Đề xuất cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội để phục vụ tái định cư

Ngày 6-10, bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM chủ trì hội thảo góp ý cho dự án Luật Đất đai (sửa đổi), sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4.

Lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại TP HCM.

Phát biểu hội thảo, luật sư Trương Thị Hòa nhấn mạnh người dân rất quan tâm đến vấn đề bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại Điều 97 của dự thảo. Trong đó, khoản 2 có nội dung: "Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ"; Khoản 4: "Việc tổ chức xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất".

Theo luật sư Trương Thị Hòa, quy định trên thể hiện sự quan tâm đến quyền có nơi ở hợp pháp của công dân được quy định tại Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, tính khả thi là một vấn đề và đòi hỏi Nhà nước phải nỗ lực nhiều hơn. Do đó, bà đề nghị bổ sung tại Khoản 4: "Nhà nước đảm bảo việc tổ chức xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất".

Luật sư Trương Thị Hòa góp nhiều ý kiến về việc đảm bảo quyền lợi người dân khi bị thu hồi đất.

Về tái định cư, luật sư Trương Thị  Hòa cho hay Điều 114 của dự thảo quy định UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất. Theo đó, các điều kiện về khu tái định cư phải được đảm bảo bao gồm hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; thứ tự ưu tiên về địa điểm tái định cư cũng thể hiện rõ tại dự thảo.

"Nhưng thực tế, khả năng đảm bảo thực hiện các quy định này rất khó. Do đó, kiến nghị UBND cấp tỉnh nơi có đất bị thu hồi bảo đảm quyền có nơi ở hợp pháp của công dân bằng phương thức cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội. Điều này cũng phù hợp với chủ trương phát triển nhà ở xã hội hiện nay" - luật sư Hòa nói.

Cũng theo luật sư Trương Thị  Hòa, Điều 98 dự thảo quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa được cấp là trường hợp được bồi thường về đất đai khi Nhà nước thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Trong thực tế, khi thực hiện Luật đất đai 2013, trường hợp này phát sinh nhiều phức tạp do pháp luật không quy định rõ ràng về các trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, việc áp dụng quy định này phát sinh nhiều khiếu nại, tranh chấp. Người dân gặp khó khăn khi chứng minh đủ điều kiện cấp giấy.

"Vì vậy, kiến nghị trong trường hợp người dân đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng dụng đất nhưng vì quy hoạch nên chưa được cấp thì trách nhiệm chứng minh lý do chưa được cấp phải thuộc về Nhà nước bởi người dân chứng minh thì khó vô cùng" – bà Hòa nói.