Đường Vành đai 3: Mẫu mực từ 2 phía

Trong chương trình "Dân hỏi - Chính quyền trả lời" ngày 11-9, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi mong muốn việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC), giải phóng mặt bằng dự án đường Vành đai 3 (đi qua TP Thủ Đức, các huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Củ Chi) sẽ tạo ra sự mẫu mực trong công tác này để từ đó tiến hành các dự án khác. Báo Người Lao Động đã có buổi tìm hiểu thực trạng cuộc sống, tâm tư người dân cũng như cách thức bảo đảm hài hòa lợi ích của cơ quan chức năng.

Đường Vành đai 3 sẽ đi qua 4 địa phương ở TP HCM. Ảnh QUỐC ANH

Người dân cần an cư

Dẫn chúng tôi vào căn nhà cấp 4 đang xuống cấp với nền đọng nước, tường chằng chịt vết nứt, bà Nguyễn Thị Phú (SN 1956; ngụ ấp 6, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn) cho biết gia đình bà đã 2 lần chuyển nơi sinh sống do nhường nhà cho những dự án đi qua, từ quận 4, quận 2 (cũ) rồi sang đây.

"Lần này về đến huyện Hóc Môn thì lại ảnh hưởng bởi dự án đường Vành đai 3 nhưng gia đình ủng hộ chủ trương của nhà nước bởi những lợi ích về kinh tế - xã hội mà tuyến đường mang lại. Chúng tôi chỉ mong nhà nước có chính sách bồi thường thỏa đáng, đặc biệt bố trí nền TĐC để có nơi sinh sống" - bà Phú bày tỏ nguyện vọng và nói thêm rằng được dời đi đâu cũng được nhưng phải có chỗ ở để an cư.

Cũng bị ảnh hưởng bởi dự án đường Vành đai 3, căn nhà của bà Nguyễn Thị Gái (đường Tam Đa, phường Trường Thạnh, TP Thủ Đức) là nơi sinh sống của 3 thế hệ với hơn 10 thành viên nên việc TĐC với gia đình bà thật sự khó khăn.

Bà Gái nhận xét so với trước đây, giá bồi thường của thành phố đã tăng nhưng người dân mong muốn giá sát thị trường hơn. "Hôm qua, tôi xem tivi thấy Chủ tịch UBND TP HCM nói về dự án đường Vành đai 3, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) cũng nói qua về giá bồi thường với đất ở có thể hơn 40 triệu đồng/m² nhưng tôi biết khu vực lân cận giá đã hàng tỉ đồng cho nền đất 100 m², đó là chưa kể kinh phí xây dựng nhà mới. Chúng tôi mong nhận được giá bồi thường tốt để có điều kiện ổn định cuộc sống, bởi người dân bị giải tỏa vốn đã bị thiệt thòi" - bà Gái nói.

Nhiều người dân có nơi ở nằm trong phạm vi dự án đường Vành đai 3 cũng chung tâm trạng như bà Gái, bà Phú. Họ ủng hộ dự án nhưng mong muốn nhà nước có chính sách bồi thường, hỗ trợ TĐC hợp lý, chỗ ở sau tốt hơn chỗ ở trước hoặc chí ít giá đền bù cũng phải sát giá thị trường để đủ tiền mua đất nơi tương đương.

Gia đình bà Nguyễn Thị Phú (xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, TP HCM) muốn bố trí tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Ảnh: THU HỒNG

Hỗ trợ, khen thưởng người dân

Phó Giám đốc Sở TN-MT TP HCM Võ Trung Trực cho biết từ tháng 3-2022, khi UBND thành phố và các cơ quan trung ương đang tập trung hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường Vành đai 3 để báo cáo Quốc hội thông qua thì 4 địa phương có dự án đi qua đã thực hiện công tác tuyên truyền, vận động người dân. Người dân ủng hộ dự án này rất cao.

"Tháng 10-2022, chủ đầu tư sẽ giao ranh, cắm mốc tại thực địa cho 4 địa phương để xác định chính xác tọa độ, diện tích đất bị ảnh hưởng bởi dự án, một tháng sau, nghiên cứu báo cáo khả thi dự án cũng sẽ được phê duyệt. Đây là 2 mốc quan trọng nhất để chúng ta chính thức triển khai thực hiện dự án bồi thường" - ông Võ Trung Trực nhấn mạnh.

Theo ông Võ Trung Trực, trên cơ sở Quyết định 28 của UBND TP HCM vào tháng 8-2022 về ban hành quy định hệ số điều chỉnh giá đất để lập phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC lấy ý kiến người dân có đất bị thu hồi trên địa bàn thành phố năm 2022, Sở TN-MT và 4 địa phương cũng ước tính đơn giá bồi thường đối với dự án đường Vành đai 3.

Về TĐC, theo Phó Giám đốc Sở TN-MT, riêng địa bàn TP Thủ Đức và huyện Bình Chánh đã đủ quỹ nhà TĐC. Trường hợp hộ dân có đất mà muốn bàn giao mặt bằng trước thì sẽ được nhận tiền bồi thường trước, được bố trí TĐC trước để ổn định cuộc sống.

"Lãnh đạo thành phố ủng hộ và hoan nghênh bà con bàn giao mặt bằng trước. Sở TN-MT sẽ phối hợp với các sở, ngành liên quan để có chính sách hỗ trợ thêm, khen thưởng thêm để động viên bà con thực hiện tốt chính sách nhà nước về bồi thường, hỗ trợ TĐC khi thu hồi đất thực hiện dự án đường Vành đai 3 và các dự án khác trên địa bàn thành phố" - ông Võ Trung Trực nói.

Bà Nguyễn Thị Gái (phường Trường Thạnh, TP Thủ Đức, TP HCM) mong được nhận nền đất tái định cư để gia đình ổn định cuộc sống sau khi giao đất. Ảnh: QUỐC ANH

Phát huy 2 đặc trưng của "hình mẫu"

Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM - chủ đầu tư dự án đường Vành đai 3 đoạn qua TP HCM, cho biết dự án đường Vành đai 3 có 2 đặc trưng lớn có thể phát huy làm hình mẫu cho các dự án sắp triển khai trên địa bàn thành phố. Thứ nhất, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, từ cấp thành phố, sở - ngành, địa phương đến từng đoàn thể, chủ đầu tư… Thứ hai, đặt người dân vào vị trí trung tâm khi thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ TĐC.

Ở dự án này, chính sách bồi thường, hỗ trợ TĐC cho người dân đặc biệt được quan tâm với việc khảo sát từng hộ về tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu vay vốn, chuyển đổi công ăn việc làm. "Đặc biệt, chú trọng ưu tiên TĐC tại địa phương, tránh làm xáo trộn cuộc sống người dân và phần nào để người dân, con cháu họ tự hào, chứng kiến sự thay da đổi thịt khi dự án đưa vào sử dụng. Ngoài ra, giá đền bù được cân đối, tính toán tiệm cận giá thị trường để hài hòa lợi ích chung của dự án và lợi ích riêng từ tổ chức, cá nhân" - ông Phúc cho biết.

Theo ông Phúc, 2 đặc trưng lớn khi thực hiện bồi thường, hỗ trợ TĐC cho dự án đường Vành đai 3 sẽ được thành phố phát huy, áp dụng cho những dự án lớn đi qua TP HCM mang tính kết nối vùng trong 5 năm tới như dự án cao tốc TP HCM - Mộc Bài, Vành đai 2, Vành đai 4.

Qua tính toán sơ bộ cho thấy để thực hiện các dự án này, diện tích đất cần thu hồi hơn 800 ha với chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng hơn 50.000 tỉ đồng và khoảng 10.000 hộ dân bị ảnh hưởng. Khi áp dụng "hình mẫu" như đường Vành đai 3 sẽ rút ngắn thời gian thực hiện dự án cũng như tạo sự đồng thuận cao trong người dân.