* Phóng viên: Ngày 25-10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập (Nghị quyết 19). Trung ương "dọn đường" rồi, các địa phương nên thực hiện thế nào, thưa ông?
- Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân: Hội nghị Trung ương 6 vừa qua bàn về hai vấn đề quan trọng. Thứ nhất, nghiên cứu điều chỉnh bổ sung vấn đề thể chế, những quy định không còn phù hợp phải chỉnh sửa lại để nâng cao giá trị pháp lý và xem đây là quy định về cơ sở pháp lý làm nền, phải có chế tài xử lý, lần này có chế tài. Thứ hai, phải có quyết tâm chính trị rất cao trong các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu. Thể chế phải tương đối hoàn thiện, gắn với quyết tâm chính trị rất cao cùng trách nhiệm của người đứng đầu thì mới hoàn thiện được nội dung của nghị quyết lần này.
Lộ trình trong Nghị quyết 19 quy định khá rõ. Với lộ trình này, giai đoạn sắp tới, chúng ta nên tạo sự phân cấp mạnh mẽ giữa trung ương và địa phương để địa phương phát huy sáng kiến, sáng tạo phù hợp điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, không nên áp đặt một khung chung cho tất cả địa phương. Đây chính là trở ngại trong thời gian qua khi ta đưa ra một quy định chung cho tất cả các địa phương trong lúc đặc thù từng địa phương khác nhau. Lần này cơ chế sẽ mở, ví dụ cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện.
Chúng ta sẽ quy định khung tổ chức để thực hiện nhiệm vụ thế nào để không bỏ sót, chồng lấn, chồng chéo. Trên cơ sở đó, quy định một số cơ quan mang tính thống nhất, tạm gọi là phần cứng, phần còn lại do chính quyền địa phương xem xét, quyết định nên hợp nhất, giải thể, thành lập hay không. Đây là cái chủ động mà ta sẽ tính.
Số lượng cấp phó cũng thế. Chúng ta quy định khung bình quân chung; còn cơ sở, địa phương sẽ bố trí mỗi cơ quan chuyên môn cần số cấp phó là bao nhiêu, miễn không vượt quy định.
Lần này, chúng ta đi sâu hơn một bước về Đề án vị trí việc làm. Trong thực hiện đề án này có 2 vấn đề quan trọng. Thứ nhất, xác định tiêu chí đánh giá khung năng lực. Đây là vấn đề khó. Thứ hai, mô tả được công việc theo từng vị trí. Hai vấn đề này nếu làm tốt thì sẽ thực hiện có hiệu quả Đề án vị trí việc làm. Thời gian qua, chúng ta vướng hai vấn đề khó này nên các địa phương và cơ quan chưa thực hiện tốt được.
Một vấn đề nữa là giờ muốn tinh giản bộ máy, biên chế thì nên đổi mới phương pháp, chế độ làm việc. Chúng ta nói đang thực hiện chế độ làm việc chuyên viên, kết hợp chuyên viên với thủ trưởng nhưng phần lớn vẫn làm việc theo thủ trưởng. Tức là một việc phân công cho nhiều người. Chuyên viên thì có thể làm nhiều việc nhưng một việc chỉ giao một người.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu tại một phiên họp Quốc hội Ảnh: Nguyễn Nam
* Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, ông Phạm Minh Chính, có nói đến việc biên chế vẫn phình ra dù thực hiện nhiều giải pháp. Nghị quyết 19 vừa ban hành có thực sự khắc phục hạn chế, tinh giản được biên chế?
- Vấn đề biên chế phải dựa trên 3 trụ cột chính là giảm đầu mối, sắp xếp lại cơ cấu bên trong của đầu mối đó (vấn đề này rất quan trọng) và sắp xếp chức năng nhiệm vụ không giao thoa, trùng lặp. Trên cơ sở đó, chúng ta giảm được biên chế nói chung, từng vị trí việc làm sẽ xác định được để nâng cao hiệu quả, hiệu lực. Cũng như sắp tới đây, cơ chế tiền lương sẽ được bàn tại Hội nghị Trung ương 7 trên cơ sở giải quyết được 2 nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 là Sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và Đổi mới cơ chế, đổi mới cơ chế tài chính, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập.
* Sáp nhập HĐND và UBND được nhiều người đồng tình vì cho rằng sẽ giảm biên chế. Tuy nhiên, khi sáp nhập liệu có khoảng trống về mặt giám sát vì nhiệm vụ, vai trò khác nhau của 2 đơn vị?
- Chúng ta hợp nhất về đầu mối nhưng chức năng phục vụ thì dù là của văn phòng HĐND hay văn phòng UBND cũng như nhau. Còn các cơ quan chuyên môn của HĐND và UBND thì ta có các cơ quan phục vụ cho việc thẩm tra khác với cơ quan phục vụ cho công tác tham mưu. Văn phòng phục vụ chung thì chúng ta có thể gom lại một số bộ phận như: thủ quỹ, lái xe, văn thư... Còn cơ quan chuyên môn, nếu là cơ quan tham mưu hoặc thẩm tra thì đây là những cơ quan, đơn vị độc lập, phục vụ cho từng tổ chức.
* Nói về trách nhiệm người đứng đầu, nhiều người cho rằng động đến con người là rất tâm tư, không có lý do gì để cắt giảm. Người đứng đầu làm sao vượt qua được những rào cản đó để tinh giản biên chế?
- Cái quan trọng là đánh giá về công chức. Cần thay đổi phương pháp đánh giá như thời gian qua. Đánh giá công chức là để biết người nào làm việc tốt, hiệu quả công việc cao. Trên cơ sở đánh giá đó, không phải chỉ để đến cuối năm mới làm mà phải kiểm tra công việc thường xuyên, hằng tháng, thậm chí là hằng ngày.
Người đứng đầu trong các tổ chức phải nắm được công việc giao cho cán bộ, công chức xem họ làm trong một tháng, một năm bao nhiêu việc, chất lượng thế nào? Đó là cơ sở để đánh giá cán bộ cho tốt, nhất là đánh giá phân loại cuối năm, cũng là cơ sở để chúng ta thực hiện chính sách cán bộ cũng như tinh giản biên chế.
Theo Nghị quyết 19-NQ/TW, đến năm 2021, tối thiểu bình quân cả nước giảm 10% đơn vị sự nghiệp công lập, 10% biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước so với năm 2015; tương tự, đến năm 2025 là 10% đơn vị sự nghiệp công lập và 10% biên chế sự nghiệp so với năm 2021.
Quốc hội thảo luận về cải cách bộ máy
Hôm nay (30-10), QH thảo luận tại hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016. Tiếp đó, QH dành 2 ngày rưỡi để thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2018 và kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm, từ 2018 đến 2020.
Xử lý người đứng đầu nếu bổ nhiệm sai
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Thị Quốc Khánh - Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH, thành viên đoàn giám sát của QH về "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016" - cho rằng QH lần đầu tiên tổ chức giám sát về vấn đề này là rất cần thiết bởi thời gian qua, Chính phủ thực hiện cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhưng biên chế cứ phình ra. Một số nơi gọi là thu gọn đầu mối nhưng bên trong từng bộ, ngành (cấp cục, vụ) lại mọc ra đầu mối. Khi bộ máy phình ra thì kéo theo là biên chế, ngân sách. Rõ ràng, bây giờ chúng ta không thể chấp nhận được điều này và phải quyết tâm rất cao để giảm bộ máy, giảm biên chế.
Thực tế, qua giám sát ở các bộ, ngành, địa phương, nơi nào cũng nói "chúng tôi chấp hành đúng chỉ đạo của cấp trên" nhưng thực tế mỗi nơi mỗi khác. Rồi ở đâu cũng nói "chúng tôi thực hiện theo luật" vì trong luật có quy định tổ chức bộ máy.
"Hầu như luật chuyên ngành nào cũng quy định tổ chức bộ máy trong đó. Ví dụ, trong một bộ vừa có thanh tra của bộ nhưng dưới cấp như tổng cục, cục lại có thanh tra nữa. Chồng chéo vậy thì làm sao mà giảm biên chế" - bà Khánh nói và cho biết có tình trạng bổ nhiệm cán bộ theo kiểu tùy hứng. Qua giám sát, nhiều địa phương thừa nhận vì quy định của các văn bản pháp luật chồng chéo như thế, thiếu sự nghiêm minh nên có địa phương bổ nhiệm cán bộ không theo tiêu chuẩn nào cả, dẫn đến hiện tượng bổ nhiệm cán bộ "thần tốc". Chẳng hạn, chuyện bổ nhiệm cán bộ ở tỉnh Thanh Hóa có sai phạm nhưng chỉ phó chủ tịch tỉnh chịu trách nhiệm là chưa thỏa đáng. Dư luận cho rằng người đứng đầu phải chịu trách nhiệm.
Trung ương đã có nghị quyết, các địa phương, bộ, ngành phải nghiêm túc chấp hành. Người đứng đầu phải đề cao tính tự giác, nghiêm minh, không thể viện lý do là "khó", "tế nhị" trong việc tinh giản biên chế hay bổ nhiệm cán bộ; không thể tiếp tục diễn ra tình trạng bổ nhiệm người nhà, người thân không đúng tiêu chuẩn, quy định; không tiếp tục để tình trạng cán bộ nhiều hơn nhân viên. Đây là sự tùy tiện và trách nhiệm phải thuộc người đứng đầu.
Dù thời gian qua, chúng ta xử lý nhiều vụ việc sai phạm của người đứng đầu nhưng rõ ràng vẫn còn nhiều nơi xử lý chưa thỏa đáng và cử tri chưa hài lòng. "Theo tôi, ngoài xử lý kỷ luật Đảng thì cũng tránh tình trạng chỉ phê bình, khiển trách, rút kinh nghiệm" - bà Trần Thị Quốc Khánh bày tỏ.
và quét mã QR
Bình luận (0)