Đơn vị thu phí lòng đường "hụt hơi"

Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích Thanh niên Xung phong (công ty TNXP) vừa gửi văn bản tới Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM và UBND TP có nội dung kiến nghị tạm ngưng hoạt động tổ chức thu phí sử dụng tạm lòng đường để đậu ôtô trên địa bàn kể từ ngày 15-8.

Phần mềm trục trặc, phối hợp chệch choạc

Trong văn bản trên, công ty TNXP cho biết đơn vị chính thức đảm nhận nhiệm vụ quản lý và thu phí sử dụng tạm lòng đường để đậu ôtô từ ngày 4-12-2020 theo Quyết định 4472/QĐ-UBND. Việc thu phí thực hiện trên cơ sở tiếp nhận cơ sở vật chất và phần mềm ứng dụng thu phí My Parking từ Sở GTVT. Tuy nhiên, do ứng dụng My Parking hoạt động chưa ổn định, xảy ra nhiều lỗi, công ty nhiều lần mời Viettel TP HCM - Chi nhánh Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội, đến xử lý nhưng phía Viettel không phản hồi, không liên hệ làm việc cũng như lắp đặt các cảm biến theo thỏa thuận trong hợp đồng như yêu cầu của Sở GTVT.

Lộn xộn ở bãi đỗ xe thu phí cạnh công viên 23-9 .Ảnh: ANH VŨ

Ngoài ra, thời gian qua công ty TNXP đã xây dựng phương án phối hợp xử lý các xe vi phạm tại hiện trường nhưng các đơn vị liên quan chậm ký phương án phối hợp. Trong khi đó, nhân viên của công ty TNXP không có thẩm quyền xử phạt hay các biện pháp chế tài, xử lý các lỗi vi phạm của lái xe… dẫn đến tình trạng cãi cọ, đôi co giữa nhân viên thu phí với lái xe hay các doanh nghiệp chiếm mặt tiền lòng đường để kinh doanh. Thậm chí, đôi co với người dân tự ý thu phí tại khu vực.

Từ những hạn chế trên, nếu thực hiện thu phí ôtô dưới lòng đường sẽ không đúng quy chế của UBND TP ban hành, do đó công ty này đề xuất tạm ngưng thực hiện thu phí này.

Công ty TNXP cũng đề nghị Sở GTVT hoàn thiện ứng dụng, công nghệ phù hợp; hoàn thiện công tác phối hợp xử lý hiện trường hoặc thực hiện phương án đấu thầu nhằm đạt hiệu quả cao hơn.

Trước đề xuất tạm ngưng hoạt động thu phí, Sở GTVT TP HCM đã có văn bản gửi UBND TP thể hiện quan điểm không đồng ý. Cụ thể, sở này khẳng định việc thu phí tạm thời ôtô đậu trên lòng đường được UBND TP giao cho công ty TNXP thực hiện theo Quyết định 4472 của UBND TP cũng như công ty này tự chịu trách nhiệm về áp dụng công nghệ, phương pháp thu theo Quyết định 4409 của UBND TP.

Qua thời gian triển khai, Sở GTVT nhận thấy việc thu phí chưa hiệu quả, chưa phản ánh đúng thực tế nên chưa có đủ cơ sở để xây dựng tiêu chí chọn đấu thầu đơn vị thu phí.

Do đó, nhằm thực hiện đúng các Nghị quyết của HĐND TP cũng như chỉ đạo của UBND TP, Sở GTVT kiến nghị UBND TP chỉ đạo công ty TNXP tổ chức kiểm điểm các tồn tại trong thời gian qua, đồng thời điều chỉnh bộ máy nhân sự, đẩy nhanh tiến độ ký kết phương án phối hợp xử lý vi phạm tại hiện trường để công ty này tiếp tục thực hiện có hiệu quả. Song song đó, TP hỗ trợ để đơn vị này có các giải pháp tăng cường giám sát và thực hiện đúng nhiệm vụ, kế hoạch và quy chế ban hành của UBND TP. Qua đó xác định các khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp theo đúng chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị.

Sở GTVT cũng đề xuất UBND TP chỉ đạo chủ tịch UBND các quận 1, 5 và 10 chịu trách nhiệm trong việc cử lực lượng, nhân sự phối hợp, xử lý vi phạm hành chính; nhanh chóng ký phương án phối hợp xử lý vi phạm tại hiện trường, tăng cường tuyên truyền thực hiện nghiêm túc quy chế của TP.

Nếu "yếu" thì nên lui

Dù mới đang dừng lại ở đề xuất song ghi nhận của phóng viên tại nhiều bãi thu phí đỗ ôtô trên địa bàn TP HCM trưa 15-8 thì hầu hết đều vắng bóng lực lượng TNXP nên ôtô đậu và đi không bị thu phí. Như tại công viên 23-9 (quận 1), hơn chục ôtô nằm tại đây, trong khoảng 20 phút, 3 xe đỗ vào nhưng không thấy bóng dáng áo xanh nào đến hướng dẫn hay nhắc nhở về việc nộp tiền qua app My Parking.

Tại đường An Dương Vương (quận 5), từ vòng xoay Trần Phú - An Dương Vương đến ngã tư giao với đường Lê Hồng Phong, cả tuyến đường thu phí vài trăm mét ghi nhận không phải TNXP mà là nhân viên các tiệm sửa ôtô chèo kéo, báo giá sửa chữa. Cảnh sửa xe giữa lòng đường hay trên các khu vực dùng để thu phí tạo nên khung cảnh lộn xộn.

Duy một điểm mà chúng tôi thấy có bóng dáng lực lượng TNXP là khu vực đường Lê Hồng Phong (quận 10, đoạn giao với đường 3 Tháng 2). Thế nhưng người này liên tục bấm điện thoại, còn xe đỗ bãi thu phí ra vào thì vẫn cứ ra vào, chẳng mất phí.

Phân tích sự việc, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM, cho rằng đề xuất tạm ngừng thu phí của công ty TNXP không chuyên nghiệp và thiếu trách nhiệm với HĐND và UBND TP khi quy chế hoạt động cũng như việc thu phí được các đơn vị này thông qua. Nếu muốn dừng phải được sự chấp thuận của HĐND và UBND TP.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, hiện nay nhiều tuyến đường có người dân, doanh nghiệp tự ý thu phí đậu ôtô rất bát nháo, mức thu cao 40.000-50.000 đồng/lượt mà lái xe cũng phải chấp nhận. Khi UBND TP giao công ty TNXP thực hiện việc thu phí ôtô đậu dưới lòng đường là thể hiện sự tin tưởng vào năng lực của đơn vị này. Nay không thể vì phần mềm chưa ổn định, bị lỗi hay chưa có sự phối hợp xử lý xe vi phạm của các đơn vị khác mà thoái thác trách nhiệm.

"Theo tôi, đã tổ chức thu phí tức là có nguồn thu, công ty phải chi ra để đầu tư phần mềm, công nghệ hiện đại để chuẩn hóa quy trình thu, hạn chế tác động thủ công. Ngoài ra, công ty phải chấn chỉnh bộ máy nhân sự, quản trị tốt hơn, làm việc một cách chuyên nghiệp hơn. Nếu biết cách tổ chức, quản lý sẽ phát sinh lãi. Trường hợp công ty này làm việc không hiệu quả thì thành phố tổ chức đấu thầu, giao cho đơn vị khác thực hiện" - luật sư Hậu thẳng thắn.

Không hiệu quả

Báo cáo về công tác thu phí đỗ ôtô trên lòng đường của Sở GTVT cho thấy từ tháng 8-2020 đến tháng 5-2022, số phí đỗ xe chỉ thu được hơn 8,5 tỉ đồng. Hiện có 20 tuyến đường tổ chức thu phí với tổng cộng 822 ô đỗ xe, trong đó quận 1 có 12 tuyến, quận 5 có 3 tuyến, quận 10 có 5 tuyến.

Việc giao công ty TNXP thu phí thời gian qua được cho là không hiệu quả .Ảnh: THU HỒNG

TP HCM từng kỳ vọng thu hàng chục tỉ đồng mỗi tháng từ việc thu phí đỗ ôtô dưới lòng đường nhưng khi triển khai lại không như kỳ vọng. Thậm chí, trong năm 2021, công ty TNXP cho biết đơn vị này phải bù lỗ hơn 8 tỉ đồng cho hoạt động thu phí. Bởi kết quả thu về năm 2021 chỉ hơn 2 tỉ đồng trong khi chi phí bỏ ra cho hoạt động này gồm thuê nhân công, thuê phần mềm hơn 10 tỉ đồng.

Để công tác thu phí hiệu quả hơn, Sở GTVT đề nghị công ty TNXP triển khai thí điểm hình thức thanh toán liên thông dịch vụ thu phí đỗ xe với dịch vụ ETC, nghiên cứu sử dụng chung thẻ định danh Etag, ePass dán trên ôtô. Ngoài ra, sở này cũng kiến nghị TP yêu cầu Công an TP tiếp nhận hình ảnh xe vi phạm từ đơn vị thu phí, các đơn vị khác để tổ chức xử lý vi phạm hành chính qua hình ảnh. Cùng với đó, Công an TP phối hợp với các quận, huyện để bảo đảm lực lượng thường xuyên ứng trực, phối hợp xử lý kịp thời các bất cập phát sinh, kết hợp chấn chỉnh lấn chiếm lòng đường, vỉa hè sai quy định.