Hỏi để thấy trách nhiệm

Với Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng, qua ngày đầu tiên chất vấn và trả lời chất vấn đã thấy nổi lên những vấn đề được cử tri và dư luận đề cập nhiều thời gian qua.

Thời gian 4 giờ rõ ràng không thể đủ để các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chất vấn người đứng đầu ngành tài chính cả nước. Điều đó hoàn toàn hiểu được khi mà bộ trưởng Tài chính quản các lĩnh vực liên quan sát sườn tới lợi ích, "cơm áo gạo tiền" của mỗi người dân, doanh nghiệp cả nước. Trong khi đó, như nhận định của Chủ tịch QH, có nhiều tồn tại và hạn chế như quy mô thu ngân sách giảm, nợ công tăng cao, sử dụng vốn vay hiệu quả chưa cao, trốn thuế, gian lận thương mại, thất thu thuế, nợ đọng thuế còn nghiêm trọng… và nhất là còn xảy ra nhiều sai phạm tiêu cực trong lĩnh vực thuế, hải quan.

Thống đốc Nhân hàng Nhà nước trong lần đầu tiên đăng đàn trước QH đã gặp hàng loạt câu hỏi về xử lý nợ xấu, xử lý ngân hàng 0 đồng. Do hết thời gian làm việc buổi chiều, Thống đốc còn "nợ" câu chất vấn về nguyên nhân gây thất thoát lớn ở một số ngân hàng có phải do kiểm tra, thanh tra chưa tốt nên chưa phát hiện kịp thời.

Có thể thấy dù vấn đề, câu hỏi chất vấn khác nhau nhưng tựu trung lại, các ĐBQH có cùng 1 mối quan tâm, đó là nguyên nhân và xác định trách nhiệm cũng như giải pháp đối với những hạn chế, yếu kém.

Chất vấn và trả lời chất vấn trực tiếp tại QH là hoạt động giám sát tối cao của cơ quan quyền lực cao nhất cả nước với việc hoàn thành chức trách nhiệm vụ được giao phó của các thành viên Chính phủ, từ người đứng đầu Chính phủ tới các bộ trưởng, trưởng ngành.

Tuy nhiên, không phải tất cả câu trả lời của các bộ trưởng, trưởng ngành tại nghị trường, với sự quan tâm theo dõi của người dân cả nước, đều làm hài lòng những vị đại diện cho cử tri. Những vấn đề chất vấn Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hầu hết không phải mới phát sinh mà đều lưu cữu gây bức xúc lâu nay.

Ví dụ như tiêu cực của cán bộ thuế, hải quan. Dù vị Bộ trưởng Tài chính có trình bày về quan điểm và biện pháp nghiêm để xử lý nhưng rõ ràng chỉ một vụ tiêu cực ở cảng Cát Lái mà có tới hơn 30 cán bộ hải quan phải hầu tòa thì rõ ràng cần phải đặt ra trách nhiệm người quản lý, đứng đầu.

Chất vấn và trả lời chất vấn chỉ thực chất và hiệu quả cao nhất khi qua hoạt động giám sát tối cao này của QH xác định rõ, gắn trách nhiệm cụ thể cũng như lộ trình khắc phục và cần có chế tài với những vị "tư lệnh" không giải quyết được vấn đề đặt ra khi chất vấn.