Dự án dầu khí tỉ đô ở Venezuela: Mập mờ khoản "hoa hồng" 584 triệu USD

Tổng số tiền "phí tham gia hợp đồng" (còn gọi là Bonus - phí hoa hồng) trong dự án dự án đầu tư liên doanh phát triển khai thác và nâng cấp dầu khí lô Junin 2 tại Venezuela của Tổng Công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) lên tới 584 triệu USD (tương đương 9.928 tỉ đồng). Số tiền "phí tham gia hợp đồng" mà PVEP đã chuyển cho phía Venezuela đến thời điểm này là 442 triệu USD.

Theo tìm hiểu của Báo Người Lao Động, trong quá trình thẩm định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) phát hiện khoản "phí tham gia hợp đồng" 584 triệu USD không được đưa vào tổng mức đầu tư dự án. Bộ này đã yêu cầu PVN bổ sung số tiền lớn này vào tổng mức đầu tư, đồng thời đề nghị trình Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương vì dự án thuộc danh mục quyết định của Quốc hội.

Số tiền "phí tham gia hợp đồng" dầu khí trong dự án ở Venezuela ban đầu không được đưa vào tổng mức đầu tư dự án (ảnh minh họa) - Ảnh: M.Chiến

Trao đổi với Báo Người Lao Động, một nguyên lãnh đạo Bộ KH-ĐT cho biết chưa có dự án nào mà số tiền "Bonus" lại lớn như vậy. Theo ông, thông lệ quốc tế khi thực hiện các dự án dầu khí, đều có "phí tham gia hợp đồng" nhưng không lớn như vậy. Đồng thời, các điều khoản về thanh toán số phí này rất khắt khe để đảm bảo tính hiệu quả và ngăn chặn rủi ro đối với nhà đầu tư.

Là người từng tham gia thẩm định dự án Junin 2, ông cho biết ban đầu số tiền 584 triệu USD không được đưa vào hồ sơ xin cấp phép đầu tư dự án. "Sau các cuộc làm việc, thẩm định về dự án, chúng tôi được thông báo về số tiền 584 triệu USD "phí tham gia hợp đồng", còn tổng mức đầu tư dự án không đề cập đến số tiền lớn này. Do vậy, chúng tôi đã yêu cầu phía PVN phải đưa số tiền này vào tổng mức đầu tư"- vị nguyên lãnh đạo Bộ KH-ĐT cho biết.

Theo đó, ban đầu tổng mức đầu tư của dự án chỉ hơn 1,241 tỉ USD, sau khi cộng thêm khoản "bonus" đã nâng lên thành 1,825 tỉ USD. Bộ KH-ĐT sau đó đã thống nhất với các bộ, ngành ghi tổng mức đầu tư đầy đủ là 1,825 tỉ USD để phản ánh thực chất lượng vốn đầu tư ra nước ngoài, thuận lợi cho việc triển khai dự án và theo dõi quyết toán các nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm về tài chính của chủ đầu tư nhà nước.

Theo tìm hiểu của phóng viên, PVEP đã hoàn thành việc đóng 442 triệu USD phí tham gia hợp đồng đợt 1 và 2. Phí tham gia hợp đồng đợt 3 là 142 triệu đồng đang được tạm dừng thanh toán.

Nói về việc thanh toán "phí tham gia hợp đồng" này, vị nguyên lãnh đạo Bộ KH-ĐT cho rằng có nhiều điểm bất thường, bởi phí này phải khi đàm phải hợp đồng phải có lộ trình thanh toán khắt khe để ngăn ngừa rủi ro khi đầu tư. Vị này cho biết thêm theo thông lệ quốc tế về thanh toán "phí tham gia hợp đồng" các dự án dầu khí, số tiền này không được chuyển 1 lần mà phải chia ra nhiều lần.

Cụ thể, khi triển khai công tác địa vật lý chuyển 5%; khi thực hiện giếng khoan 1 chuyển 5%, trong trường hợp gặp dầu có thể chuyển thêm 10%; khi mỏ vận hành khai thác thương mại thì chuyển đủ 100% để đảm bảo hiệu quả cho nhà đầu tư.

Ông phải thốt lên rằng PVN đã "đàm phán hớ hênh" khi thanh toán 3 đợt, trong đó 2 đợt đầu đã thanh toán tới 442 triệu USD (chiếm 75%). Số tiền này đã chuyển cho phía đối tác nhưng đến nay dự án vẫn chưa thu được giọt dầu nào.