Lại rục rịch thu tiền tác quyền âm nhạc

Nhiều quán cà phê, nhà hàng ở Đà Nẵng vừa nhận được thông báo của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam Chi nhánh phía Nam (VCPMC phía Nam) về việc thực hiện nghĩa vụ quyền tác giả âm nhạc. Theo thông báo này, chủ doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải liên hệ với VCPMC để xin phép và sử dụng âm nhạc theo luật định.

Bất ngờ, bức xúc

Ông Hoàng Duy, chủ quán cà phê A.Q (đường Nguyễn Chí Thanh, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng), cho biết vừa nhận được thông báo về tiền tác quyền âm nhạc hôm 26-10. Thông báo này do ông Đinh Trung Cẩn, Giám đốc VCPMC phía Nam, ký.

Nhiều quán cà phê ở TP Đà Nẵng bị đề nghị đóng tiền tác quyền âm nhạc Ảnh: Bích vân

Thông báo nêu rõ: Nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ sở hữu quyền tác giả, đồng thời bảo đảm cho việc sử dụng những tác phẩm âm nhạc tại các cơ sở kinh doanh, VCPMC phía Nam đề nghị chủ doanh nghiệp, hộ kinh doanh liên hệ để được hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ xin phép và trả tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc theo quy định tại khoản 3, điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ.

Ông Duy cho rằng ông rất bất ngờ và không hài lòng khi nhận được thông báo trên. Nhiều chủ kinh doanh quán cà phê tại quận Hải Châu cũng nhận được thông báo tương tự và rất bức xúc. Quán của ông Duy đa phần mở nhạc nước ngoài từ các trang web âm nhạc miễn phí trên mạng nên theo ông, nếu muốn thu tiền thì phải thu ngay trên trang web đó.

"Cơ sở nào để thu tiền, ai ủy quyền cho thu, tiền thu rồi có tới tay nhạc sĩ hay không? Đặt trường hợp nhạc sĩ đã mất thì tiền thu được sẽ xử lý thế nào?" - ông Duy bức xúc. Ông Duy cũng đặt vấn đề: Cơ sở nào để thống kê quán cà phê sử dụng nhạc của nhạc sĩ nào đó để thu rồi trả tiền tác quyền cho họ? Nếu VCPMC có cơ sở pháp lý rõ ràng trong việc thu tiền tác quyền âm nhạc và giải thích đầy đủ các lý do trên thì ông sẽ nộp.

"Nộp tiền là đúng luật"

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Mai Quang Hiển, chuyên viên Phòng Văn hóa Thông tin quận Hải Châu, cho biết vừa qua, phòng có phối hợp với VCPMC tại Đà Nẵng tổ chức buổi tuyên truyền đến hơn 200 chủ kinh doanh nhà hàng, khách sạn, quán cà phê, quán karaoke trên địa bàn.

Theo ông Hiển, phía VCPMC đã yêu cầu quận đốc thúc các hộ kinh doanh trên địa bàn đóng tiền tác quyền âm nhạc. "Nhưng quận trả lời là chưa thể tiến hành do vừa rồi, Cục Văn hóa cơ sở - Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) có vào làm việc với TP Đà Nẵng, cho hay việc đóng tiền tác quyền còn phải chờ văn bản của bộ về mức đóng cụ thể. Hiện chưa có văn bản nào rõ ràng nên quận chỉ phối hợp tuyên truyền các văn bản pháp luật chứ không thể đốc thúc các hộ kinh doanh đóng tiền" - ông Hiển cho biết.

Ông Trần Lành, cán bộ Văn phòng Đại diện VCPMC tại Đà Nẵng, cho rằng theo luật cùng một số công ước quốc tế, khi âm nhạc vang lên, ngoại trừ ở gia đình, còn các tổ chức, cá nhân nếu khai thác và sử dụng tác phẩm của các tác giả thì buộc phải xin phép và trả tiền. "Nhà hàng, khách sạn hay quán cà phê, karaoke… khi sử dụng âm nhạc để kinh doanh sinh lợi thì phải đóng tiền. Đà Nẵng đã triển khai việc thu tiền tác quyền âm nhạc ở các cơ sở này từ năm 2013 chứ không phải việc mới mẻ gì" - ông Lành nhấn mạnh.

Doanh nghiệp không đồng tình

Về vấn đề này, ông Đinh Văn Cường - Trưởng Phòng Văn hóa Thông tin TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa - cho biết ở Khánh Hòa, việc thu tiền tác quyền âm nhạc chỉ tiến hành tại TP Nha Trang và Cam Ranh. Việc thu phí là của VCPMC phía Nam, Phòng Văn hóa Thông tin chỉ phối hợp khảo sát, tập huấn.

Theo ông Cường, việc thu phí đã diễn ra từ năm 2014 nhưng số lượng khá hạn chế - khoảng 150 đơn vị, gồm khách sạn, quán karaoke, nhà hàng, quán cà phê. Trong năm 2017, do nhiều khách sạn phản đối nên ngày 9-11 tới, VCPMC phía Nam sẽ làm việc với TP Nha Trang theo hướng rút khách sạn ra khỏi danh sách thu khoản phí này. Vì thế, số lượng có thể giảm xuống còn 100 đơn vị.

Với 150 đơn vị như hiện nay, tiền tác quyền âm nhạc ở TP Nha Trang mỗi năm thu được khoảng 600 triệu đồng. Thế nhưng, nhiều người kinh doanh cà phê, nhà hàng ở TP Nha Trang hiện không đồng tình với việc thu tiền tác quyền âm nhạc.

Ông Đỗ Xuân Tạo - chủ một nhà hàng trên đường Trần Phú, TP Nha Trang - cho biết cơ quan chức năng có mời ông lên để phổ biến, đưa hợp đồng thu khoản phí tác quyền nhưng ông không đồng ý. "Quán khi mua đĩa đã có tem, nghĩa là đã trả tiền bản quyền rồi, việc bắt trả thêm khoản tiền tác quyền cho các nhạc sĩ là điều vô lý. Nếu tôi nói mình mở nhạc cho cá nhân tôi nghe thì sao? Nhiều năm nay, tôi không đóng tiền cũng không thấy cơ quan chức năng nào có ý kiến. Việc trả phí dựa vào tinh thần tự nguyện là chính" - ông Tạo bày tỏ.

Ông Đinh Văn Cường thừa nhận hiện nay, chỉ quán karaoke và một số đơn vị lớn, có tên tuổi mới ký hợp đồng trả tiền tác quyền. Nhiều cơ sở kinh doanh khác không đồng tình, không trả phí. VCPMC đã đề nghị thanh tra, kiểm tra nhưng Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Khánh Hòa cũng chưa có chủ trương gì khác.