Cầm giấy xác nhận đã đóng thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân quý III, IV/2018 và quý I, II/2019 tổng cộng 35 triệu đồng, bà Lê Thị Sương - hộ thu gom rác (TGR) địa bàn xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi - thở dài: "Chi phí mỗi tháng chỉ đủ trả tiền thuê lái xe, đổ xăng, trả tiền lãi và gốc mua xe tải".
Thu nhập giảm
Gần 10 năm TGR dân lập, bà Sương cho biết chưa bao giờ hộ TGR khó khăn như lúc này. Trước năm 2018, giá TGR trung bình khoảng 15.000 - 16.500 đồng/hộ/tháng. Do đặc thù ngoại thành, nhà dân cách xa nhau nên giá rác được người thu gom thỏa thuận với hộ dân tăng lên 16.000-20.000 đồng/hộ/tháng tùy trường hợp, gom rác 2 lần/tuần, người gom rác trực tiếp thu tiền.
Theo bà Sương, mức giá trên đã thấp so với thực tế bởi tuy ký hợp đồng gom rác 2 lần/tuần nhưng người TGR phải đi 4 lần/tuần mới gom kịp. Chưa kể, từ 2 năm trước, hộ TGR phải vay tiền mua xe tải chuyển đổi phương tiện theo yêu cầu của UBND TP, đến nay nợ vẫn còn.
"Khi nghe UBND huyện Củ Chi xây dựng giá rác mới, hộ TGR rất mừng. Thế nhưng, từ ngày 1-9-2019, toàn huyện áp dụng mức giá mới là… 16.726 đồng/hộ/tháng, áp dụng 3 năm từ 2019 đến 2021. Chưa kể việc giao cho UBND xã thu hộ tiền rác đã phát sinh nhiều rắc rối" - bà Sương kể.
Dẫn chứng, bà Sương cho biết khi tự thu tiền rác, hộ của bà thu được 2.200 hộ/đường dây rác/tháng, khi giao về cho xã thu hộ, bà chỉ nhận được tiền rác của gần 1.600 hộ (tháng 1 và 2-2020) mà theo đại diện các ấp cho biết là do nhiều hộ không chịu đóng tiền rác (?).
Thu không đủ bù chi, trước Tết, bà Nguyễn Thị Rậm (TGR tại xã Phước Thạnh) phải bán 1 con bò và 2 chiếc vòng vàng để có tiền đóng thuế. Còn ông Phạm Văn Phăng (TGR 2 ấp của xã Tân Phú Trung và thị trấn Củ Chi) hơn 1 năm nay tự lái xe, tự gom rác, nhặt ve chai do không đủ tiền thuê người phụ.
Ngoài sụt giảm số hộ đóng tiền rác, giá rác không tăng, các hộ TGR còn phản ánh bị giảm thu nhập từ các hộ kinh doanh quán ăn, nhà trọ, trường học…bởi UBND xã vẫn tính các trường hợp này là hộ gia đình thay vì trước đó người thu gom tự thỏa thuận giá rác.
Giá thu gom rác thấp khiến hộ thu gom rác gặp nhiều khó khăn
Tùy thực tế địa phương
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Đình Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Củ Chi, thừa nhận mức giá thu gom rác huyện vừa ban hành còn thấp so với thực tế và đang đề xuất Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tăng giá thu gom. Do mới triển khai việc thu hộ về UBND các xã nên một số đơn vị chưa ký hợp đồng kịp khiến số liệu hộ dân trồi sụt, các địa phương sẽ tiếp tục thống kê đầy đủ.
Theo quyết định áp dụng giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt ban hành ngày 13-8-2019, huyện Củ Chi quy định mức giá dịch vụ TGR mà người TGR được nhận từ năm 2019 đến năm 2021 là 16.726 đồng/hộ/tháng, ngoài ra hộ dân phải trả thêm một phần chi phí giá dịch vụ vận chuyển tăng dần từ năm 2019 đến năm 2021 (tương ứng 20.000 đồng/hộ/năm 2019, năm 2020 là 27.000 đồng/hộ/tháng, năm 2021 là 35.000 đồng/hộ/tháng).
Ngoài huyện Củ Chi, quận Phú Nhuận cũng có thông báo về việc tạm thu giá dịch vụ TGR áp dụng từ ngày 1-4-2020, theo đó áp giá 50.000 đồng/hộ/tháng (đã bao gồm 10% thuế GTGT) với tần suất thu gom 1 lần/ngày.
Theo ông Nguyễn Thành Phương, Phó Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận, mức giá trên chưa bao gồm chi phí vận chuyển, chỉ áp dụng tạm trong thời gian chờ UBND TP điều chỉnh Quyết định 38/2018/QĐ-UBND (viết tắt QĐ 38). Theo ông Phương, để ban hành mức giá tạm thu này, UBND quận vừa căn cứ QĐ 38, vừa căn cứ thực tế của địa phương, phí thu gom 50.000 đồng/hộ/tháng vẫn thấp so với thực tế.
Tại huyện Bình Chánh, tuy có dự thảo đơn giá tạm với mức 55.000 đồng/hộ/tháng nhưng vẫn chưa áp dụng vì chờ điều chỉnh QĐ 38. "Với mức giá này, ngoài chi phí quản lý còn có một phần chi phí vận chuyển. Hiện nay, các tổ rác vẫn thỏa thuận với người dân với giá trung bình 30.000 - 40.000 đồng/hộ/tháng, mức giá này tính ra còn thấp do ngoại thành cự ly thu gom giữa hộ dân xa, chi phí vận chuyển sẽ cao hơn. Với giá 27.000 đồng/hộ/tháng mà huyện Củ Chi đưa ra (năm 2020) bao gồm cả một phần chi phí vận chuyển thì thực sự quá thấp" - một cán bộ Phòng TN-MT huyện Bình Chánh phân tích.
Tương tự, một cán bộ quận 12 cho biết quận này cũng chưa ban hành giá thu gom mới mà đợi TP điều chỉnh QĐ 38 về thẩm quyền ban hành đơn giá dịch vụ. Theo QĐ 38, nhẩm tính với một hộ gia đình khoảng 4 người, mỗi ngày thải ra khoảng 4 kg rác thì năm 2020 phải trả khoảng 59.000 đồng/hộ/tháng, từ năm 2022 trở đi là 130.000 đồng/hộ/tháng.
Người gây ô nhiễm phải trả chi phí
Mỗi năm, TP HCM phải chi ngân sách trên 2.000 tỉ đồng để tổ chức thu gom, vận chuyển và xử lý. Nhằm giảm gánh nặng ngân sách và thực hiện chủ trương chung là người gây ô nhiễm phải trả tiền, UBND TP HCM đã ban hành Quyết định (QĐ) 38 về quy định giá tối đa đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt và xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Từng quận, huyện căn cứ vào đó để xây dựng bảng giá cụ thể cho từng phường. Với mức giá trong QĐ 38, giai đoạn năm 2019 đến 2021, ngân sách TP vẫn phải chi bù cho chi phí vận chuyển, xử lý rác; giá này được điều chỉnh tăng định kỳ mỗi năm và từ năm 2022 sẽ được tính đúng tính đủ theo nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả hoàn toàn chi phí, xóa bỏ bao cấp nhà nước.
và quét mã QR
Bình luận (0)