất khó vì không thể định lượng được và cũng không có quy định. Còn việc xin lỗi gia đình, bằng phương pháp nào tính sau nhưng chắc chắn phải thực hiện" - ông Lợi nêu rõ.

Ông Lê Bình Thanh cho biết sau cuộc họp này, ông sẽ báo cáo lãnh đạo Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh về những đề nghị của ông Lưu Văn Vinh. Sở LĐ-TB-XH tỉnh Tây Ninh cũng sẽ sớm có báo cáo gửi Cục Người có công về hướng giải quyết vụ việc để mất hài cốt liệt sĩ Lưu Thanh Tâm.