Mạnh tay xử nạn sim rác

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Nguyễn Mạnh Hùng vừa ký công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố về việc thanh tra diện rộng việc quản lý thông tin thuê bao di động. Văn bản xuất phát từ thực tế thời gian qua, hoạt động mua bán sim rác vẫn diễn ra tràn lan, thuê bao điện thoại có đầy đủ thông tin cá nhân nhưng không do chính chủ sử dụng.

Dễ dàng mua sim rác

Theo ghi nhận tại TP HCM, ngày 5-4, 5 ngày sau khi hạn chót chuẩn hóa thông tin thuê bao điện thoại (31-3), người dùng đến các phòng giao dịch, cửa hàng của nhà mạng mua sim mới đều phải qua quy trình xuất trình căn cước công dân (hoặc chứng minh nhân dân), hộ chiếu để đăng ký thông tin, kích hoạt số điện thoại. Người dùng còn phải tháo khẩu trang để nhân viên chụp ảnh chân dung thì mới mua được sim về sử dụng. Thế nhưng, khi ra các cửa hàng bên ngoài, có thể dễ dàng mua sim của nhiều nhà mạng và sử dụng được ngay, không cần thủ tục gì thêm ngoài trả tiền sim và nạp thẻ điện thoại.

Trong vai một người dùng cần mua sim, chúng tôi ghé vào một cửa hàng trên đường Trần Quang Khải (quận 1, TP HCM), bên ngoài có đề bảng hiệu lớn: mua bán sim 4G nghe gọi Mobi - Viettel - Vina - Itel thì nhân viên thoải mái đem xấp thẻ sim còn nguyên tem ra giới thiệu. Nhân viên cửa hàng này giới thiệu sim Viettel có giá 120.000 đồng/sim, MobiFone 180.000 đồng/sim, Itel 80.000 đồng/sim và chỉ cần lắp sim vào điện thoại là xài được ngay. "Sim thì chị có thể dùng ngay nhưng nếu muốn đăng ký chính chủ, chị phải ra quầy của nhà mạng, ở đây em không hỗ trợ" - nữ nhân viên này giải thích.

Sim kích hoạt sẵn bày bán công khai cho người dùng tại các cửa hàng điện thoại di động ở TP HCM Ảnh: AN NA

Chúng tôi đã chọn ngẫu nhiên một sim Viettel có số thuê bao 0365xxx390 để mua, lắp sim và thử nạp 20.000 đồng thì quả nhiên gọi điện thoại được ngay, chứng tỏ sim đã được kích hoạt sẵn. Bất ngờ là khi soạn tin nhắn "TTTB" gửi đến 1414 để kiểm tra thông tin thì nhà mạng phản hồi chủ thuê bao là Nguyen Pham Diem Q., sinh năm 2004, thuê bao này được kích hoạt ngày 7-3-2023 và khi kiểm tra trên website của nhà mạng, số điện thoại này mới hoàn toàn, chưa phát sinh cước từ tháng 3 đến nay.

Như vậy, thuê bao trên đã đăng ký nhưng được bán lại tự do, không cần phải chuyển nhượng để bảo đảm chính chủ sử dụng.

Trong khi đó, khi tìm kiếm trên mạng, rất nhiều nơi rao bán sim đã kích hoạt hoặc sim nguyên kit (chưa kích hoạt) với giá rẻ hơn nhiều, chỉ từ 41.000 - 60.000 đồng/sim. Tuy nhiên, dưới phần thông tin chi tiết sản phẩm có khuyến cáo khách hàng sau khi nhận sim nên mang căn cước công dân/chứng minh nhân dân ra điểm giao dịch nhà mạng để đăng ký chính chủ.

Có thể thấy từ giữa tháng 3 đến nay, việc chuẩn hóa thông tin thuê bao trả trước - một động thái nhằm chống sim rác từ cơ quan chức năng, nhà mạng cùng người dùng nhưng thực tế tình hình sim rác quấy rầy người dùng không hề giảm. Rất nhiều số thuê bao vẫn nhắn tin để báo người dùng nhận được thưởng, yêu cầu vào link để xem (nguy cơ sim độc hại).

Thanh tra cả "ông lớn" viễn thông

Trong khi đó, theo văn bản nói trên của Bộ TT-TT, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp, cá nhân đứng tên đăng ký sở hữu hàng ngàn sim nhưng không rõ mục đích sử dụng, không phù hợp nhu cầu thực tế hoặc so với số lượng nhân viên hiện có, đã dẫn đến tình trạng bùng phát các cuộc gọi quấy rối, khủng bố đòi nợ, lừa đảo, bôi nhọ, xúc phạm gây mất trật tự, an toàn xã hội, nhiều người dân bị thiệt hại về tài sản.

Nhằm chấn chỉnh tình trạng nêu trên, xử lý triệt để vấn đề sim rác, Bộ TT-TT đề nghị các tỉnh, thành và các sở TT-TT triển khai đợt thanh tra diện rộng hoạt động đăng ký, lưu trữ thông tin thuê bao trên phạm vi toàn quốc. Thời gian thanh tra kéo dài 2 tháng, từ ngày 5-4 đến 5-6.

Bộ TT-TT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo sở TT-TT khẩn trương thành lập các đoàn thanh tra, triển khai thanh tra đồng bộ trên cả nước đối với chi nhánh của doanh nghiệp viễn thông tại địa phương, các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đăng ký sử dụng sim điện thoại với số lượng lớn, có dấu hiệu bất thường.

Bộ TT-TT cũng yêu cầu thanh tra diện rộng quản lý thông tin thuê bao di động của các doanh nghiệp viễn thông di động tại địa phương gồm: Viettel, VNPT, MobiFone, Vietnamobile, Đông Dương Telecom, MOBICAST, Công ty CP Viễn thông ASIM và cả các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông đăng ký thông tin thuê bao lớn, có dấu hiệu vi phạm.

Để việc thanh tra, kiểm tra đạt hiệu quả, Bộ TT-TT còn lưu ý các sở TT-TT mời tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đăng ký sử dụng sim điện thoại với số lượng lớn bất thường đến làm việc. Trường hợp chủ thuê bao không làm rõ được các sim này đang ở đâu hoặc việc sở hữu các số thuê bao thì lập biên bản và yêu cầu doanh nghiệp viễn thông di động đình chỉ cung cấp dịch vụ hoặc nhắn tin thông báo cho người sử dụng thực hiện lại việc giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, chấm dứt cung cấp dịch vụ viễn thông theo quy định nếu chủ thuê bao không thực hiện.