Luật An ninh mạng được thông qua

Sáng 12-6, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã bấm nút biểu quyết thông qua Luật An ninh mạng (ANM). Kết quả, với 466 ĐB tham gia biểu quyết, có 423 ĐB tán thành (chiếm 86,86% tổng số ĐB), 15 ĐB không tán thành (3,08%), 28 ĐB không biểu quyết (5,75%), QH đã thông qua Luật ANM.

Nhiều nhóm hành vi bị cấm

Trước khi thông qua toàn bộ Luật ANM, QH biểu quyết riêng điều 10, điều 26 và đều nhận được sự tán thành của đa số ĐB, với tỉ lệ lần lượt là 86,85% và 81,72%.

Với 7 chương, 43 điều, Luật ANM quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan. Luật có hiệu lực từ ngày 1-1-2019.

Điều 8 của Luật ANM quy định chi tiết 6 nhóm hành vi bị nghiêm cấm. Cụ thể, cấm sử dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi: Tổ chức, hoạt động, cấu kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc.

Các đại biểu bấm nút biểu quyết cho Luật An ninh mạng ẢNH: QUANG VINH

Các hành vi thông tin sai sự thật, gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho các hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác; hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; đăng tải thông tin dâm ô, đồi trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng; xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội; chống lại hoặc cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng; tấn công, vô hiệu hóa trái pháp luật làm mất tác dụng biện pháp bảo vệ an ninh mạng… cũng đều nằm trong danh sách cấm.

Luật cũng dành chương 3 với 7 điều quy định về phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm ANM. Điều 16 quy định thông tin trên không gian mạng có nội dung kích động gây bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng, bao gồm việc "kêu gọi, vận động, xúi giục, đe dọa, lôi kéo tụ tập đông người gây rối, chống người thi hành công vụ, cản trở hoạt động của cơ quan, tổ chức gây mất ổn định về an ninh, trật tự".

Cũng theo điều 16, thông tin trên không gian mạng có nội dung làm nhục, vu khống, bao gồm: "Xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác; thông tin bịa đặt, sai sự thật, xâm phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm hoặc gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác". Thông tin có nội dung xâm phạm trật tự quản lý kinh tế gồm: "Thông tin bịa đặt, sai sự thật về sản phẩm, hàng hóa, tiền, trái phiếu, tín phiếu, công trái, séc và các loại giấy tờ có giá khác; thông tin bịa đặt, sai sự thật trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp, chứng khoán".

Tổ chức, cá nhân soạn thảo, đăng tải, phát tán thông tin trên không gian mạng có nội dung quy định tại một số khoản được nêu tại điều 16 phải gỡ bỏ thông tin khi có yêu cầu của lực lượng chuyên trách bảo vệ ANM và chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Chuyển máy chủ ảo về Việt Nam

Trước khi luật được bấm nút thông qua, thay mặt Ủy ban Thường vụ QH trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến ĐBQH về dự thảo Luật ANM, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của QH Võ Trọng Việt cho biết việc xác lập hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia để áp dụng các biện pháp bảo vệ đặc biệt về ANM là hết sức cần thiết.

Hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia phải chịu sự quản lý nhà nước về ANM của Bộ Công an và sự quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng của Bộ Thông tin và Truyền thông là theo chức năng, nhiệm vụ của các bộ chủ quản nên không có sự trùng lặp về nội dung quản lý nhà nước.

Trong quá trình thảo luận, một số ý kiến băn khoăn với quy định doanh nghiệp (DN) ngoài nước cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng internet và các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng tại Việt Nam có hoạt động thu thập, khai thác, phân tích, xử lý dữ liệu về thông tin cá nhân, dữ liệu về mối quan hệ của người sử dụng dịch vụ, dữ liệu do người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam tạo ra phải lưu trữ dữ liệu này tại Việt Nam là sẽ không bảo đảm tính khả thi.

Giải trình điều này, ông Võ Trọng Việt cho hay các hiệp định cơ bản của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đều có điều khoản ngoại lệ về an ninh. "Việc ta áp dụng các điều khoản ngoại lệ về an ninh trong luật này là hết sức cần thiết để bảo vệ lợi ích của người dân và an ninh quốc gia" - ông Việt nói.

Theo Ủy ban Thường vụ QH, hiện có hơn 18 quốc gia thành viên của WTO (trong đó có Mỹ, Canada, Úc, Đức, Pháp) quy định bắt buộc phải lưu trữ dữ liệu trong lãnh thổ quốc gia. "Hiện Google và Facebook đang lưu trữ dữ liệu của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam tại trung tâm dữ liệu đặt tại Hồng Kông và Singapore. Nếu quy định của luật này có hiệu lực thì các DN này phải dịch chuyển đám mây điện toán (máy chủ ảo) về Việt Nam để mở trung tâm dữ liệu tại Việt Nam là hoàn toàn khả thi" - ông Việt nêu.

Khi trung tâm dữ liệu đặt ở Việt Nam, tuy có gia tăng thêm chi phí của DN nhưng là quy định cần thiết phải đáp ứng yêu cầu về ANM của nước ta. Mặt khác, hoạt động kinh doanh của DN nước ngoài cũng như hoạt động sử dụng dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước cũng có điểm thuận lợi hơn; nếu gặp sự cố gián đoạn sẽ được xử lý nhanh hơn;

"Chính phủ quy định phạm vi DN cụ thể phải áp dụng quy định này nên sẽ cơ bản không gây cản trở lưu thông dòng chảy dữ liệu, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, DN khác, kể cả DN khởi nghiệp" - báo cáo viết.