Phóng viên: Sau gần nửa nhiệm kỳ với nhiều nỗ lực của Chính phủ, tình trạng "trên nóng dưới lạnh" đã được khắc phục như thế nào, thưa ông?
- Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Thông điệp liêm chính, kiến tạo, phục vụ và hành động đã lan rộng từ trung ương đến địa phương. Kết quả nổi bật là lần đầu tiên trong lịch sử, Chính phủ không còn nợ đọng văn bản hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh. Cùng với đó là luôn tuân thủ việc công khai, minh bạch khi lấy ý kiến đối tượng bị tác động trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng và Tổ công tác của Chính phủ làm việc với một số bộ, ngành Ảnh: NHẬT BẮC
"Bắn đúng chỗ, đi đúng đường"
Tổ công tác của Thủ tướng có thể coi là "điểm nhấn" nổi bật và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo sức ép đối với các bộ, ngành có chuyển biến nhưng ông cũng chịu những áp lực?
- Thủ tướng thành lập Tổ công tác Thủ tướng với nhiệm vụ giúp Thủ tướng đôn đốc các bộ, ngành. Đây là việc rất nhạy cảm, rất va chạm. Khi Tổ công tác có những cuộc kiểm tra đầu tiên tại một số bộ có nhận được ý kiến phàn nàn: "Anh cũng là bộ trưởng, tôi cũng là bộ trưởng, tại sao anh kiểm tra, phê bình tôi?". Chúng tôi cũng lường trước phản ứng này. Chúng tôi đã giải thích rõ rằng đây là nhiệm vụ Thủ tướng giao, chúng tôi cũng không có thẩm quyền phê bình bộ trưởng mà chúng tôi chỉ truyền tải thông điệp, tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng. Tổ công tác kiểm tra nhiệm vụ Chính phủ giao chứ không phải là cơ quan thanh tra kiểm tra, không mang tính bới móc, soi mói mà chỉ muốn những nhiệm vụ ấy được triển khai một cách toàn diện, đồng bộ. Ngược lại, chúng tôi cũng sẵn sàng nhận lỗi nếu như Văn phòng Chính phủ (VPCP) tham mưu cho Thủ tướng giao bộ, ngành thực hiện nhiệm vụ không đúng.
Sau một thời gian, thì các bộ trưởng lại rất mong mỏi Tổ công tác về giúp, bởi Tổ công tác truyền tải chỉ đạo của Thủ tướng cũng tạo ra động lực, chỉ đạo quyết liệt hơn của bộ trưởng, tạo ra sự lan tỏa rất tốt xuống cơ sở.
Thủ tướng giao nhiệm vụ cho Tổ công tác là "phải bắn trúng đích chứ không bắn chỉ thiên"?
- Tổ công tác đã đạt được mong đợi ban đầu của Thủ tướng. Tổ công tác kiểm tra không phải "cưỡi ngựa xem hoa" mà kiểm tra có mục tiêu theo từng thời kỳ. Vào giữa năm 2017, khi Thủ tướng chỉ đạo về tăng trưởng thì Tổ công tác giúp Thủ tướng đi thực tế xuống các tập đoàn, địa phương, để thấy rằng cần có sự tháo gỡ về tăng trưởng. Tháng 8-2017 khi Thủ tướng đưa ra Nghị quyết 75 và 115 của Chính phủ về cắt giảm chi phí chính thức và phi chính thức cho doanh nghiệp (DN), cắt bỏ rào cản trong kiểm tra chuyên ngành và các điều kiện liên quan, Tổ công tác đã đi thực tế xuống cơ quan hải quan tại Hải Phòng, rồi khu vực 3 của TP HCM, đi xuống các bộ, ngành có liên quan đến thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Trong 41 lần kiểm tra các bộ, ngành, địa phương chúng tôi đã dành ra 9 cuộc kiểm tra chuyên ngành, từ đó có thể nói các cuộc kiểm tra đã "bắn đúng chỗ, đi đúng đường".
Thực tế vẫn còn trường hợp "chây ì" như chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu bị phê bình 3 lần vì chậm thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ hay Bệnh viện Ung bướu TP HCM khi Chính phủ yêu cầu xem xét lại việc đấu thầu vẫn tiếp tục đưa các thiết bị vào triển khai?
- Đúng là tư tưởng người đứng đầu Chính phủ rất quyết liệt nhưng đi vào việc cụ thể thì khác. Cũng có cơ quan đơn vị địa phương thực hiện chưa nghiêm túc việc này, trong đó có trách nhiệm của người đứng đầu.
Điều chuyển cán bộ yếu kém
Ông đã không ít lần khẳng định "để văn bản chạy nhanh thì cứ thay người"?
- Hiệu quả công tác kém thường do hai nguyên nhân: Một là, do cán bộ kém thực sự, hai là, cán bộ giỏi nhưng lại giỏi "đánh võng", gây khó dễ cho DN và người dân. Vì vậy cũng cần có giáo dục chính trị tư tưởng, nhắc nhở nếu không làm được thì bắt buộc phải điều chuyển. Vừa qua, tôi cũng đã sắp xếp, điều chuyển một số cán bộ VPCP. Nếu cán bộ không đáp ứng được công việc, không đủ khả năng đảm nhiệm nhiệm vụ sẽ mạnh dạn điều chuyển. Lãnh đạo VPCP cũng không chấp nhận những cán bộ làm việc trì trệ, kém hiệu quả và không có trách nhiệm.
Trả lời chất vấn trước Quốc hội vào tháng 11 vừa qua, Thủ tướng đã kêu gọi các DN không đưa hối lộ chính quyền nhưng nhiều ý kiến cho rằng chính quyền mới là phía quyết định chấm dứt tình trạng này?
- Việc phân cấp, phân quyền, xử lý minh bạch, công khai, nếu làm tốt, không có rào cản gì, cứ giải quyết công việc đúng trong thời hạn thì chắc chắn cả người dân, DN không cần phải tìm đến chính quyền để hối lộ. Tới đây, với việc xây dựng Chính phủ điện tử, thực hiện được cấp độ 4 (làm thủ tục, nhận và trả thủ tục qua mạng) thì người ta không phải xếp hàng nữa, cũng không cần lên Hà Nội mà ở ngay địa phương cũng nhận được thủ tục.
Theo tôi, trả lời của Thủ tướng trước Quốc hội rất sâu sắc. Bởi thực tế có những DN cũng có ý tứ lợi dụng và tranh thủ từ phía chính quyền. Họ muốn làm thêm cái này, làm nhanh hơn cái kia, những cái ngoài quy định của pháp luật nên họ tìm đến hối lộ chính quyền. Vì thế, cái cơ bản nhất là chúng ta phải xây dựng một thể chế quy định chế tài xử lý.
Ý KIẾN
Ông PHAN ĐỨC HIẾU, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM):
Tiến tới bãi bỏ hoàn toàn các rào cản
Thông điệp của Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân, lấy kinh tế tư nhân làm động lực phát triển kinh tế rất rõ ràng. Năm 2017 cũng là năm có hàng loạt nghị quyết liên quan đến DN được ban hành, thể hiện Chính phủ hành động nên môi trường kinh doanh năm nay được dự báo sẽ có nhiều triển vọng, thuận lợi hơn. Có một thực tế, trong suốt 15 năm qua, quá trình cải cách thường từ Chính phủ giao xuống tới các bộ, ngành nhưng nay bản thân nhiều bộ, ngành đã chủ động cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh để hỗ trợ DN. Nếu như các bộ ngành tiếp tục duy trì được "phong độ" như hiện nay, với sự chủ động, tích cực thì kết quả đạt được cho DN sẽ tốt hơn nữa.
Quan trọng hơn, tôi kỳ vọng quá trình cải cách không chỉ dừng lại ở việc cắt giảm thủ tục, điều kiện kinh doanh mà cần phải thay đổi tư duy, phương pháp quản lý theo hướng kiểm soát rủi ro. Dần tiến tới mục tiêu các bộ ngành cần bãi bỏ hoàn toàn rào cản kinh doanh, tạo môi trường kinh doanh thật sự tốt cho DN.
Ông PHẠM HẢI LONG, Tổng Giám đốc Công ty CP Thực phẩm Argex Sài Gòn:
Giảm bớt thủ tục kiểm tra chuyên ngành
So với trước đây, quá trình thông quan hàng hóa xuất khẩu đã tốt lên nhiều, giúp DN thuận lợi hơn. Xuất khẩu hàng nông sản đã được cải tiến, không chỉ ngành hải quan mà các bộ, ngành liên quan trong khâu kiểm tra chuyên ngành cũng giảm bớt thủ tục, giúp thông thoáng hơn. Như chúng tôi chuyên xuất khẩu hàng nông sản chế biến, cần nhập một số nguyên phụ liệu về để sản xuất, thời gian thông quan đã nhanh hơn trước nhiều. Do đó, trong năm 2018, DN kỳ vọng môi trường kinh doanh tiếp tục hoàn thiện, các thủ tục kiểm tra chuyên ngành được rà soát để giảm bớt, chuyển dần sang hậu kiểm, quản lý rủi ro. Bởi thực tế, nhiều chỉ tiêu trong quá trình thông quan, nước nhập khẩu không yêu cầu nhưng cơ quan quản lý vẫn kiểm tra, thậm chí một số chỉ tiêu không cập nhật theo thông lệ quốc tế gây khó cho DN.
Ông NGUYỄN LÂM VIÊN, Tổng Giám đốc Công ty Vinamit:
Cần môi trường, không cần hỗ trợ
Thời gian qua, chủ trương của Chính phủ, các bộ, ngành là tạo sự thông thoáng trong môi trường kinh doanh cho DN nhưng để chính sách xuống tận tay DN là cả một chặng đường dài. Như các DN trong ngành sản xuất, kinh doanh nông sản, tìm kiếm được khách hàng, thị trường đã khó, hiện không ít quốc gia đã cấm sản phẩm của Việt Nam nhập khẩu vào bằng hàng rào kỹ thuật. Vậy mà đôi khi DN còn bị vướng thủ tục ngay trên sân nhà, như việc gạo hữu cơ được khuyến khích sản xuất nhưng muốn xuất khẩu lại phải xin hạn ngạch khiến DN nản lòng.
Để cạnh tranh sòng phẳng và phát triển, DN cần môi trường thuận lợi chứ không hẳn là những hỗ trợ cụ thể bằng tài chính, ưu đãi…
TH.PHƯƠNG ghi
và quét mã QR
Bình luận (0)