Công bằng và minh bạch

Thực ra, ngay sau khi trạm BOT T2 bắt đầu thu phí từ năm 2017 đã gặp phải phản ứng gay gắt. Mặc dù nhà đầu tư đã xem xét miễn giảm cho một số đối tượng nhưng vẫn chưa thực thi đúng lẽ công bằng. Ùn tắc giao thông xảy ra tại trạm này trong tuần qua là tất yếu, nó càng trở nên bức xúc hơn sau khi cầu Vàm Cống thông xe và vào mùa lễ hội vía bà Chúa Xứ núi Sam.

Điều đáng nói là vị trí xây trạm BOT T2 được xác định sau khi cầu Vàm Cống đã được định vị. Dù là trạm thu phí cho công trình nâng cấp chỉ một đoạn Quốc lộ 91 nhưng lại nằm ở nơi "đắc địa" án ngữ 4 hướng. Không chỉ các phương tiện giao thông đi từ Cần Thơ lên theo Quốc lộ 91 phải chịu phí mà xe qua cầu Vàm Cống, từ Long Xuyên xuống, bên Rạch Giá qua theo Quốc lộ 80 dù chỉ sử dụng đoạn đường khoảng 300 m nhưng đều phải trả phí cho toàn tuyến. TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, gọi đây là một kiểu "ăn một quả trứng phải trả tiền 146 quả" là không công bằng.

Rất sòng phẳng, người dân chỉ yêu cầu "chúng tôi muốn đi bao nhiêu mét đường thì trả bấy nhiêu tiền". Nó cũng là lẽ công bằng cho nhà đầu tư bỏ vốn ra làm đường, thực hiện chủ trương xã hội hóa đầu tư hạ tầng giao thông. Nhưng lẽ công bằng phải được thực thi không chỉ cho giới tài xế mà còn đối với doanh nghiệp và người dân khi họ bị buộc phải trả thêm một khoản phí vô hình, bất hợp lý khi tiêu dùng một sản phẩm, dịch vụ phải chịu phí BOT. Cũng cần nhìn nhận CPI (chỉ số giá tiêu dùng) và PCI (chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh) của các địa phương trong vùng phải gồng lưng cõng thêm gánh nặng, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh nếu vẫn còn tồn tại sự bất công tương tự.

Dư luận còn bức xúc trước tính minh bạch của việc thu phí trạm BOT T2 khi báo chí tìm hiểu nó được "sinh ra" như thế nào? Hóa ra, trạm BOT này không chỉ được thu phí cho dự án nâng cấp một đoạn Quốc lộ 91 mà còn ghép chung với dự án nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 91B do bị hư hỏng nặng sau một thời gian ngắn đưa vào sử dụng. Ngoài ra, khoảng cách giữa trạm BOT T2 trên địa bàn quận Thốt Nốt và trạm BOT T1 trên địa bàn quận Ô Môn cùng nằm trên một tuyến đường chỉ cách nhau 35 km là vi phạm khoảng cách tối thiểu đặt trạm BOT.

Trạm thu phí BOT T2 Cần Thơ đã tạm ngưng thu phí từ ngày 25-5 nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều bức xúc vì lẽ công bằng và tính minh bạch. Việc tạm dừng thu phí trạm BOT T2 để thống kê xe qua trạm nhằm thực hiện chính sách miễn giảm chỉ tạm thời giảm sức nóng. Gốc vấn đề vẫn là bảo đảm tính minh bạch và lẽ công bằng.